In 1216, slechts negen jaar oud, werd de jonge Henry koning Henry III van Engeland. Zijn lange troonbestaan zou alleen worden overtroffen door George III in 1816. Tijdens zijn bewind vonden er turbulente en dramatische veranderingen plaats met opstanden onder leiding van baronnen en de bekrachtiging van de Magna Carta.

Henry werd in oktober 1207 geboren in Winchester Castle, als zoon van koning John en Isabella van Angoulême. Hoewel er weinig bekend is over zijn jeugd, overleed zijn vader koning John in oktober 1216, midden in de Eerste Baronnenoorlog. De jonge Henry moest zijn mantel erven en alle chaos die daarmee gepaard ging.

Henry had niet alleen het koninkrijk Engeland geërfd, maar ook het bredere netwerk van het Angevin-rijk, inclusief Schotland, Wales, Poitou en Gascogne. Dit domein was veiliggesteld door zijn grootvader, Henry II, naar wie hij was vernoemd, en later geconsolideerd door Richard I en John.

Helaas was het land iets kleiner geworden onder koning Jan, die de controle over Normandië, Bretagne, Maine en Anjou afstaat aan Filips II van Frankrijk.

Het instortende Angevijnse Rijk en de weigering van Koning John om zich te houden aan de Magna Carta van 1215 veroorzaakten burgerlijke onrust; met de toekomstige Lodewijk VIII die de rebellen steunde, was een conflict onvermijdelijk.

De jonge koning Hendrik had de Eerste Baronnenoorlog geërfd, met alle chaos en conflicten van dien uit de regeerperiode van zijn vader.

Kroning van koning Hendrik III

Omdat hij nog niet meerderjarig was, had John een raad ingesteld bestaande uit dertien executeurs die Henry zouden bijstaan. Hij werd onder de hoede geplaatst van een van de bekendste ridders van Engeland, William Marshal, die Henry tot ridder sloeg, terwijl kardinaal Guala Bicchieri toezag op zijn kroning op 28 oktober 1216 in de kathedraal van Gloucester. Zijn tweede kroning vond plaats op 17 mei 1220 in Westminster Abbey.

Ondanks het feit dat hij aanzienlijk ouder was, diende William Marshall als beschermer van de koning en versloeg hij de rebellen met succes in de Slag bij Lincoln.

De slag begon in mei 1217 en diende als keerpunt in de Eerste Baronnenoorlog, waarbij het zegevierende leger van Maarschalk de stad plunderde. Lincoln stond bekend als loyaal aan de troepen van Lodewijk VIII en dus waren de mannen van Henry erop gebrand om een voorbeeld te stellen aan de stad, waarbij ze Franse soldaten vingen toen ze naar het zuiden vluchtten, evenals veel van de verraderlijke baronnen die zich tegen Henry hadden gekeerd.

In september 1217 dwong het verdrag van Lambeth de terugtrekking van Lodewijk af en maakte het een einde aan de Eerste Baronnenoorlog.

Het verdrag zelf bevatte elementen van het Grote Handvest dat Henry in 1216 opnieuw had uitgevaardigd, een meer afgezwakte vorm van het handvest dat door zijn vader koning John was uitgevaardigd. Het document dat beter bekend staat als de Magna Carta was bedoeld om de geschillen tussen royalisten en rebellen te beslechten.

In 1225 moest Henry het handvest opnieuw uitgeven, in de context van de aanval van Lodewijk VIII op Henry's provincies Poitou en Gascogne. Terwijl ze zich steeds meer bedreigd voelden, besloten de baronnen Henry alleen te steunen als hij de Magna Carta opnieuw uitvaardigde.

Het document bevatte grotendeels dezelfde inhoud als de vorige versie en kreeg de koninklijke zegel toen Henry meerderjarig was geworden, waarbij geschillen over machtsdeling werden beslecht en meer autoriteit aan de baronnen werd gegeven.

