Dwieście lat temu Anglik Sir Thomas Stamford Raffles wynegocjował ważny traktat, który doprowadził do powstania brytyjskiej kolonii Singapur. Założenie nowoczesnego Singapuru i działania Imperium Brytyjskiego wyznaczyły nowy rozdział dla tej południowoazjatyckiej wyspy, która stała się centrum handlowym i kosmopolitycznym, głównie ze względu na idealną lokalizację jako portu handlowego.

Przed ekspansją europejskich ambicji imperialnych w Azji, Singapur był znany jako "Pu-luo-chung", jak zapisano w niektórych chińskich relacjach z początku III wieku. Jako osada rozwijała się wraz z handlem i była znana jako Temasek, co luźno tłumaczy się jako "Sea Town". Później zmieniono nazwę na Singapura lub "Lion City", skróconą od sanskryckich słów, które według legendy brzmiałypochodzi od księcia, który podczas polowania zauważył zwierzę, którego nigdy wcześniej nie spotkał.

Lokalizacja Singapuru na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 3.0 Unported.

Położenie tej małej azjatyckiej wyspy na południowym krańcu Półwyspu Malajskiego sprawiało, że była ona doskonałym miejscem handlowym, na zbiegu wielu szlaków handlowych dla statków podróżujących z całego starożytnego świata, będących częścią szerszych połączeń znanych jako Jedwabne Szlaki.

Wyspa przez wieki znajdowała się pod kontrolą obcych mocarstw walczących o hegemonię w regionie, w tym imperium Srivijaya z siedzibą na Sumatrze w Indonezji, podczas gdy w XII wieku imperium Majapahit z wyspy Jawa, a później Syjamczycy wykorzystywali ją jako państwo wasalne. W XV wieku Malakka sprawowała dominację, dopóki nie interweniowały mocarstwa europejskie i Portugalia.wzmocniła swoje imperialne portfolio.

W epoce odkryć europejskie potęgi zwróciły swoją uwagę na Azję Południowo-Wschodnią, rywalizując o kontrolę, dostęp i władzę nad tymi bardzo poszukiwanymi szlakami handlowymi. W 1511 r. Portugalczycy zdobyli przyczółek w tym regionie, kiedy podbili sułtanat Malakka. Do 1613 r. osada na końcu rzeki Singapur została spalona przez Portugalczyków, tym samym uszczuplając wyspę.Dopiero kilka wieków później Sir Stamford Raffles odcisnął swoje piętno na wyspie, przywracając jej miejsce w sieci handlowej i zapewniając Imperium Brytyjskiemu ważne źródło handlu, bogactwa i władzy w regionie.

Anglicy weszli do wyścigu handlowego późno, zmuszeni do dogonienia Holendrów, którzy mieli już rozległe obszary kontroli. Kompania Wschodnioindyjska okazała się kluczowa dla imperialnych ambicji Wielkiej Brytanii.

Sir Thomas Stamford Raffles

Ważną postacią, która stanęła na wysokości zadania, był Sir Thomas Stamford Raffles. Brytyjski mąż stanu, okazał się kluczową postacią w podboju Jawy, odbierając indonezyjską wyspę Holendrom i wnosząc ogromny wkład w ekspansję Imperium Brytyjskiego. W 1818 r. został mianowany gubernatorem Bencoolen, obecnie znanego jako Bengkulu City w Indonezji. Podczas jego pobytuNa tym stanowisku zainicjował znaczące reformy, w tym zniesienie niewolnictwa.

Ambicją Rafflesa było wyparcie Holendrów i przejęcie kontroli nad regionem, który stawał się coraz ważniejszy, ponieważ przez Cieśninę Malakka przechodziły szlaki brytyjsko-indyjskie i chińskie. W tamtym czasie holenderski monopol kosztował Brytyjczyków dużo pieniędzy, zwłaszcza gdy zostali oni dotknięci wysokimi podatkami w holenderskich portach handlowych. Oczywistym rozwiązaniem dla Rafflesa było posiadanie brytyjskiego portu w okolicy, asposób na rzucenie wyzwania rywalom, zatwierdzenie imperialnych szlaków handlowych i zlokalizowanie źródła bogactwa i dochodów.

Po namyśle okazało się, że wiele z istniejących brytyjskich portów nie było wystarczająco korzystnych strategicznie, a inne miejsca znajdowały się pod kontrolą Holendrów, co zmusiło Rafflesa do kilkutygodniowych poszukiwań odpowiedniej lokalizacji. W tym czasie udało mu się przekonać gubernatora generalnego Indii Lorda Hastingsa do sfinansowania tej wyprawy, która ostatecznie okazała się owocna, gdy natknął się na wyspęSingapur.

Lokalizacja była idealna: znajdowała się w pobliżu Cieśniny Malakka, miała już naturalny port i dużą ilość zasobów naturalnych. Obszar ten nie był również przedmiotem holenderskiej kontroli, co czyniło go jeszcze bardziej pożądanym.

