In ons eerdere artikel over kinderliedjes schetsten we hoe veel van de schijnbaar kinderachtige liedjes op het speelplein hun wortels lijken te hebben in historische feiten. In het vorige artikel probeerden we wat achtergrond te geven bij de waarschijnlijke inhoud van Little Jack Horner's pie, de mogelijke associatie van Ring a Ring O'Roses met de verschrikkingen van de Grote Pest in 1665, waarom hush a-byebaby werd gewiegd in de boomtoppen en wie de tegendraadse Mary was.

We proberen nu te achterhalen waarom ze Humpty niet weer in elkaar konden zetten, wat de fiscale implicaties waren van dat Baa Baa Black Sheep en waarom 'when the boys came out to play', Georgie Porgie wegliep. En ook waarom Doctor Foster na een bezoek aan Gloucester daar nooit meer naartoe ging; het tragische liefdesverhaal rond het beroemdste stel uit Somerset, Jack en Jill, evenalsredenen suggereren waarom de wezel 'pop' gaat!

Humpty Dumpty zat op de muur,

Humpty Dumpty had een geweldige val;

Alle paarden van de koning en alle mannen van de koning

Kon Humpty niet weer in elkaar zetten

Humpty Dumpty was helemaal geen persoon, maar een enorm belegeringskanon dat werd gebruikt door Royalistische troepen (de mannen van de koning) tijdens de Engelse Burgeroorlog die woedde tussen 1642 en 1651. Tijdens het beleg van Colchester in 1648 sleepten de Royalisten Humpty Dumpty naar de top van de kerktoren van St Mary-at-the-Walls, en elf weken lang knalde Humpty (zat hij op de muur en) op de aanvallende soldaten.Parlementaire Roundhead troepen die de stad verdedigen.

Humpty's grote val kwam toen de kerktoren uiteindelijk werd opgeblazen door de Roundheads en hij niet meer in elkaar kon worden gezet omdat hij diep in het omringende moerasgebied was gevallen en vervolgens begraven. Zonder de machtige Humpty Dumpty om hen te verdedigen, werden de mannen van de koning onder leiding van Sir Charles Lucas en Sir George Lisle al snel overlopen door de parlementaire soldaten van Thomas Fairfax.

Baa Baa Zwart Schaap,

Heb je wol?

Ja, meneer, ja, meneer,

Drie zakken vol;

Eén voor de meester,

Eén voor de dame,

En één voor de kleine jongen

Die verderop woont.

Het is dan ook niet verrassend dat dit rijmpje over schapen gaat en het belang van schapen voor de Engelse economie. Tot het einde van de 16e eeuw luidde de laatste regel van het rijmpje "And none for the little boy who cries down the lane." Het werd veranderd in de huidige versie om het rijmpje op te vrolijken en er een liedje van te maken dat meer geschikt was voor kinderen.

In middeleeuws Engeland was de wolhandel big business. Er was een enorme vraag naar wol, voornamelijk voor de productie van stoffen, en iedereen die land bezat, van boeren tot grootgrondbezitters, hield schapen. De grootgrondbezitters van Engeland, waaronder lords, abten en bisschoppen, begonnen hun rijkdom te tellen in termen van schapen. Sommige kuddes telden in totaal meer dan 8.000 dieren, die allemaal werden verzorgd door tientallen fulltime herders.

Na zijn terugkeer van de kruistochten in 1272 legde Edward I nieuwe belastingen op de wolhandel op om zijn militaire ondernemingen te kunnen betalen. Aangenomen wordt dat deze wolbelasting de achtergrond van het rijmpje vormt. Een derde van de prijs van elke verkochte zak of zak was voor de koning (de meester); een derde voor de kloosters, of kerk (de dame); en niets voor de arme herder (het jongetje dat huilend delaan) die onvermoeibaar de kudde had verzorgd en beschermd.

Georgie Porgie,

Pudding en taart,

Kuste de meisjes en maakte ze aan het huilen;

Toen de jongens naar buiten kwamen om te spelen,

Georgie Porgie rende weg.

Er wordt gedacht dat de 'Georgie Porgie' in kwestie eigenlijk de Prins Regent was, later George IV. George, een beetje aan de dikke kant, woog meer dan 17½ steen met een taille van 50 inch (Georgie Porgie, pudding en taart) en als zodanig werd hij een constante bron van spot in de populaire pers van die tijd.

Ondanks zijn grote omvang had George ook een nogal slechte reputatie opgebouwd vanwege zijn wellustige stoeipartijtjes met het schone geslacht, waarbij hij verschillende minnaressen had en een reeks buitenechtelijke kinderen had. Toen hij 23 was, werd hij verliefd op de mooie Maria Anne Fitzherbert; hij was zo bezeten van haar dat hij haar overhaalde om een geheim huwelijk aan te gaan. Het huwelijk zou nooittoegestaan als Maria was zowel een gewone burger, maar veel, veel erger; ze was een rooms-katholiek! George ging later trouwen met Catharina van Brunswijk, die hij zo verachtte dat hij haar zelfs liet verbannen van zijn kroning. En zo had George beide vrouwen in zijn leven ellendig gemaakt (kuste de meisjes en maakte ze aan het huilen).