Het Handvest zou steeds verder verankerd raken in het Engelse bestuur en politieke leven, een kenmerk dat zich voortzette in de regeerperiode van Henry's zoon Edward I.

Terwijl de autoriteit van de kroon zichtbaar werd beperkt door de oorkonde, bleven enkele meer dringende baroniale kwesties zoals het mecenaat en de benoeming van koninklijke adviseurs onopgelost. Zulke inconsistenties teisterden Henry's heerschappij en onderwierpen hem aan meer uitdagingen van de baronnen.

Henry's formele heerschappij trad pas in januari 1227 in werking toen hij meerderjarig werd. Hij zou blijven vertrouwen op adviseurs die hem in zijn jeugd hadden begeleid.

Eén zo'n figuur was Hubert de Burgh die zeer invloedrijk werd aan zijn hof. Toch zou de relatie slechts een paar jaar later verzuren toen de Burgh uit zijn ambt werd gezet en gevangen werd gezet.

Ondertussen hield Henry zich bezig met zijn voorouderlijke aanspraken op land in Frankrijk, wat hij omschreef als "het herstellen van zijn rechten". Helaas bleek zijn campagne om deze landen terug te winnen chaotisch en frustrerend onsuccesvol met een invasie in mei 1230. In plaats van Normandië binnen te vallen marcheerden zijn troepen naar Poitou voordat ze Gascogne bereikten waar een wapenstilstand werd gesloten met Lodewijk die duurde tot 1234.

Met weinig noemenswaardig succes werd Henry al snel geconfronteerd met een nieuwe crisis toen Richard Marshal, de zoon van Henry's trouwe ridder William Marshal een opstand leidde in 1232. De opstand was geïnitieerd door Peter De Roches, de nieuwe macht in de regering, gesteund door Poitevin facties in het graafschap.

Peter des Roches maakte misbruik van zijn autoriteit, omzeilde de gerechtelijke processen en beroofde zijn tegenstanders van hun landgoederen. Dit bracht Richard Marshal, de 3e graaf van Pembroke ertoe om Henry op te roepen om meer te doen om hun rechten te beschermen zoals vastgelegd in de Grote Akte.

Deze vijandigheid mondde al snel uit in een burgeroorlog waarbij Des Roches troepen naar Ierland en Zuid-Wales stuurde terwijl Richard Marshal zich aansloot bij Prins Llewelyn.

De chaotische taferelen werden alleen getemperd door de tussenkomst van de Kerk in 1234, geleid door Edmund Rich, de aartsbisschop van Canterbury die het ontslag van Des Roches adviseerde en onderhandelde over een vredesregeling.

Na zulke dramatische gebeurtenissen veranderde Henry's benadering van het bestuur. Hij regeerde zijn koninkrijk persoonlijk in plaats van via andere ministers en individuen en koos ervoor om meer in het land te blijven.

Koning Hendrik III en Eleonora van de Provence

Afgezien van de politiek trouwde hij in zijn privéleven met Eleanor van de Provence en kreeg vijf kinderen. Zijn huwelijk zou een succes worden en er werd gezegd dat hij zijn vrouw trouw bleef gedurende hun zesendertig jaar samen. Hij zorgde er ook voor dat ze een prominente rol als koningin vervulde, hij vertrouwde op haar invloed in politieke zaken en verleende haar beschermheerschap zodat ze financieel onafhankelijk was.Hij benoemde haar zelfs tot regentes terwijl hij in 1253 in het buitenland was, zo groot was het vertrouwen dat hij in zijn vrouw had.

Behalve dat hij een ondersteunende en sterke relatie had, stond hij ook bekend om zijn vroomheid die zijn liefdadigheidswerk beïnvloedde. Tijdens zijn regeerperiode werd Westminster Abbey herbouwd; ondanks het feit dat hij weinig geld had, vond Henry het belangrijk en zag hij toe op de voltooiing ervan.

