In december 1856 suggereerde een cartoon in het Britse humoristische tijdschrift Punch een nieuw gebruik voor het nieuwerwetse crinolineraamwerk. Het werd aangepast tot Mr Tremble's "gepatenteerde anti-garotte overjas" en beschermde hem tegen aanvallen op weg van kantoor naar huis. Een would-be garotter probeert tevergeefs een sjaal van achteren over Mr Tremble's nek te schuiven terwijl het raamwerk hem tegenhoudt.

De Punch-cartoon was een vroeg commentaar op een "nieuwe vorm van misdaad" die de natie binnen een paar jaar in zijn greep zou krijgen. Tijdens de Garotting Panic van 1862 publiceerden kranten sensationele berichten over de angstaanjagende "nieuwe" tactieken die door criminele bendes in het hele land werden toegepast. Zelfs Charles Dickens werd betrokken in het debat over de vraag of de misdaad van garotting "on-Brits" was, zoals The Times het beschreef inNovember 1862.

In feite was garotting niet nieuw, noch was het meer "Brits" of "on-Brits" dan enige andere misdaad. Sommige aspecten van de werkwijze van garotting bendes zouden herkend zijn door een lid van de middeleeuwse of Tudor onderwereld. Garotting bendes werkten over het algemeen in groepen van drie, bestaande uit een "front-stall", een "back-stall", en de garotter zelf, beschreven als de "nasty-man". De back-stallwas voornamelijk een uitkijk en het was bekend dat vrouwen deze rol speelden.

Een dappere correspondent van het Cornhill Magazine bezocht een crimineel in de gevangenis om te ervaren hoe het is om slachtoffer te zijn van een garotting. Hij beschreef hoe: "De derde schurk, die snel op hem afkomt, slaat zijn rechterarm om het slachtoffer heen en slaat hem hard op zijn voorhoofd. Instinctief gooit hij zijn hoofd naar achteren, en in die beweging verliest hij elke kans om te ontsnappen. Zijn keel wordt volledig aangeboden aan zijn aanvaller, die onmiddellijkomarmt het met zijn linkerarm, waarbij het bot net boven de pols tegen de 'appel' van de keel wordt gedrukt".

Terwijl de garotteraar zijn slachtoffer in een verstikkende greep hield, ontdeed de medeplichtige zich snel van alles van waarde. Een andere mogelijkheid was dat de garotteraar het slachtoffer gewoon stilletjes besluipte en hem volledig verraste toen een gespierde arm, een koord of een draad zich plotseling om zijn nek spande. De greep werd soms beschreven als "de knuffel omdoen" en een van de aspecten die de pers het meest bezighielden wasDe manier waarop jonge jongens - en in één geval, naar verluidt, meisjes onder de 12 jaar - het kopieerden. Sommige van de volwassen daders zouden het hebben geleerd van hun gevangenisbewaarders terwijl ze werden vervoerd of vastgehouden op gevangenisschepen voordat ze weer werden vrijgelaten in de gemeenschap.

"Sta op en lever!"

Bizar genoeg vergeleek The Times, die blijkbaar suggereerde dat de misdaad een soort onnatuurlijke glamour had voor jongeren, garotting ook ongunstig met de onstuimige Britse struikrover en zijn "uitdaging en parley". The Observer ging zelfs zo ver om struikrovers te beschrijven als "gentlemanly" in vergelijking met de "ruffianly" garotter. Wat de een van de ander onderscheidde was betrokkenheid in de dialoogAls we persberichten mogen geloven, werden de Britten liever beroofd als de beroving werd voorafgegaan door een pistool met haan en een "Stand and deliver!" met een modieus accent, dan door wurgen en grommen.

Het idee dat garotting nieuw, on-Engels of on-Brits was, en op de een of andere manier het product van ongewenste buitenlandse invloeden, schoot wortel en groeide. Het werd gevoed door bewust sensationele commentaren in de pers zoals "de Bayswater Road [is nu] net zo onveilig als Napels". Dickens, die het thema oppikte, had in een essay uit 1860 geschreven dat de straten van Londen net zo gevaarlijk waren als de eenzame bergen van Abruzzo,De pers wedijverde met elkaar om vergelijkingen te maken die bedoeld waren om de bevolking te alarmeren, van Franse revolutionairen tot "Indiaanse schurken".

