Koningen en koninginnen van Schotland van 1005 tot de Unie der Kronen in 1603, toen James VI de troon van Engeland besteeg.

Keltische koningen van de eenwording van Schotland

1005: Malcolm II (Mael Coluim II). Hij verwierf de troon door Kenneth III (Cinaed III) van een rivaliserende koninklijke dynastie te doden. Hij probeerde zijn koninkrijk naar het zuiden uit te breiden met een opmerkelijke overwinning in de Slag bij Carham, Northumbria in 1018. Hij werd weer naar het noorden verdreven in 1027 door Canute (Cnut de Grote) de Deen, de Deense koning van Engeland. Malcolm stierf op 25 november 1034, volgens één verslag van die tijd werd hij "gedood tijdens een gevecht".Hij liet geen zonen na en benoemde zijn kleinzoon Duncan I tot zijn opvolger.

1034: Duncan I (Donnchad I). Volgde zijn grootvader Malcolm II op als koning van de Schotten. Viel Noord-Engeland binnen en belegerde Durham in 1039, maar leed een rampzalige nederlaag. Duncan werd gedood tijdens of na een veldslag bij Bothganowan, bij Elgin, op 15 augustus 1040.

1040: Macbeth. Veroverde de troon na het verslaan van Duncan I in de strijd na jaren van familievete. Hij was de eerste Schotse koning die een pelgrimstocht naar Rome maakte. Hij was een gulle beschermheer van de kerk en werd waarschijnlijk begraven in Iona, de traditionele rustplaats van de koningen van de Schotten.

1057: Malcolm III Canmore (Mael Coluim III Cenn Mór). Troonopvolger na het doden van Macbeth en Macbeths stiefzoon Lulach in een door de Engelsen gesponsorde aanval. Willem I (de Veroveraar) viel Schotland binnen in 1072 en dwong Malcolm de Vrede van Abernethy te accepteren en zijn vazal te worden.

1093: Donald III Verbod. Zoon van Duncan I greep de troon van zijn broer Malcolm III en maakte de Anglo-Normandiërs zeer onwelkom aan zijn hof. Hij werd verslagen en onttroond door zijn neef Duncan II in mei 1094.

1094: Duncan II. Zoon van Malcolm III. In 1072 was hij als gijzelaar naar het hof van Willem I gestuurd. Met behulp van een leger van Willem II (Rufus) versloeg hij zijn oom Donald III Ban. Zijn buitenlandse aanhangers werden verafschuwd. Donald beraamde zijn moord op 12 november 1094.

1094: Donald III Ban (hersteld). In 1097 werd Donald gevangen genomen en verblind door een van zijn andere neven, Edgar. Als een echte Schotse nationalist is het misschien toepasselijk dat dit de laatste koning van de Schotten zou zijn die ter ruste zou worden gelegd door de Gaelic monniken in Iona.

1097: Edgar. Oudste zoon van Malcolm III. Hij had zijn toevlucht gezocht in Engeland toen zijn ouders stierven in 1093. Na de dood van zijn halfbroer Duncan II werd hij de Anglo-Normandische kandidaat voor de Schotse troon. Hij versloeg Donald III Ban met behulp van een leger geleverd door Willem II. Ongehuwd werd hij begraven in Dunfermline Priory in Fife. Zijn zus trouwde met Henry I in 1100.

1107: Alexander I. De zoon van Malcolm III en zijn Engelse vrouw St. Margaret. Volgde zijn broer Edgar op in de troon en zette het beleid van 'hervorming' van de Schotse kerk voort door de bouw van zijn nieuwe priorij in Scone bij Perth. Hij trouwde met de buitenechtelijke dochter van Henry I. Hij stierf kinderloos en werd begraven in Dunfermline.

1124: David I. De jongste zoon van Malcolm III en St. Margaret. Een moderniserende koning, verantwoordelijk voor de transformatie van zijn koninkrijk, grotendeels door het voortzetten van de Anglicisering waarmee zijn moeder was begonnen. Het lijkt erop dat hij evenveel tijd in Engeland als in Schotland heeft doorgebracht. Hij was de eerste Schotse koning die zijn eigen munten uitgaf en hij bevorderde de ontwikkeling van steden in Edinburgh, Dunfermline, Perth, Stirling, Inverness.Tegen het einde van zijn regeerperiode strekte zijn land zich uit over Newcastle en Carlisle. Hij was bijna net zo rijk en machtig als de koning van Engeland en had een bijna mythische status bereikt door een 'Davidiaanse' revolutie.

