စကော့တလန်ရှိ Caledonian မျိုးနွယ်စုများသည် ၎င်းတို့၏အင်ပါယာနယ်နိမိတ်ကို မြောက်ဘက်သို့ချဲ့ထွင်ရန် ကြိုးပမ်းခြင်းမပြုမီ ရောမတို့၏ ကြီးမားသောဂုဏ်သတင်းကို ကောင်းစွာသိရှိခဲ့ကြမည်မှာ သံသယအနည်းငယ်ရှိပါသည်။ အေဒီ 43 ခုနှစ်မှစ၍ ရောမတို့သည် အင်္ဂလန်တောင်ပိုင်းကို သိမ်းပိုက်ပြီး Boudica ကြီးထွားလာမှုကို သွေးထွက်သံယို နှိမ်နင်းခဲ့သည်။ သို့သော်လည်း ပြင်းထန်သော ကယ်လီဒိုးနီးယားလူမျိုးများသည် ရောမမြို့ကို တိုက်ခိုက်ရန် ရည်မှန်းထားသော်လည်း ၎င်းတို့သည် ရောမအုပ်ချုပ်မှုလက်အောက်သို့ မလိုက်ရန် ဆုံးဖြတ်ခဲ့ကြသည်!

အေဒီ ၇၉ တွင် ရောမဘုရင်ခံ အာဂရီကိုလာက စတင်ခဲ့သည်။ Britannia သည် စကော့တလန်၏ ကမ်းရိုးတန်းကို စူးစမ်းလေ့လာရန် ရေယာဉ်တစ်စင်းစေလွှတ်ခဲ့သည်။ AD 83 တွင် Agricola သည် စကော့တလန်တောင်ပိုင်းကို သိမ်းပိုက်နိုင်ခဲ့ပြီး မြောက်ဘက်ရှိ Caledonian မျိုးနွယ်စုများသည် ၎င်းတို့ မကြာမီ ကျူးကျော်ဝင်ရောက်မှုကို ရင်ဆိုင်ရမည်ကို သိရှိခဲ့သည်။

Creative Commons Attribution-Share အောက်တွင် လိုင်စင်ရထားသောပုံ Alike 3.0 Unported လိုင်စင်။ စာရေးသူ- မသိမသာ

ဤအချိန်၌ ရောမသမိုင်းပညာရှင် Tacitus က Caledonians များသည် “ကြီးမားသောအတိုင်းအတာဖြင့် လက်နက်ကိုင်တော်လှန်ရေးဘက်သို့ ပြောင်းလဲသွားသည်” ဟူသောမှတ်တမ်းကို မှတ်တမ်းတင်ခဲ့သည်။ စည်းကမ်းကြီးသော ရောမစစ်ယန္တရား၏ စွမ်းအားကို သိသာထင်ရှားစွာ အသိအမှတ်ပြုကာ ကယ်လီဒိုးနီးယားလူမျိုးများသည် ရောမခံတပ်များနှင့် တပ်ငယ်များ၏ လှုပ်ရှားမှုများကို တိုက်ခိုက်ရန် ပြောက်ကျားနည်းဗျူဟာများကို အသုံးပြုခဲ့သည်။ အံ့အားသင့်ဖွယ်ညတိုက်ခိုက်မှုတစ်ခုတွင်၊ Caledonians များသည် 9th legion တစ်ခုလုံးကိုဖျက်ဆီးလုနီးပါး; Agricola ၏တပ်သားသည် ကယ်ဆယ်ရန် စီးနင်းလာသောအခါမှသာ ကယ်တင်နိုင်ခဲ့သည်။

AD 84 နွေရာသီတွင် Agricola နှင့် သူ၏တပ်များသည် Caledonian မွေးရပ်မြေသို့ နက်ရှိုင်းစွာ တွန်းပို့ခဲ့သည်။စကော့တလန်၏အရှေ့မြောက်ဘက်။ Mons Graupius (Grampian တောင်များ တစ်နေရာ၊ Inverurie မှ Bennachie ဖြစ်နိုင်သည်) တွင် ရောမလူမျိုးများက Mons Graupius အဖြစ် မှတ်တမ်းတင်ထားသော နေရာတစ်ခုတွင် ဤချီတက်မှုတွင် Caledonians များသည် ၎င်းတို့ကို ထိပ်တိုက်ရင်ဆိုင်ရန် ဆိုးရွားသော အမှားကို ပြုလုပ်ခဲ့ကြသည်။