Zowel op het gebied van binnenlands beleid als internationaal hadden Henry's beslissingen grote gevolgen, niet meer dan de invoering van het Jodenstatuut in 1253, een beleid dat werd gekenmerkt door segregatie en discriminatie.

In het begin van Henry's regentschap bloeide de Joodse gemeenschap in Engeland op met meer leningen en bescherming, ondanks de protesten van de paus.

In 1258 veranderde het beleid van Hendrik echter drastisch, meer in lijn met dat van Lodewijk van Frankrijk. Hij onttrok enorme sommen geld aan de Joden door belasting te heffen en zijn wetgeving leidde tot negatieve veranderingen die sommige baronnen van zich vervreemdden.

Slag bij Taillebourg, 1242

Ondertussen concentreerde Henry zijn inspanningen in het buitenland zonder succes op Frankrijk, wat leidde tot een nieuwe mislukte poging in de Slag bij Taillebourg in 1242. Zijn pogingen om het verloren Angevin-rijk van zijn vader veilig te stellen waren mislukt.

Na verloop van tijd leidde zijn slechte besluitvorming tot een kritiek gebrek aan fondsen, niet meer dan toen hij aanbood om de pauselijke oorlogen op Sicilië te financieren in ruil voor de kroning van zijn zoon Edmund tot koning op Sicilië.

In 1258 eisten de baronnen hervormingen en begonnen ze een staatsgreep, waardoor ze de macht overnamen van de kroon en de regering hervormden met de Provisions of Oxford.

Dit luidde in feite een nieuwe regering in, waarbij het absolutisme van de monarchie werd afgeschaft en vervangen door een Privy Council van vijftien leden. Henry had geen andere keuze dan deel te nemen en de Provisions te steunen.

Hendrik wendde zich in plaats daarvan tot Lodewijk IX voor steun, stemde in met het Verdrag van Parijs en vertrouwde een paar jaar later, in januari 1264, op de Franse koning om de hervormingen in zijn voordeel te beslechten. Door de Mise van Amiens werden de Provisies van Oxford nietig verklaard en de meer radicale elementen van de rebellengroep van baronnen waren klaar voor een tweede oorlog.

Lodewijk IX bemiddelt tussen koning Hendrik III en de baronnen

Onder leiding van Simon de Montfort waren de gevechten in 1264 weer hervat en was de Tweede Baronnenoorlog aan de gang.

Een van de meest beslissende overwinningen voor de baronnen vond in deze tijd plaats, waarbij Simon de Montfort, de opperbevelhebber, de de facto "Koning van Engeland" werd.

Bij de Slag om Lewes in mei 1264 bevonden Henry en zijn troepen zich in een kwetsbare positie, de royalisten werden overweldigd en verslagen. Henry zelf werd gevangen genomen en gedwongen om de Mise of Lewes te ondertekenen, waarmee zijn macht effectief werd overgedragen aan Montfort.

Gelukkig voor Henry wist zijn zoon en opvolger Edward te ontsnappen en versloeg hij de Montfort en zijn troepen een jaar later in een slag bij Evesham, waardoor zijn vader eindelijk werd bevrijd.

Hoewel Henry erop gebrand was om wraak te nemen, veranderde hij op advies van de Kerk zijn beleid om zijn broodnodige en nogal noodlijdende steun van de baronnen te behouden. Er werd opnieuw toegewijd aan de principes van de Magna Carta en het Statuut van Marlborough werd door Henry uitgevaardigd.

Henry, die het einde van zijn regeerperiode naderde, had tientallen jaren onderhandeld over directe uitdagingen voor zijn macht en deze weerstaan.

In 1272 overleed Henry III en liet een turbulent politiek en sociaal landschap achter voor zijn opvolger en eerstgeboren zoon, Edward Longshanks.

Jessica Brain is een freelance schrijfster gespecialiseerd in geschiedenis. Ze woont in Kent en is een liefhebber van alles wat met geschiedenis te maken heeft.