Krimski rat je bio sukob između Ruskog carstva protiv saveza francuskih, britanskih, osmanskih i sardinskih trupa. Rat je izbio u jesen 1853. i završio se u martu 1856. Pariskim ugovorom. Krimski rat je bio sukob koji je rezultirao velikim brojem žrtava i za mnoge je imao dalekosežne posljedice.

Februar 1853. - Premijer Lord Aberdeen imenuje Stratforda Canninga za britanskog ambasadora u Osmansko carstvo.

2. mart 1853- Princ Aleksandar Sergejevič Menšikov je poslan u specijalnu misiju i putuje u Carigrad sa zahtjevima.

April 1853- Lord Stratford otplovljava u Carigrad gdje traži sultanovu odbacivanje ugovora koji je predložila Rusija, za koji on tvrdi da bi umanjio nezavisni status Turaka.

21. maj 1853. - Menšikov napušta Carigrad i tako prekida odnose.

31. maj 1853.- Rusi daju ultimatum Turskoj.

juni 1853.- Nakon sloma diplomatskih razgovora između Osmanlija i Rusa, car odlučuje da pošalje vojsku u podunavske kneževine Moldavije i Vlaške.

Juli 1853.- Eskalacija tenzija dovodi do toga da Britanija šalje flotu na Dardanele, povezujući se sa sličnom flotom koju su poslali Francuzi.

Juli 1853.- Turske trupe ustaju protiv ruske vojske koja je okupirala današnju Rumuniju,duž rusko-turske granice. Turke u njihovoj akciji podržavaju Britanci.

23.septembra 1853.- Naređeno je da britanska flota otplovi u Carigrad, današnji Istanbul.

4. oktobar 1853- Turci objavljuju rat Rusiji.

5. oktobar 1853.- Izbijanje Krimskog rata.

Oktobar 1853.- Do sukoba dolazi kada Turci predvode ofanzivu protiv Rusa na spornim podunavskim teritorijama.

30. novembar 1853. - Bitka kod Sinope, ruska pomorska pobjeda u kojoj je uništena eskadrila osmanskih brodova usidrenih u luci. Ruska pobjeda izaziva odmazdu zapadnih snaga.

3. januar 1854.- Osmanlije dobijaju podršku u Crnom moru dok francuska i britanska flota ulaze u vode.

28. mart 1854.- Britanija i Francuska objavljuje rat Rusiji.

August 1854- Austrija, koja ostaje neutralna u ratu, zauzima podunavske kneževine koje je Rusija evakuirala nekoliko mjeseci ranije.

7. septembar 1854.- Savezničke trupe predvođeni francuskim komandantom Maréchalom Jacquesom Leroyom de Saint-Arnaudom i britanskim komandantom Lordom Fitzroyom Somersetom Raglanom isplovili su iz otomanske luke Varna sa oko 400 brodova. Oni napuštaju osmansku teritoriju bez očiglednog plana napada, nedostatka planiranja koji bi karakterizirao veći dio sukoba.

14. septembar 1854. - Savezničke trupestižu na Krim.

19.septembra 1854.- Prvi susret na rijeci Bulganek.

20.septembra 1854.- Odvija se bitka kod Alme, nazvana po rijeci Alma. Frenetični i loše osmišljeni napad se vodi između savezničkih trupa protiv ruskih snaga.

Saveznici marširaju prema Sevastapolju za koji smatraju da je strateški značajan, dok Rusi idu na Alma Heights, položaj koji nudi određenu odbrambenu zaštitu, predvođen njihovim komandantom princom Aleksandrom Sergejevičem Menšikovom.

Francuzi progone Ruse uz litice, dok Britanci na kraju tjeraju Ruse nazad svojom snagom pušaka. Rusi su prisiljeni da se povuku. Krvoproliće se već kreće na hiljade, sa oko 10.000 ukupno, od kojih su skoro polovina Rusi.

17. oktobar 1854. - Opsadu Sevastapolja obilježila je saveznička mornarica koja je šest puta bombardovala grad. Tokom opsade grada uslijedit će mnoge važne bitke.

Grad je strateški važan jer je to lokacija Careve Crnomorske flote, koja se smatra prijetnjom za Mediteran.

Luka bi ostala od vitalnog značaja za vrijeme rata, sa savezničkim snagama uspjevši da opkoli Sevastapolj tek nakon povlačenja ruske vojske. Opsada će završiti tek skoro godinu dana nakon što su prvi potezi napravljeni.

23. oktobar 1854. - FirencaNightingale i oko 38 drugih medicinskih sestara putuju iz Engleske da pomognu u zbrinjavanju ranjenika.

25. oktobar 1854- Bitka kod Balaklave čini dio šireg sukoba koji uključuje opsadu Sevastapolja.

U oktobru ruske snage okupljaju pojačanja, znatno nadmašujući svoje savezničke protivnike. Rusi su potom krenuli u napad na britansku bazu, u početku preuzimajući kontrolu nad važnim grebenima koji okružuju luku. Unatoč tome, saveznici uspijevaju zadržati Balaklavu.