၎င်းမှာ၊ ကယ်လီဒိုးနီးယားလူမျိုး ၃၀,၀၀၀ ခန့်သည် ထိုမျှလောက်ရှိသော ရောမစစ်တပ်ကို ရင်ဆိုင်ခဲ့ရသည်ဟု ဆိုသည်။ ကယ်လီဒိုးနီးယန်းလူမျိုးများသည် မြင့်မားသောမြေ၏အားသာချက်ရှိကြောင်း မှတ်တမ်းတင်ထားသော်လည်း၊ အစောပိုင်းနှစ်ပေါင်း ၄၀ ခန့်က Boudicca ကဲ့သို့ပင် ရောမစစ်တပ်များ၏ စည်းရုံးမှု၊ စည်းကမ်းနှင့် စစ်ရေးနည်းဗျူဟာများ ကင်းမဲ့ခဲ့သည်။

တင်းကျပ်စွာပြည့်ကျပ်နေသော ရောမအဆင့်များသည် အားကိုးအားထားပြုခဲ့ကြသည်။ တိုက်ပွဲတွင် ၎င်းတို့၏ ဓားရှည် ဓားရှည်များပေါ်တွင် ၎င်းတို့၏ ရှေ့တန်းတပ်များကို ဂျာမနီ၊ ဟော်လန်နှင့် ဘယ်လ်ဂျီယံတို့မှ စစ်မှုထမ်းသော အရန်တပ်များဖြင့် ဖွဲ့စည်းထားပြီး ရောမတပ်သားများ၏ သက်တမ်းရင့် စစ်မှုထမ်းဟောင်းများသည် အနောက်ဘက်သို့ ပစ္စည်းများကို တွဲကိုင်ထားသည်။ သွေးထွက်သံယို တိုက်ခိုက်မှုများ နောက်တစ်ကြိမ် လိုက်လာခဲ့ပြီး တစ်ချိန်တည်းတွင် ၎င်းတို့၏ နံပါတ်အထွတ်အထိပ်ဖြင့် ကယ်လီဒိုးနီးယားလူမျိုးများသည် ရောမတို့ထက် သာလွန်အောင် စွမ်းဆောင်နိုင်ခဲ့သော်လည်း တစ်ဖန် အလွန်ရွေ့လျားလှသော ရောမတပ်သားသည် ၎င်းတို့အတွက် တစ်နေ့တာ ကယ်တင်ရန် စီးနင်းလိုက်ပါလာခဲ့သည်။

ထိုမြင်းတပ်စွဲချက်ဖြင့် ကယ်လီဒိုးနီးယားအောင်ပွဲအတွက် မျှော်လင့်ချက်မှန်သမျှ ပျောက်ကွယ်သွားကာ လူ ၁၀,၀၀၀ ၏နောက်လိုက်သော သွေးချောင်းစီးမှုတွင် သတ်ဖြတ်ခံခဲ့ရကြောင်း တွေ့ရှိရသည်။ ခါးသီးသောအဆုံးအထိ ရဲဝံ့စွာ တိုက်ပွဲဝင်ခဲ့ကြသူများအပြင် အများစုသည် ရောမကိုကြောက်ရွံ့၍ အိမ်များကို မီးရှို့ကြပြီး တောတောင်များကြားသို့ ထွက်ပြေးကာ ရိုမန်ကိုကြောက်ရွံ့ကာ သားသမီးများကို သတ်ဖြတ်ခဲ့ကြသည်။လက်စားချေမှုများ။

နောက်တနေ့တွင် Tacitus မှတ်တမ်းများအရ "... တောင်ကုန်းများသည် လူသူကင်းမဲ့ပြီး၊ အဝေးက ဆေးလိပ်သောက်သည့် အိမ်များ၊ ကျွန်ုပ်တို့၏ ကင်းထောက်များသည် စိတ်ဝိညာဉ်နှင့် မတွေ့ဆုံနိုင်ခဲ့ပါ။"

တိုက်ပွဲတွင် ၎င်းတို့၏ ရှုံးနိမ့်ပြီးနောက်၊ Mons Graupius မှ Caledonian မျိုးနွယ်စုများသည် ၎င်းတို့၏ နေ့ရက်များကို ရေတွက်ခဲ့သည်ဟု ယူဆခဲ့ကြသော်လည်း ကံကောင်းခြင်း ဝင်လာခဲ့သည်။ Rhine နှင့် Danube နယ်နိမိတ်များတွင် ပိုမိုတင်းမာသော စစ်ရေးအကျပ်အတည်းကို ဖြေရှင်းရန် ဧကရာဇ်ဘုရင်က Agricola ကို ရောမမြို့သို့ ပြန်ခိုင်းစေခဲ့သည်။

ရောမတို့သည် တောင်ဘက်တွင် ပြန်လည်သိမ်းပိုက်ပြီး Hadrian's Wall ကို 122AD တွင် Solway နှင့် Tyne မြစ်ဝများကြားတွင် တည်ဆောက်ခဲ့သည်။ အင်ပါယာ၏ မြောက်ဘက်စွန်းစွန်းကို ထူထောင်သည်။ ဧကရာဇ်အဖြစ် Hadrian ၏ဆက်ခံသူ Antoninus Pius သည် Forth နှင့် Clyde မြစ်များကြားရှိ နယ်နိမိတ်ကို မြောက်ဘက်သို့ ထပ်မံတွန်းပို့ကာ သူ၏ကိုယ်ပိုင်တံတိုင်းဖြစ်သည့် Antonine Wall ကို တည်ဆောက်ခဲ့သည်။

