Hendrik VI was slechts negen maanden oud toen hij op de troon kwam, een baby voorbestemd voor macht en glorie, maar zou hij die taak aankunnen?

De nieuwe koning, die in contrast stond met zijn vader koning Hendrik V, zou een turbulente periode doormaken, gekenmerkt door machtsverlies in Frankrijk en de uiteindelijke afdaling in een crisis die culmineerde in het langdurige dynastieke geschil dat bekend staat als de Rozenoorlog.

Zijn heerschappij werd omvergeworpen, hersteld en uiteindelijk met moord beëindigd.

Henry werd geboren in december 1421 in Windsor Castle en werd in november 1429 tot koning gekroond in Westminster Abbey en twee jaar later in de Notre Dame in Parijs, als Henri II. Henry is de enige Engelse monarch die tot koning van Frankrijk werd gekroond.

Hendrik wordt gekroond tot koning van Frankrijk

Omdat hij nog maar een kind was, werd een regentenraad aangesteld om het land te besturen totdat Henry in 1437 meerderjarig werd.

Terwijl de jonge koning opgroeide, begon hij eigenschappen te vertonen die hem nogal ongeschikt maakten voor de beproevingen die een middeleeuwse koning van Europa zouden overkomen. Hij stond bekend om zijn vroomheid, vrijgevigheid, het vermijden van geweld en volgzaamheid: niet de gebruikelijke kwaliteiten van een koning in deze tijd.

Het werd al snel duidelijk dat zijn eenvoudige manieren en levensstijl niet pasten bij het intense politieke geruzie aan het hof en zijn onvermogen om enige schijn van controle over zijn magnaten te krijgen. Dit was een man die dramatisch verschilde van zijn vader, want hij kon het reilen en zeilen om hem heen niet beheersen en zijn verlangen om conflicten te vermijden was gewoonweg dodelijk in een tijdperk dat werd gekenmerkt door oorlog.

Ondertussen werd zijn huwelijk met Margaretha van Anjou in 1445, een nicht van Karel VII, geregeld met het oog op vrede, hoewel zo'n verbintenis het kwade bloed niet leek te verdrijven. Margaretha was, in tegenstelling tot haar man, zeer wilskrachtig en oefende haar invloed uit op de beslissingen van de koning over grote politieke zaken, waaronder toen hij de provincie Maine overdroeg aan de Franse kroon.

Huwelijk van Henry en Margaret

Hendrik VI was een ineffectief heerser en zijn oom, Karel VII, betwistte zijn aanspraken op de Franse kroon.

Terwijl zijn vroege heerschappij goed werd geleid door een groep mensen die de Engelse macht in Frankrijk handhaafden, bleken de voortdurende uitdagingen na verloop van tijd overweldigend toen een groot aantal problemen zich aandiende en Henry's positie als koning bedreigden.

In 1435 verslechterde de situatie in Frankrijk toen Bourgondië, de traditionele bondgenoot van Engeland, van loyaliteit veranderde en daarmee de verdeling van de macht. Tegelijkertijd stierf de beroemde en inspirerende hertog van Bedford, broer van Hendrik V en regent van Frankrijk namens Hendrik VI, tijdens het congres van Arras.

Hij was een cruciale militaire en politieke figuur geweest op het hoogtepunt van Engelands succes in Frankrijk. Het overlopen van Bourgondië was de druppel en in 1436 was Parijs in handen van Karel VII.

In de volgende decennia zouden de Fransen hun macht consolideren, met de kroonprins en de charismatische Jeanne d'Arc die de Franse bezittingen van Engeland afbrokkelden, wat in 1450 leidde tot het verlies van Normandië.

Dit was niet alleen een verlies van grondgebied, maar ook een verlies van prestige voor de koning en naarmate dergelijke activiteiten doorgingen, nam ook de politieke instabiliteit thuis in Engeland toe.

Koning Hendrik VI

Tegen de achtergrond van de groeiende Franse macht kwam het vermogen van de koning om te regeren in het geding. Henry vertrouwde de macht van zijn hof toe aan hebzuchtige machtsbeluste magnaten zoals William de la Pole, de 1e hertog van Suffolk, die het land op een wanordelijke en chaotische manier regeerden.

Privélegers bevochten elkaar, rivaliserende groepen voerden onderling oorlog en ondertussen consolideerde Margaretha van Anjou haar macht terwijl de wet en orde rond de koning ineenstortten.

De koningin en haar aanhangers aan het hof werden steeds machtiger terwijl Henry in de schaduw wegkwijnde. Hij kreeg al snel te maken met beschuldigingen van wanbeheer in de regering en wangedrag in oorlogstijd. Deze beschuldiging kwam van niemand minder dan Henry VI's neef, Richard, hertog van York.

De wrijving escaleerde, facties werden zichtbaarder en de verdeeldheid tussen degenen die vrede zochten en degenen die vastbesloten waren om oorlog te voeren leek met de dag groter te worden aan het Engelse hof.

Ondertussen verstevigde Frankrijk zijn greep op de bezittingen van Engeland en veroverde het Gascogne, dat eeuwenlang in Engelse handen was geweest.

De verliezen in Frankrijk en de uitdagingen voor zijn heerschappij leidden ertoe dat Henry een reeks mentale inzinkingen en ernstige depressies kreeg.