Dok su Rusi zadržani, savezničke snage donose ključnu odluku da povrate neke od svojih topova, sudbonosni izbor koji je doveo do zloglasne Charge of the Light Brigada.

Haos i pogrešna komunikacija između oficira rezultirali su time da oko šest stotina ljudi predvođenih lordom Cardiganom jaše pravo u osuđeni juriš od milju i četvrt dugačak, suočeni s pucnjevima iz tri različita pravca. Ovaj sudbonosni trenutak u ratu obilježio je Alfred Lord Tennyson u svojoj poznatoj pjesmi.

Tuba lake brigade

26. oktobra 1854. - Bitka kod Mali Inkerman

5. novembar 1854. - Bitka kod Inkermana rezultirala je Britancima i Francuzima koji drže teren i prisiljavaju Ruse na povlačenje.

Januar 1855- Benjamin Disraeli, vođa opozicije, krivi lorda Aberdeena i britanskog ambasadora Stratforda za njihovu ulogu u podsticanjusukoba, što je neizbježno dovelo do niza događaja, naknadne istrage i ostavke Aberdeena.

10. januara 1855.- Rusi prekidaju napad na Balaklavu.

26. januara 1855.- Sardinci ulaze u rata i poslati 10.000 vojnika u pomoć savezničkim snagama.

17. februar 1855.- Bitka kod Eupatorije, važnog lučkog grada na zapadnom Krimu. Rusi predvođeni generalom Hrulevom pokušavaju pokrenuti iznenadni napad na osmanski garnizon, koji na kraju ne uspijeva jer Osmanlije i saveznička flota reagiraju snažno, ne ostavljajući Hrulevu drugu alternativu osim da se povuče.

20. februar 1855.- Prekinut napad savezničkih snaga na Černaju.

22. februar 1855.- Napad ruske vojske uspješno zauzima i uspijeva da učvrsti Mamelon (strateški brežuljak).

20. 0>24. februar 1855. - Francuski napad na "Bijele radove" koji se pokazao neuspješnim.

9. aprila 1855. - 2. bombardiranje od strane savezničkih snaga na Sevastapolj.

19. april 1855. - uspješno Britanski napad na jame za puške.

6. jun 1855.- 3. bombardovanje grada Sevastapolja.

8.-9. jun 1855.- Savezničke snage uspješno napadaju “White Works”, Mamelon i “Kamenolomi” (8-9. jun 1855.)

17. juni 1855.- 4. bombardovanje glavnog grada Sevastapolja.

Osada Sevastapolja

18. juni 1855.- Saveznički napad se pokazao neuspješnim protiv Malakoffa i GreatRedan.

16. avgust 1855. - Bitka kod Černaje. Vodena na periferiji Sevastapolja, bitka je ruska ofanziva po naređenju cara Aleksandra II. Plan je potisnuti savezničke snage i prekinuti opsadu grada. Rezultat je saveznička pobjeda koja prisiljava Ruse na povlačenje.

17. avgust 1855. - 5. bombardovanje opkoljenog grada Sevastapolja.

5. septembar 1855. - 6. i konačno bombardovanje Sevastapolja od strane savezničkih snaga, završetak jednogodišnje opsade grada .

8. septembar 1855.- Saveznici napadaju Malakoff, Mali Redan, Bastion du Mat i Veliki Redan. Francuzi ostvaruju strateške dobitke u odbrani Rusije.

9. septembar 1855.- Rusi se povlače iz Sevastopolja dovodeći opsadu do kraja.

11. septembar 1855.- Završena opsada Sevastapolja. Rusi evakuišu grad i dižu u vazduh utvrde, kao i potapaju svoje brodove.

Rat ulazi u novu fazu.

29. septembar 1855. - Napad Rusa na Kars je brutalan i traje sedam sati. Nisu uspjeli.

Oktobar 1855- Osmanlijama očajnički trebaju rezerve u Karsu jer im ponestaje zaliha. Zbog podmuklih vremenskih prilika pojačanje ne može doći do garnizona.

25. novembar 1855. - Predaja Karsa generalu Muravjovu. Rusi su šokirani uslovima.

16. januar 1856. - Car prihvata austrijskogzahtjevi.

1. februar 1856. – Rusija se osjeća pod pritiskom prijetnje da će se Austrija pridružiti saveznicima, što je prisililo preliminarnu diskusiju o uslovima mira.

24. februar 1856. – Otvara se Pariska mirovna konferencija.

29. februar 1856.- Primirje na Krimu.

Pariški ugovor

30. mart 1856.- Potpisan je Pariski ugovor.

Ugovor se bavi pitanjem teritorijalnih sporova i ponovo iscrtava granice.

Pitanja ruskog ekspanzionizma i važnosti Otomanskog carstva ipak će i dalje biti dio geopolitičkih događaja.

Jessica Brain je slobodni pisac specijaliziran za historiju. Sa sjedištem u Kentu i zaljubljenik u sve povijesne stvari.