Het is mogelijk dat de uitvinder van het concept van de Engelsen eigenlijk paus Gregorius de Grote was, toen hij rond 580 op een Italiaanse marktplaats blondharige slaven te koop zag staan en hem werd verteld dat het engelen waren: 'Geen engelen, maar engelen' zou zijn antwoord zijn. Of dit verhaal waar is of niet, wat bekend is, is dat paus Gregorius in 596 na Christus een Romeinse missie van 40 monniken stuurde onder leiding vanAugustinus, de prior van het Benedictijner klooster van Sint-Andreas in Rome, om deze heidense 'engelen met vuile gezichten' te bekeren tot het Romeinse christendom.

Hoewel de inwoners van het laagland van Groot-Brittannië in die tijd in feite uit vele rivaliserende koninkrijken bestonden, waaronder Saksen, Juten en Angelen, beschouwde Paus Gregorius hen als één Engelse natie en noemde hij hen alleen 'Angli'.

Het dramatische verhaal van wat zich ontvouwde werd opgetekend door Beada, of Bede, een monnik van het grote Northumbrische klooster van Jarrow. Vandaag de dag wordt Bede algemeen erkend als de grootste Angelsaksische geleerde van zijn tijd, en door velen als de grootste Engelse historicus aller tijden.

Dus wie was deze nederige monnik en wat zijn de verhalen die hij optekende en die hem zoveel eer hebben opgeleverd? Men denkt dat Bede werd geboren in Monkton, Durham, maar er zijn geen gegevens over zijn vroege leven of familieachtergrond.

Op zevenjarige leeftijd werd hij echter onder de hoede gesteld van Benedictus Biscop, die in 674 na Christus het klooster van St. Peter in Wearmouth had gesticht. Slechts een paar jaar later, in 682 na Christus, verhuisde Bede naar het tweelingklooster van St. Peter in Jarrow waar hij de rest van zijn leven doorbracht, omringd door de honderden boeken en manuscripten die uit alle hoeken van het christendom waren verzameld.

Tijdens zijn leven schreef Bede ongeveer 40 boeken, voornamelijk over theologie en geschiedenis. Met een speciale interesse in getallen, besteedde hij veel tijd en moeite aan het onderzoeken van zaken als de kerkelijke kalender, in het bijzonder aan pogingen om de precieze datum van Pasen te berekenen. Bede's studies op dit gebied populariseerden ook de indeling van de tijd in het BC en AD systeem dat we vandaag de dag nog steeds gebruiken.

Zijn beroemdste werk is echter 'Historia Ecclesiastica Gentis Anglorum' of 'De kerkelijke geschiedenis van het Engelse volk' dat werd voltooid in 731 n.Chr. In dit werk beschrijft Bede de geschiedenis van de bekering van de Engelsen tot het christendom vanaf de tijd van Sint Augustinus tot het begin van de achtste eeuw.

In de 200 jaar na de aankomst van Augustinus worden de vele verhalen opgetekend over hoe de Engelsen van heidens overgingen op christelijk. Geschreven in het Latijn onthult Bede hoe deze dramatische bekering tot stand kwam, te beginnen bij de plaatselijke stamkoningen, koninginnen en krijgers. Op een lichtere manier vertelt hij ook hoe koning Redwald van East Anglia het niet kon laten om beide paarden te steunen door de bouw vaneen gebouw met een christelijk altaar aan de ene kant en een heidens altaar aan de andere kant.

Zijn geschriften laten zien hoe de waarden van het christendom werden geïmplanteerd en geïntegreerd in de gewelddadige krijgssamenleving die in die tijd bestond. De Kerkelijke Geschiedenis', geschreven tegen het einde van zijn leven en opgedragen aan koning Ceolwulf van Northumbria, vormde het hoogtepunt van Bede's levenswerk. Hierin liet hij niet alleen een samenhangend verslag achter van de heroïsche fundering van de vroege geschiedenis van Northumbria, maar ook van de geschiedenis van het christendom.Christendom in Engeland, maar het was ook een voorbeeld van hoe dit succesvol bereikt kon worden.

Bede stierf in zijn cel in het klooster in mei 735 na Chr. Zijn werken bleven echter immens populair en invloedrijk; ze werden gekopieerd en verspreid over heel Europa, maar het was in Engeland dat ze hielpen om toekomstige generaties te inspireren.

Met name Alfred de Grote nam het model van Bede over - in die zin dat de Engelsen één volk vormden dat onder één heerser kon worden verenigd. Alfred noemde zijn volk geen Saksen maar 'Angelcynn' - 'Engels volk', wiens taal 'Englisc' was. Alfred vertaalde de werken van Bede in het Engels en begon een natie op te bouwen door de gewoonten van Wessex, Mercia en de andere landen te combineren.Kent de leer en de wetten van de kerk.

Hoewel de kloosters van Wearmouth en Jarrow in de achtste eeuw door de Vikingen werden geplunderd, werden in de elfde eeuw menselijke overblijfselen ontdekt, waarvan men dacht dat het die van Bede waren, en overgebracht naar de kathedraal van Durham. Zijn graftombe is nog steeds te zien in de Galilee Chapel.