Terwijl Henry er steeds instabieler uitzag, doemde de machtsstrijd op tussen de opvolger van William de la Pole, Edmund Beaumont, de hertog van Somerset en Richard, hertog van York. Somerset was een goede persoonlijke vriend en bondgenoot van Margaretha van Anjou en zijn rivaliteit met Richard zou al snel escaleren in een oorlog.

Ondertussen zou een andere figuur, Richard Neville, graaf van Warwick, een belangrijke rol gaan spelen. Bekend als "the kingmaker", zouden zijn grieven tegen Somerset leiden tot zijn steun aan York. Dit was echter een wispelturig man wiens steun tussen beide kampen heen en weer zwaaide voordat hij zijn eigen ondergang tegemoet ging.

Richard van York had als afstammeling van Edward III een legitieme aanspraak op de troon en degenen die zijn uitdaging voor de kroon steunden werden Yorkisten genoemd.

Ondertussen vertegenwoordigden Margaret en haar nobele aanhangers de Lancastriërs.

In 1454 kreeg York de titel "Beschermer van het Rijk", vanwege Henry's verslechterende toestand. Hij gebruikte zijn positie om de Lancastrian aanhangers aan het hof te zuiveren en Somerset in de Tower of London te gooien. Deze actie creëerde diepe vijandigheid en na het tijdelijke herstel van de koning werd Richard of York uit zijn functie ontheven.

Desondanks begonnen Yorkisten en Lancastrianen zich voor te bereiden op de strijd door soldaten te rekruteren en oorlogsvoorbereidingen te treffen.

Terwijl de Engelsen een nederlaag leden in de Honderdjarige Oorlog, broeide er een conflict in eigen land. Om de problemen nog groter te maken, zorgde het verlies van land in Frankrijk voor zeer woedende landeigenaren in Engeland.

Met een dynastieke tweestrijd die onder de oppervlakte borrelde, was het slechts een kwestie van tijd voordat beide partijen in een echt conflict verwikkeld zouden raken. In 1455, slechts twee jaar nadat een van de langste conflicten met Frankrijk was beëindigd, brak er een burgeroorlog uit in Engeland, waarbij aanhangers een Red Rose kozen om Lancaster te vertegenwoordigen of een White Rose voor het Huis van York.

De eerste grote veldslag van de War of the Roses vond plaats in mei 1455 en eindigde met de Slag om Stoke Field in 1487.

Zo'n burgerconflict leidde tot een groot verlies aan levens aan beide kanten en talrijke veldslagen zorgden voor overwinningen, maar waren nog niet definitief voor de Yorkisten en Lancastrianen.

In juli 1460, tijdens de Slag bij Northampton, zorgde een andere overwinning van York voor de gevangenneming van Henry terwijl zijn vrouw naar Wales vluchtte. Ze zou snel een leger bijeenbrengen als reactie op het nieuws dat Richard van York zichzelf tot troonopvolger had uitgeroepen.

Slechts enkele maanden later verloor Richard zijn leven in de Slag bij Wakefield en werd hij opgevolgd door zijn zoon Edward, de graaf van March, die meer overwinningen voor de Yorkisten zou behalen.

Desondanks zorgde een belangrijke overwinning voor het Huis van Lancaster in de komende maanden voor een succesvolle redding van Hendrik VI. Dit weerhield Edward van York er echter niet van om zichzelf in Londen tot koning uit te roepen.

Op 29 maart 1461 werd Hendrik VI afgezet terwijl Richard van Yorks zoon Edward IV werd.

Edward IV. Detail uit 'Sanctuary' door Richard Burchett

Zoals bij elk voortdurend conflict leidden de vele gevechten tot verliezen en winsten voor beide partijen en voor Henry was dit persoonlijker dan voor wie dan ook. Een oorlog die gebaseerd was op wie als monarch zou regeren was een directe uitdaging voor zijn autoriteit; hij ondervond hevige tegenstand en werd in 1465 gevangen genomen en in de Tower of London geplaatst.

Terwijl de saga nog een paar jaar doorging, kon Henry zijn troon voor de laatste keer opeisen in 1470, maar deze werd hem een jaar later weer afgenomen door Edward.

Bij de Slag bij Barnet in 1471 werd Warwick de Koningsmaker gedood en een maand later werd de Prins van Wales gedood en werd Koningin Margaret gevangen genomen.

Na het verlies van zijn erfgenaam en met zijn vrouw in gevangenschap kwam Hendrik VI in mei 1471 voortijdig aan zijn einde, vermoord in de Tower of London.

Hendrik VI had het leven geleid van een ondoeltreffende koning, wat leidde tot de opkomst van vijandigheid en uitdagingen voor de troon die tot uiting kwamen in de Rozenoorlog.

Onder zijn bewind gingen de kostbare bezittingen en gebieden van Engeland in Frankrijk verloren en bevonden de Engelsen zich zowel politiek als militair op een tweesprong, een hachelijke situatie die alleen kon worden opgelost door een dynastiek duel.

Zo'n uitdaging zou nog lang na het vertrek van Hendrik VI voortduren en pas tot een einde komen met de vereniging van de rode en witte roos, waarmee een nieuwe dynastie werd ingeluid: de Tudors.

Jessica Brain is een freelance schrijfster gespecialiseerd in geschiedenis. Ze woont in Kent en is een liefhebber van alles wat met geschiedenis te maken heeft.