1896 එතරම් ප්‍රසිද්ධ නැති ඇන්ග්ලෝ-සැන්සිබාර් යුද්ධය සාමාන්‍යයෙන් ඉතිහාසයේ කෙටිම යුද්ධය ලෙස සැලකේ, එය මිනිත්තු 38 ක විශාල මුළු කාලයක් පුරා පැවතුනි.

කතාව ආරම්භ වන්නේ හෙලිගොලන්ඩ්-සැන්සිබාර් ගිවිසුම අත්සන් කිරීමත් සමඟ ය. 1890 දී බ්‍රිතාන්‍යය සහ ජර්මනිය අතර. මෙම ගිවිසුම මගින් නැගෙනහිර අප්‍රිකාවේ අධිරාජ්‍ය බලවතුන් අතර බලපෑමේ ක්ෂේත්‍ර ඵලදායි ලෙස සකස් විය. සැන්සිබාර් බ්‍රිතාන්‍ය බලපෑමට යටත් වූ අතර ජර්මනියට ටැන්සානියාවේ ප්‍රධාන භූමියේ පාලනය ලබා දෙන ලදී.

මෙම නව සොයා ගත් බලපෑමත් සමඟ බ්‍රිතාන්‍යය සැන්සිබාර් බ්‍රිතාන්‍ය අධිරාජ්‍යයේ ආරක්‍ෂක ප්‍රදේශයක් ලෙස ප්‍රකාශයට පත් කළ අතර ඔවුන්ගේම 'රූකඩ' සුල්තාන්ව ස්ථාපනය කිරීමට පියවර ගත්තේය. කලාපය. ප්‍රදේශයේ බ්‍රිතාන්‍යයන්ගේ ආධාරකරුවෙකු වූ හමාඩ් බින් තුවයිනිට 1893 දී එම තනතුර ලබා දෙන ලදී.

ගැටුම ගොඩනඟන්න

සාපේක්ෂ වශයෙන් සාමකාමී මෙම ආරක්ෂක ප්‍රදේශය හමාඩ් පාලනය කළේය. 1896 අගෝස්තු 25 වන දින ඔහු තම මාලිගාවේදී හදිසියේම මිය යන තෙක් වසර 3 කට වැඩි කාලයක් ගත විය. ඔහුගේ මරණයට හේතු වූ කරුණු පිළිබඳව සත්‍යය කිසිදා සම්පූර්ණයෙන් දැනගත නොහැකි වුවද, ඔහුගේ ඥාති සොහොයුරා වූ කලීඩ් බින් බර්ගාෂ් (දකුණු පස ඇති පින්තූරය) ඔහුට වස ලබා දී ඇති බව බොහෝ දෙනා විශ්වාස කරති.

මෙම විශ්වාසය තවත් සංකීර්ණ වී ඇත. හමාඩ්ගේ මරණයෙන් පැය කිහිපයක් ඇතුළත, කාලිඩ් ඒ වන විටත් මාලිගාවට ගොස්, බ්‍රිතාන්‍ය අනුමැතියකින් තොරව සුල්තාන් තනතුර භාරගෙන සිටි බව.

මෙම හැරීම ගැන දේශීය බ්‍රිතාන්‍ය රාජ්‍ය තාන්ත්‍රිකයින් කිසිසේත් සතුටු නොවූ බව පැවසීම අවශ්‍ය නොවේ. සිදුවීම්, සහ ප්රධාන රාජ්යතාන්ත්රිකයාප්‍රදේශය, බැසිල් ගුහාව, කාලිඩ් නැඟී සිටිය යුතු බව ඉක්මනින් ප්‍රකාශ කළේය. කාලිඩ් මෙම අනතුරු ඇඟවීම් නොසලකා හැර මාලිගාව වටා තම හමුදාවන් එක්රැස් කිරීමට පටන් ගත්තේය.