Tablica pamiątkowa na cokole pomnika Sir Stamforda Rafflesa na Lądowisku Rafflesa nad rzeką Singapur. Na licencji Creative Commons Attribution-Share Alike 3.0 Unported.

29 stycznia 1819 roku Raffles założył placówkę na tej nowo odkrytej wyspie i natychmiast nawiązał kontakt z lokalnymi władcami. Okazało się to mocną stroną Rafflesa, który wyczuwając niespokojny kontekst polityczny zaproponował coś, co byłoby podstawowym traktatem ustanawiającym wyłączność handlową i brytyjską ochronę tego obszaru.

W międzyczasie inni członkowie jego ekspedycji zbadali teren, sprawdzając jego potencjał. Następnym krokiem było poproszenie o spotkanie z lokalnym najwyższym władcą w celu sformalizowania postępowania. Był to trudny moment dla Brytyjczyków, ponieważ sułtan Johor, Tengku Adbul Rahman, nie byłby w stanie zgodzić się na taki traktat, ponieważ był kontrolowany przezPo zastanowieniu się, istniał sposób na rozwiązanie tego problemu, ponieważ sułtan zajmował tę potężną pozycję tylko dlatego, że jego starszy brat Tengku Hussein był nieobecny, gdy zmarł ich ojciec. Podczas nieobecności Hussein znalazł się na wygnaniu na wyspach Rhiau, ale słusznie zajmowałby pozycję władzy z powrotem w Singapurze.

Z bardzo potrzebną pomocą lokalnych wodzów, Raffles był w stanie przemycić Husajna z powrotem do Singapuru z ogromną ofertą zachęt ekonomicznych i pozycji sułtana Johor. W zamian za to sułtan Husajn pozwoliłby Brytyjskiej Kompanii Wschodnioindyjskiej na ustanowienie pozycji handlowej w Singapurze. W ciągu kilku dni umowa została podpisana, zapieczętowana i dostarczona.

Do 6 lutego 1819 r. Singapur został założony, a Wielka Brytania była pod kontrolą. Traktat został ogłoszony publicznie, odczytany w kilku językach, aby pokazać włączenie wszystkich ludzi należących do tego wielokulturowego centrum handlowego. Raffles zabezpieczył ważny port, co doprowadziło do rozwoju miasta nie tylko pod względem finansowym, ale także kulturowym i społecznym, przyciągając ludzi z całego kontynentu.Nowoczesny Singapur stawiał pierwsze kroki na globalnej scenie.

W kolejnych latach Singapur formalnie stał się brytyjską kolonią, a władza została przekazana majorowi Williamowi Farquharowi jako rezydentowi i komendantowi nowej osady. Raffles, choć początkowo powrócił na Sumatrę, przez lata nadal wywierał wpływ na Singapur.

W 1822 r. zainicjowano Plan Jacksona, znany również jako Plan Miasta Rafflesa, mający na celu wprowadzenie prawa i porządku w kolonii. W jego ramach obszary miasta zostały ustanowione zgodnie z pochodzeniem etnicznym i podzielone na grupy. Rozróżnienia w dużej mierze podyktowane statusem i bogactwem obejmowały Europejskie Miasto złożone z białych handlarzy i bogatych Azjatów, podczas gdy etniczni Chińczycy mieli swój własny obszar. Inni imigranciW przypadku osób, które dopiero co przybyły na wyspę, można było zaobserwować segregację etniczną wśród Hindusów i muzułmanów.

Plan Jacksona / Plan miasta Raffles

Z biegiem lat handlowcy z całego świata uczynili Singapur swoim domem. Obszar ten nadal powiększał się pod względem liczby ludności, co wymagało dalszej infrastruktury. Rozwój handlowy kwitł dzięki bankom i innym instytucjom, które pomogły ugruntować jego status, podczas gdy szkoły, kościoły i lokalne firmy pomogły utrzymać strukturę społeczną i rozwój na poziomie oddolnym.

Ustanowienie brytyjskiego portu w Singapurze nie obyło się bez wyzwań, ponieważ Holendrzy raczej nie zaakceptowali tego śmiałego posunięcia hegemonii handlowej. Niemniej jednak 17 marca 1824 r. zawarto traktat stwierdzający, że Holendrzy zrzekają się wszelkich roszczeń do Singapuru, pomimo ich wcześniejszych protestów w latach następujących po przybyciu Rafflesa.

W kolejnych latach stan zdrowia Rafflesa pogarszał się i zmarł on dzień przed swoimi 45. urodzinami. Jego dziedzictwo przetrwało, a Singapur stał się jednym z najbardziej ruchliwych portów na świecie, który to status utrzymuje do dziś.

Singapur, przez przypadek geograficzny, stał się źródłem bogactwa i bezpieczeństwa dla różnych mocarstw na przestrzeni wieków. Pozostał jednym z najważniejszych węzłów handlowych na świecie.

Singapur dzisiaj

Jessica Brain jest niezależną pisarką specjalizującą się w historii. Mieszka w Kent i jest miłośniczką wszystkiego, co historyczne.