1153: Malcolm IV (Mael Coluim IV). Zoon van Henry van Northumbria. Zijn grootvader David I overtuigde de Schotse stamhoofden om Malcolm te erkennen als zijn troonopvolger en op 12-jarige leeftijd werd hij koning. Malcolm erkende 'dat de koning van Engeland een beter argument had vanwege zijn veel grotere macht' en gaf Cumbria en Northumbria over aan Henry II. Hij stierf ongehuwd en met een reputatie van kuisheid, vandaar zijn bijnaam 'the Maiden'.

1165: Willem de Leeuw. Tweede zoon van Hendrik van Northumbrië. Na een mislukte poging om Northumbrië binnen te vallen, werd Willem gevangen genomen door Hendrik II. In ruil voor zijn vrijlating moesten Willem en andere Schotse edelen trouw zweren aan Hendrik en zonen afstaan als gijzelaars. Overal in Schotland werden Engelse garnizoenen geïnstalleerd. Pas in 1189 kon Willem de Schotse onafhankelijkheid terugwinnen in ruil voor een betaling van10.000 mark. Onder het bewind van William breidde het koninklijk gezag zich noordwaarts uit over de Moray Firth.

1214: Alexander II. Zoon van Willem de Leeuw. Met de Anglo-Schotse overeenkomst van 1217 vestigde hij een vrede tussen de twee koninkrijken die 80 jaar zou duren. De overeenkomst werd verder bekrachtigd door zijn huwelijk met de zus van Henry III, Joan, in 1221. Hij deed afstand van zijn voorouderlijke aanspraak op Northumbria en de Anglo-Schotse grens werd uiteindelijk vastgelegd door de Tweed-Solway lijn.

1249: Alexander III. Hij was de zoon van Alexander II en trouwde in 1251 met de dochter Margaretha van Hendrik III. Na de Slag bij Largs tegen koning Haakon van Noorwegen in oktober 1263 stelde Alexander de westelijke Hooglanden en eilanden veilig voor de Schotse kroon. Na de dood van zijn zonen kreeg Alexander toestemming dat zijn kleindochter Margaret hem zou opvolgen. Hij viel en werd gedood terwijl hij langs de kliffen van Largs reed.Kinghorn in Fife.

1286 - 90: Margaretha, maagd van Noorwegen. Het enige kind van koning Eric van Noorwegen en Margaretha, dochter van Alexander III. Ze werd op tweejarige leeftijd koningin en werd prompt verloofd met Edward, zoon van Edward I. Ze zag koninkrijk noch echtgenoot toen ze op 7-jarige leeftijd stierf in Kirkwall op Orkney in september 1290. Haar dood veroorzaakte de ernstigste crisis in de Engels-Schotse betrekkingen.

Engelse overheersing

1292 - 96: John Balliol. Na de dood van Margaret in 1290 was er niet één persoon die onbetwist aanspraak kon maken op het koningschap van de Schotten. Uiteindelijk kwamen er niet minder dan 13 'concurrenten' of eisers naar voren. Zij stemden ermee in het opperheerschap van Edward I te erkennen en zich te onderwerpen aan zijn arbitrage. Edward koos voor Balliol, die een sterke aanspraak had met banden met Willem de Leeuw. Edwards duidelijke manipulatie van Balliol leidde totde Schotse edelen om een Raad van 12 op te richten in juli 1295 en stemde in met een alliantie met de koning van Frankrijk. Edward viel binnen en na Balliol verslagen te hebben in de Slag bij Dunbar zette hij hem gevangen in de Tower of London. Balliol werd uiteindelijk vrijgelaten in pauselijke hechtenis en eindigde zijn leven in Frankrijk.

1296 -1306: ingelijfd bij Engeland

Huis van Bruce

1306: Robert I the Bruce. In 1306 vermoordde hij in de Greyfriars Church Dumfries zijn enige mogelijke rivaal voor de troon, John Comyn. Hij werd geëxcommuniceerd voor deze heiligschennis, maar werd slechts een paar maanden later toch gekroond tot koning van de Schotten.