මෙම හමුදාවන් පුදුම සහගත ලෙස හොඳින් සන්නද්ධව සිටි නමුත්, ඔවුන්ගේ තුවක්කු සහ කාලතුවක්කු වලින් කිහිපයක් ඇත්ත වශයෙන්ම රාජ්‍ය තාන්ත්‍රික ත්‍යාගයන් වූ බව සඳහන් කිරීම වටී. වසර ගණනාවක් පුරා හිටපු සුල්තාන්! අගෝස්තු 25 වනදා අවසන් වන විට, ඛාලිඩ් ඔහුගේ මාලිගය මිනිසුන් 3,000කට ආසන්න සංඛ්‍යාවක්, කාලතුවක්කු තුවක්කු කිහිපයක් සහ අසල පිහිටි වරායේ නිහතමානී ලෙස සන්නද්ධ රාජකීය යාත්‍රාවකින් පවා ආරක්ෂා කර ඇත. වරායේ නැංගුරම් ලා තිබූ යුධ නැව් දෙකක්, HMS ෆිලෝමෙල් සහ HMS රෂ් , සහ බ්‍රිතාන්‍ය කොන්සල් කාර්යාලය ආරක්ෂා කිරීමට සහ ප්‍රදේශයේ ජනතාව කැරලි ගැසීම වැළැක්වීම සඳහා භට පිරිස් ඉක්මනින් ගොඩබිමට යවන ලදී. ගුහාව (දකුණට ඇති පින්තූරය) අගෝස්තු 25 වන දින සවස වරායට ඇතුළු වූ තවත් අසල පිහිටි තවත් බ්‍රිතාන්‍ය නෞකාවක් වන HMS Sparrow වෙතින් උපස්ථ ඉල්ලා සිටියේය.

ලෙහා සැලකිය යුතු දෙයක් තිබුණද වරායේ සන්නද්ධව සිටීම, බ්‍රිතාන්‍ය රජයේ ප්‍රකාශිත අනුමැතියකින් තොරව සතුරුකම් ආරම්භ කිරීමට තමාට බලයක් නොමැති බව ඔහු දැන සිටියේය. සියලු සිදුවීම් සඳහා සූදානම් වීම සඳහා, ඔහු එදින සවස විදේශ කාර්යාලයට විදුලි පණිවුඩයක් යවා මෙසේ සඳහන් කළේය: “සාමකාමී විසඳුමක් සඳහා දරන සියලු උත්සාහයන් නිෂ්ඵල බව ඔප්පු වුවහොත්, යුද්ධයේ මිනිසුන්ගෙන් මාලිගාවට වෙඩි තැබීමට අපට බලය තිබේද? ?” බලා සිටින අතරතුර aවයිට්හෝල් වෙතින් පිළිතුරක් ලෙස, ගුහාව විසින් කාලිඩ්ට දිගටම අවසාන නිවේදනය නිකුත් කළ නමුත් එයින් ප්‍රයෝජනයක් වූයේ නැත.

පසුදා, තවත් බ්‍රිතාන්‍ය යුද නැව් දෙකක්, HMS Racoon සහ HMS St George වරායට ඇතුළු විය. , එම ප්‍රදේශයේ බ්‍රිතාන්‍ය බලඇණියේ අණදෙන නිලධාරි රියර්-අද්මිරාල් හැරී රෝසන් රැගෙන යන දෙවැන්නා ඒ සමඟම, ගුහාව වයිට්හෝල් වෙතින් විදුලි පණිවුඩයක් ලැබී තිබුණේ මෙසේය:

“ඔබට දරුකමට හදා ගැනීමට බලය ඇත. ඔබ අවශ්‍ය යැයි සලකන කුමන ක්‍රියාමාර්ගයක් වුව ද, ඔබගේ ක්‍රියාව සඳහා උතුමාණන්ගේ රජයෙන් සහාය වනු ඇත. කෙසේ වෙතත්, ඔබට සාර්ථකව ඉටු කළ හැකි යැයි විශ්වාස නොකරන කිසිදු ක්‍රියාමාර්ගයක් ගැනීමට උත්සාහ නොකරන්න.”

1800 අග භාගයේ සැන්සිබාර් මාලිගය

අගෝස්තු 26 වැනි දින කාලිඩ් වෙත අවසාන අවසාන නිවේදනය නිකුත් කරන ලද අතර, ඔහුට පසුදින පෙරවරු 9 වන විට මාලිගයෙන් පිටවිය යුතු බව බලකර සිටියේය. එදින රාත්‍රියේදී, ගුහාව යුද්ධයට සූදානම් වීම සඳහා සියලුම හමුදා නොවන බෝට්ටු වරායෙන් පිටවිය යුතු බව ද ඉල්ලා සිටියේය.

පසුදා උදෑසන 8 ට, අවසාන ප්‍රකාශය කල් ඉකුත් වීමට පැයකට පෙර, කාලිඩ් ගුහාවට පිළිතුරක් යැවීය:

“අපේ ධජය බිමට ඇද දැමීමට අපට කිසිදු අදහසක් නැති අතර ඔබ අපට වෙඩි තබනු ඇතැයි අපි විශ්වාස නොකරමු.”