Antonine Wall သည် ဝါဒဖြန့်ချိရေးရည်ရွယ်ချက်အတွက် အဓိကအားဖြင့် တည်ဆောက်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ အင်ပါယာ၏ နယ်နိမိတ်များကို ချဲ့ထွင်ခြင်းအဖြစ် ရှုမြင်ခံခဲ့ရသော်လည်း သူသေဆုံးပြီးနောက် Hadrian's Wall ၏မျက်နှာသာဖြင့် ၎င်းကို စွန့်လွှတ်ခဲ့သည်။

နယ်စပ်တိုက်ပွဲအချို့မှလွဲ၍ ကျန်ကာလများအထိ ကြာမြင့်ခဲ့သည့် ဤနယ်စပ်တစ်လျှောက် ငြိမ်းချမ်းရေးကာလကို ထူထောင်ခဲ့သည်။ ရာစုနှစ်တစ်ခုကျော်။

ဤအချိန်အတွင်း တံတိုင်း၏မြောက်ဘက်ရှိ မျိုးနွယ်စုများသည် ပီတီရှနိုင်ငံကို တည်ထောင်ရန် စည်းလုံးမှုမရှိဘဲ ကျန်ရစ်ခဲ့သည်။ The Picts ၏အမည်သည် အေဒီ ၂၉၇ တွင် ပထမဆုံးပေါ်လာပြီး လက်တင်ဘာသာစကား Picti မှ ဆင်းသက်လာပြီး 'ပန်းချီဆွဲသူများ' ဟုအဓိပ္ပာယ်ရသည်။

အေဒီ 306 တွင် မည်သို့ပင်ဆိုစေကာမူ စည်းလုံးညီညွတ်ပြီး ပိုမိုကောင်းမွန်ပါသည်။ဖွဲ့စည်းထားသော၊ ဧကရာဇ် Constantius Chlorus သည် Hadrian's Wall ပေါ်ရှိ Pictish တိုက်ခိုက်ခြင်းမှကာကွယ်ရန်အတင်းအကျပ်ခိုင်းစေခဲ့သည်။ ဥရောပတစ်ခွင်ရှိ မျက်နှာစာများစွာတွင် ဒီရေသည် တဖြည်းဖြည်း အင်အားကြီးသော ရောမအင်ပါယာကို ဆန့်ကျင်ဘက်သို့ တဖြည်းဖြည်း ပြောင်းလဲလာခဲ့သည်။

ရောမသည် ပီကာများ အားပျော့လာသည်နှင့်အမျှ အေဒီ 360 တွင် အိုင်ယာလန်မှ Gaels များနှင့်အတူ ဟာဒရီယန်၏ တံတိုင်းကိုဖြတ်၍ ညှိနှိုင်းကျူးကျော်ဝင်ရောက်ခဲ့ကြသည်။ ဧကရာဇ် ဂျူလီယန်သည် ၎င်းတို့အား ကိုင်တွယ်ရန် တပ်များကို စေလွှတ်ခဲ့သော်လည်း ကြာရှည်ခံနိုင်မှု နည်းပါးလွန်းသည်။ Pctish စီးနင်းမှုများသည် တောင်ဘက်သို့ ပိုမိုနက်ရှိုင်းစွာ ဖြတ်တောက်သွားခဲ့သည်။

ရောမတို့၏ တရားဥပဒေစိုးမိုးရေးစနစ် ပြိုပျက်သွားကာ နောက်ဆုံးတွင် တံတိုင်းကို စွန့်လွှတ်ခဲ့ပြီး အေဒီ ၄၁၁ တွင် ဖြစ်သည်။ ရောမစစ်တပ်များသည် အင်ပါယာ၏ဗဟိုချက်ဖြစ်သော လူရိုင်းအကျပ်အတည်းကို ဖြေရှင်းရန် ဗြိတိသျှကမ်းခြေများကို စွန့်ခွာခဲ့ကြသည်။ အခြားလူရိုင်းများဖြစ်သည့် Angles နှင့် Saxons တို့သည် Picts များကိုခုခံကာကွယ်ရန် ကျန်ရှိနေသော Romano-Britons များကို ငှားရမ်းခဲ့သည်။ ထို့ကြောင့်၊ နောက်ဆုံးအထေ့အငေါ့တစ်ခုတွင်၊ ၎င်းသည် 'Neighbours from Hell' ကို ဖန်တီးရန် တာဝန်ရှိသော စကော့လူမျိုးဖြစ်ကြောင်း ပေါ်လွင်လာမည်ဖြစ်သည်။