George stond bekend om zijn slonzige gedrag en had blijkbaar achteraan in de klas gezeten toen er insignes voor moed en dapperheid werden uitgedeeld. Dat gezegd hebbende, genoot hij er wel van om andere mensen deze attributen te zien vertonen; George was een grote fan van boksen met blote vuisten. Tijdens een van de illegale prijsgevechten die George bijwoonde, werd een bokser tegen de grond geslagen en stierf vervolgens aan zijn verwondingen.Bang om erbij betrokken te worden, maakte de prins zich heel snel uit de voeten (toen de jongens naar buiten kwamen om te spelen, rende Georgie Porgie weg).

Dokter Foster

Ging naar Gloucester

In een regenbui

Hij stapte in een plas

Tot in zijn midden

En ging er nooit meer heen

Hoewel dit rijmpje voor het eerst werd gepubliceerd in 1844, gaat de oorsprong ervan mogelijk meer dan 700 jaar terug, naar de tijd van koning Edward I. Edward stond bekend onder verschillende bijnamen, een machtig man van meer dan 1,80 meter lang die vaak Longshanks werd genoemd, maar hij werd ook erkend als een slimme en geleerde man en verdiende daarom de titel Dr. Foster; de oorsprong van de Foster is verloren gegaan in de tijd. Geen grote fan van deWelsh, ongetwijfeld bezocht Edward Gloucester vanwege de strategische positie van de stad bij een belangrijke oversteek van de rivier de Zeven naar Wales.

Het verhaal gaat dat de koning tijdens een storm aankwam en een ondiepe plas aanzag voor een diepe greppel en zijn paard die kant op stuurde. Zowel paard als ruiter raakten bekneld in het slijk en moesten eruit worden getrokken; woedend en ongetwijfeld in verlegenheid gebracht door de vernedering, zwoer hij nooit meer terug te keren naar de stad.

Jack en Jill gingen de heuvel op

Een emmer water halen;

Jack viel en brak zijn kroon

En Jill kwam er achteraan.

Het kleine dorpje Kilmersdon in het noorden van Somerset claimt de oorsprong te zijn van het rijmpje Jack en Jill. De plaatselijke legende vertelt hoe aan het eind van de 15e eeuw een jong, ongetrouwd stel regelmatig een nabijgelegen heuvel beklom om hun relatie onder vier ogen te hebben, ver weg van de nieuwsgierige ogen van het dorp. Jill werd zwanger, maar vlak voordat de baby werd geboren, werd Jack gedood doorEen paar dagen later stierf Jill tijdens de bevalling van hun liefdesbaby. Hun tragische verhaal ontvouwt zich vandaag de dag op een reeks stenen met inscripties die langs een pad naar die 'speciale' heuvel leidt.

Een half pond tuppenny rijst,

Een half pond stroop,

Zo gaat het met het geld,

Pop gaat de wezel.

Dit zeer populaire musicallied was te horen in de vele theaters in het Victoriaanse Londen. De oorsprong van de tekst lijkt echter uit twee mogelijke bronnen te komen.

Eén theorie vindt zijn oorsprong in dezelfde smerige straten als die Victoriaanse muziekzalen, in de volgepakte sweatshops van Shoreditch en Spitalfields die de Londenaren van hun kleding voorzagen. In de textielindustrie is een wezel van een spinner een apparaat dat wordt gebruikt om een lengte garen af te meten; het mechanisme maakt een knallend geluid als de juiste lengte is bereikt. Ongetwijfeld is tijdens deze uiterstHerhalend en saai werk, de geest van de spinner zou afdwalen naar de meer alledaagse, alleen om te worden teruggebracht naar de harde werkelijkheid als de wezel ging knallen.

Het derde couplet van hetzelfde rijm suggereert misschien een alternatieve oorsprong, die gebaseerd is op het gebruik van cockney rijmende slang door de Londenaren;

Op en neer over de stadsweg,

In en uit de Eagle,

Zo gaat het met het geld,

Pop gaat de wezel.

Weasel" kan worden herleid tot de cockney rijmende straattaal van "weasel and stoat", of vacht. Zelfs een zeer arme Victoriaanse Londenaar zou een zondagse beste jas of pak hebben gehad dat kon worden verpand wanneer de tijden moeilijk werden (Pop goes the weasel), misschien op een koude en vochtige maandagochtend, om het vervolgens op de betaaldag weer terug te krijgen. De Eagle hierboven verwijst naar de Eagle Tavern, een pub gelegen opop de hoek van City Road en Shepherdness Walk, in het Noord-Londense district Hackney. Hoewel het gebruik van het gebouw in de loop der jaren is veranderd, heeft de huidige Eagle pub, die dateert uit begin 1900, trots een plaquette waarop de associatie met het kinderrijmpje staat.