ගුහාව 19 වැනි සියවසේ සැබෑ බ්‍රිතාන්‍ය රාජ්‍යතාන්ත්‍රික ශෛලියෙන් පිළිතුරු දුන්නේය. ඔහුට මාලිගාවට වෙඩි තැබීමට අවශ්‍ය නොවූ බව “නමුත් ඔබ පවසන පරිදි ඔබ කරන්නේ නැත්නම්, අපි නිසැකවම එසේ කරන්නෙමු.”

ගැටුම

ඒක තමයි අවසාන ගුහාව කාලිඩ්ගෙන් ඇසුණු අතර උදේ 9 ට නියෝගය වියමාලිගාවට බෝම්බ හෙලීම ආරම්භ කිරීම සඳහා වරායේ බ්‍රිතාන්‍ය නැව් සඳහා ලබා දී ඇත. 09:02 වන විට කාලිඩ්ගේ කාලතුවක්කු වලින් බහුතරයක් විනාශ වී ඇති අතර, ආරක්ෂකයින් 3,000 ක් ඇතුළත මාලිගාවේ ලී ව්‍යුහය කඩා වැටීමට පටන් ගත්තේය. බෝම්බ ප්‍රහාරය ආරම්භ වී මිනිත්තු දෙකකට පසු, කාලිඩ් ඔහුගේ සේවකයන් සහ සටන්කාමීන් පමණක් මාලිගාව ආරක්ෂා කිරීමට තබා මාලිගාවේ පිටුපස පිටවීමකින් පැන ගිය බව කියනු ලබන්නේ මේ කාලයේදීය.

09:40 පමණ වේ. ෂෙල් වෙඩි ප්‍රහාර නතර විය, සුල්තාන්ගේ ධජය බිමට ඇද වැටුණි, සහ ඉතිහාසයේ කෙටිම යුද්ධය නිල වශයෙන් අවසන් වූයේ මිනිත්තු 38 කට පසුවය.

බෝම්බ ප්‍රහාරයෙන් පසු සැන්සිබාර් මාලිගය

මෙවැනි කෙටි යුද්ධයක් සඳහා, ඛාලිඩ්ගේ සටන්කාමීන් 500කට වැඩි පිරිසක් මිය ගොස් හෝ තුවාල ලැබූ අතර, ප්‍රධාන වශයෙන් මාලිගාවේ දුර්වල ව්‍යුහය මත පිපිරෙන අධි පුපුරණ ද්‍රව්‍ය ෂෙල් වෙඩි හේතුවෙන්, ජීවිත හානි අනුපාතය පුදුම සහගත ලෙස ඉහළ ගියේය. එක් බ්‍රිතාන්‍ය සුළු නිලධාරියෙකු ද බරපතල තුවාල ලැබූ නමුත් පසුව රෝහලේදී සුවය ලැබීය.

බ්‍රිතාන්‍ය නාවික භටයින් අල්ලා ගත් කාලතුවක්කුවක් අසල සිටගෙන සිටියේය

කාලිඩ් ඉවත් වීමත් සමඟ, බ්‍රිතාන්‍ය ගැති සුල්තාන් හාමුද් සැන්සිබාර් හි සිංහාසනය මත තැබීමට එක්සත් රාජධානියට නිදහස ලැබුණු අතර, ඔහු මීළඟ වසර හය සඳහා උතුමාණන්ගේ රජය වෙනුවෙන් පාලනය කළේය.

කාලිඩ් සම්බන්ධයෙන් , ඔහු දේශීය ජර්මානු කොන්සල් කාර්යාලයට පක්ෂපාතී අනුගාමිකයින් කුඩා කණ්ඩායමක් සමඟ පැන යාමට සමත් විය. ඔහුව පිටුවහල් කරන ලෙස බ්‍රිතාන්‍යයන් කිහිප වතාවක්ම ඉල්ලා සිටියද, ඔහුව රටින් පිටතට ගෙන යන ලදීඔක්තෝබර් 2 වෙනිදා ජර්මානු නාවික හමුදාව විසින් නූතන ටැන්සානියාවට ගෙන ගියා. 1916 දී බ්‍රිතාන්‍ය හමුදා නැඟෙනහිර අප්‍රිකාව ආක්‍රමණය කරන තෙක් කාලිඩ් අවසානයේ අල්ලා ගනු ලැබූ අතර පසුව පිටුවහල් කිරීම සඳහා ශාන්ත හෙලේනා වෙත ගෙන යන ලදී. 'සේවා කාලය' පසු, පසුව ඔහු 1927 දී මිය ගිය නැඟෙනහිර අප්රිකාවට ආපසු යාමට අවසර දෙන ලදී.