Het probleem was dat de meeste angst gefabriceerd was. Niet elk tijdschrift of krant deed mee aan de wedstrijd om sensationele kopij te produceren. Reynold's Newspaper beschreef het als een hoop "gedoe en last" gebaseerd op "clubhuis paniek", terwijl The Daily News waarschuwende opmerkingen maakte over "een sociale paniek", "wild opgewonden gepraat" en "overdreven en fictieve verhalen". De krant vergeleek zelfsde paniek met de eerbiedwaardige oude Engelse pantomimetraditie en zei dat het een beroep deed op het Britse gevoel voor humor: "Vanwege onze eigenaardige constituties en onze eigenaardige smaak voor eigenaardige grappen, is garotting verre van een impopulaire misdaad." Wat met kinderen die op straat garotting spelen en komische liedjes die erover gezongen worden: "Wie kan zich hierna nog verbazen dat we problemen hebben met onze buitenlandseburen?"

Niemand twijfelde er echter aan dat garotting, hoewel een zeldzaam misdrijf, ernstige gevolgen had voor de slachtoffers. In één geval werd de keel van een juwelier die in de val van de garotter was gelopen toen hij werd benaderd door een "respectabel uitziende vrouw" zo ernstig verbrijzeld dat hij kort daarna aan zijn verwondingen overleed. De niet-dodelijke maar wel schadelijke garotting van twee notabelen, een parlementslid genaamd Pilkington die werd aangevallenen beroofd bij daglicht in de buurt van de Houses of Parliament, de andere een antiquair in de 80 genaamd Edward Hawkins, had bijgedragen aan de paniek. Zoals met alle sensationele zaken, spraken deze voorbeelden tot de verbeelding van het publiek.

De populaire mythe suggereerde dat garotters om elke hoek op de loer lagen. Punch produceerde meer cartoons die geestige ingenieuze manieren toonden waarop mensen de "crisis" konden aanpakken. Sommige mensen droegen Heath Robinson-achtige toestellen; anderen trokken er in groepen op uit met geüniformeerde begeleiders en een selectie zelfgemaakte wapens. In feite bestonden beide benaderingen in werkelijkheid, met gehuurde begeleiders endefensieve (en offensieve) gadgets te koop.

De cartoons dienden ook als aanval op zowel de politie, die ineffectief werd geacht, als campagnevoerders voor hervorming van het gevangeniswezen, zoals de minister van Binnenlandse Zaken Sir George Grey, die werd beschouwd als soft tegen criminelen. De politie reageerde door sommige kleine overtredingen te herdefiniëren als garotting en ze met dezelfde strengheid te behandelen. In 1863 werd de Garotter's Act aangenomen, die geseling herstelde voor degenen die waren veroordeeld voorgewelddadige overval, was snel voorbij.

Hoewel van korte duur, had de Garotting Panic van de jaren 1860 blijvende gevolgen. Degenen die opriepen tot gevangenishervorming en de rehabilitatie van gevangenen werden zo aan de schandpaal genageld in de pers, en door Punch in het bijzonder, dat dit invloed had op hun campagnes. De kritische houding ten opzichte van de politie kan van invloed zijn geweest op het ontslag van een kwart van de Metropolitan politie in de tweede helft van de jaren 1860.

Bovendien was er als gevolg van de Garotting Act van 1863 een toename van het aantal lijfstraffen en doodvonnissen, vooral in regio's die werden geacht onrust te stoken. In sommige gevallen werden zelfs onschuldige mannen met een sjaal uitgekozen als potentiële "garotters"!

Tot slot was er ook een toename in burgerwachten, zoals een Punch-gedicht uit 1862 laat zien:

Ik vertrouw niet op wetten of politie, ik niet,

Voor hun bescherming is al mijn oog;

Ik neem het recht in eigen handen,

En mijn eigen vuisten gebruiken om mijn kaak te beschermen.

Miriam Bibby BA MPhil FSA Scot is historicus, egyptoloog en archeoloog met een speciale interesse in de geschiedenis van paarden. Miriam heeft gewerkt als museumconservator, universitair docent, redacteur en consultant voor erfgoedbeheer. Momenteel is ze bezig met de afronding van haar PhD aan de Universiteit van Glasgow.