Robert werd verslagen in zijn eerste twee gevechten tegen de Engelsen en werd een voortvluchtige, opgejaagd door zowel Comyns vrienden als de Engelsen. Terwijl hij zich in een kamer verborg, zou hij hebben gezien hoe een spin van de ene dakspar naar de andere zwaaide in een poging zijn web te verankeren. Het mislukte zes keer, maar bij de zevende poging lukte het wel. Bruce zag dit als een voorteken en besloot door te vechten. Zijn beslissendeoverwinning op het leger van Edward II bij Bannockburn in 1314 won hij eindelijk de vrijheid waar hij voor gestreden had.

1329: David II. Als enige overlevende wettige zoon van Robert Bruce volgde hij zijn vader op toen hij pas 5 jaar oud was. Hij was de eerste Schotse koning die gekroond en gezalfd werd. Of hij de kroon zou kunnen behouden was een andere zaak, want hij werd geconfronteerd met de gecombineerde vijandigheden van John Balliol en de 'Onterfden', de Schotse landeigenaren die Robert Bruce na zijn overwinning bij Bannockburn had onterfd.David werd zelfs een tijdje naar Frankrijk gestuurd voor zijn eigen veiligheid. Ter ondersteuning van zijn trouw aan Frankrijk viel hij Engeland binnen in 1346, terwijl Edward III bezig was met de belegering van Calais. Zijn leger werd onderschept door troepen van de aartsbisschop van York. David raakte gewond en werd gevangen genomen. Hij werd later vrijgelaten nadat hij akkoord ging met de betaling van een losgeld van 1000.000 mark. David stierf onverwacht.en zonder erfgenaam, terwijl hij probeert te scheiden van zijn tweede vrouw om met zijn nieuwste maîtresse te trouwen.

Huis van Stuart (Stewart)

1371: Robert II. De zoon van Walter de Steward en Marjory, dochter van Robert Bruce. Hij werd in 1318 erkend als vermoedelijk erfgenaam, maar door de geboorte van David II moest hij 50 jaar wachten voordat hij op 55-jarige leeftijd de eerste Stewart koning kon worden. Hij was een arm en ineffectief heerser met weinig interesse in het soldatenvak en delegeerde de verantwoordelijkheid voor recht en orde aan zijn zoons. Ondertussen hervatte hij zijnplichten van het voortbrengen van erfgenamen, vader van ten minste 21 kinderen.

1390: Robert III. Bij zijn troonsbestijging besloot hij de naam Robert aan te nemen in plaats van zijn geboortenaam John. Als koning lijkt Robert III net zo ineffectief te zijn geweest als zijn vader Robert II. In 1406 besloot hij zijn oudste overlevende zoon naar Frankrijk te sturen; de jongen werd gevangen genomen door de Engelsen en opgesloten in de Tower. Robert stierf de maand daarop en vroeg, volgens een bron, om begraven te worden in een grafheuvel.(mesthoop) als 'de slechtste van alle koningen en de ellendigste van alle mensen'.

1406: James I. Nadat hij in 1406 op weg naar Frankrijk in Engelse handen was gevallen, werd James tot 1424 gevangen gehouden. Blijkbaar deed zijn oom, die toevallig ook gouverneur van Schotland was, weinig om over zijn vrijlating te onderhandelen. Hij werd uiteindelijk vrijgelaten nadat hij akkoord ging met het betalen van 50.000 mark losgeld. Bij zijn terugkeer naar Schotland besteedde hij veel tijd aan het bijeenbrengen van het geld om zijn losgeld te betalen door belastingen te heffen,Hij confisqueerde landgoederen van edelen en clanhoofden. Het behoeft geen betoog dat dergelijke acties hem weinig vrienden opleverden; een groep samenzweerders brak in zijn slaapkamer in en vermoordde hem.

1437: James II. Hoewel hij al koning was sinds de moord op zijn vader toen hij 7 was, nam hij pas echt de macht over na zijn huwelijk met Mary of Guelders. Hij was een agressieve en oorlogszuchtige koning en leek vooral een hekel te hebben gehad aan de Livingstons en Black Douglases. Hij was gefascineerd door die nieuwe vuurwapens en werd opgeblazen en gedood door een van zijn eigen belegeringskanonnen tijdens de belegering van Roxburgh.

1460: James III. Toen hij 8 jaar oud was, werd hij uitgeroepen tot koning na de dood van zijn vader James II. Zes jaar later werd hij ontvoerd; toen hij weer aan de macht kwam, riep hij zijn ontvoerders, de Boyds, uit tot verraders. Zijn poging om vrede te sluiten met de Engelsen door zijn zus uit te huwelijken aan een Engelse edelman liep enigszins spaak toen bleek dat zij al zwanger was. Hij werd gedood in de Slag bij Sauchieburnin Stirlingshire op 11 juni 1488.

ADVERTENTIE

1488: James IV. Hij was de zoon van Jacobus III en Margaretha van Denemarken en groeide op onder de hoede van zijn moeder in Stirling Castle. Voor zijn aandeel in de moord op zijn vader door de Schotse adel in de Slag bij Sauchieburn droeg hij als boetedoening voor de rest van zijn leven een ijzeren riem naast zijn huid. Om zijn grenzen te beschermen gaf hij uitbundig geld uit aan artillerie en zijn marine. Jacobus leidde expedities in de Hooglanden om de koninklijke macht te doen gelden.Hij zocht vrede met Engeland door in 1503 te trouwen met Henry VII's dochter Margaret Tudor, een daad die uiteindelijk een eeuw later de twee koninkrijken zou verenigen. Zijn onmiddellijke relatie met zijn zwager verslechterde echter toen James Northumberland binnenviel. James werd verslagen en gedood bij Flodden, samen met de meeste leiders vanSchotse samenleving.

1513: James V. James was nog een baby toen zijn vader stierf bij Flodden en zijn eerste jaren werden gedomineerd door strijd tussen zijn Engelse moeder, Margaret Tudor, en de Schotse adel. Hoewel hij koning in naam was, begon James pas echt controle te krijgen en het land te regeren in 1528. Daarna begon hij langzaam de verbrijzelde financiën van de kroon weer op te bouwen, waarbij hij de fondsen van de monarchie grotendeels verrijkte metDe Anglo-Scottische relaties kwamen opnieuw in een oorlog terecht toen James niet kwam opdagen voor een geplande ontmoeting met Henry VIII in York in 1542. James stierf blijkbaar aan een zenuwinzinking nadat hij had gehoord van de nederlaag van zijn troepen na de Slag bij Solway Moss.

1542: Mary Queen of Scots. Geboren slechts een week voor de dood van haar vader, koning James V. Mary werd in 1548 naar Frankrijk gestuurd om te trouwen met de kroonprins, de jonge Franse prins, om een katholieke alliantie tegen Engeland te bewerkstelligen. In 1561, nadat hij nog in zijn tienerjaren was gestorven, keerde Mary terug naar Schotland. Op dat moment was Schotland in de greep van de Reformatie en een steeds breder wordende protestants-katholieke scheuring. Een protestantsEen echtgenoot voor Mary leek de beste kans op stabiliteit. Mary trouwde met haar neef Henry Stewart, Lord Darnley, maar dat werd geen succes. Darnley werd jaloers op Mary's secretaris en favoriet, David Riccio. Samen met anderen vermoordde hij Riccio voor de ogen van Mary. Zij was op dat moment zes maanden zwanger.

Haar zoon, de toekomstige koning James VI, werd in het katholieke geloof gedoopt op Stirling Castle. Dit veroorzaakte onrust onder de protestanten. Darnley stierf later onder mysterieuze omstandigheden. Mary zocht troost bij James Hepburn, graaf van Bothwell, en geruchten deden de ronde dat ze zwanger van hem was. Mary en Bothwell trouwden. De Heren van de Congregatie keurden de verhouding niet goed en ze werd gevangen gezet inUiteindelijk ontsnapte Mary en vluchtte naar Engeland. In het protestantse Engeland veroorzaakte de komst van de katholieke Mary een politieke crisis voor koningin Elizabeth I. Na 19 jaar gevangenschap in verschillende kastelen in Engeland werd Mary schuldig bevonden aan verraad wegens een complot tegen Elizabeth en onthoofd in Fotheringhay.

1567: James VI en I. Werd koning toen hij slechts 13 maanden oud was na de troonsafstand van zijn moeder. Tegen zijn late tienerjaren begon hij al blijk te geven van politieke intelligentie en diplomatie om de regering te controleren.

Hij kreeg de echte macht in 1583 en vestigde snel een sterk gecentraliseerd gezag. In 1589 trouwde hij met Anne van Denemarken.

Als achterkleinzoon van Margaret Tudor volgde hij de Engelse troon op toen Elizabeth I in 1603 overleed, waarmee een einde kwam aan de eeuwenoude grensoorlogen tussen de Anglo-Scots.

1603: Unie van de kronen van Schotland en Engeland.