Wat zou je in een Tontine kunnen doen? Nou, je zou een katoenspinnerij, een kotter of een kolenmijn kunnen kopen. Een toneelstuk bekijken of een boek lezen. Naar New York varen of een postkoets nemen. Maar het is hoogst onwaarschijnlijk dat je er vandaag een vindt en erin stapt.

In de vroege jaren 1800 werd geld voor de bouw van instellingen zoals bibliotheken en balzalen particulier ingezameld. Openbare inschrijving was een populaire methode, die bijvoorbeeld werd gebruikt om de bouw van de Assembly Rooms in Edinburgh te financieren. Een tontine is een ander, minder bekend alternatief.

Een snel onderzoek naar advertenties in Britse kranten tussen 1808 en 1812 onthulde 393 verwijzingen naar tontines. In Schotland werden tontines overal in het land gevonden - waaronder Edinburgh, Glasgow, Greenock, Lanark, Leith, Alloa, Aberdeen, Cupar - en Peebles, waar het Tontine Hotel een geliefd instituut is in het centrum van de hoofdstraat.

Tontine Hotel, High Street, Peebles. Naamsvermelding: Richard Webb. Gelicentieerd onder de Creative Commons Naamsvermelding-Gelijk delen 2.0 Generieke licentie.

Ik was dan ook opgetogen toen ik ontdekte dat de archieven van National Records of Scotland (NRS) de minutiae van de administratie bevatten - notulen, inventarissen, rekeningen, kwitanties enzovoort - die toebehoorden aan Peebles Tontine en zich uitstrekten van 1803 tot 1888. Ze geven een fascinerend inzicht in de mensen en het bedrijf - en de tontines. Drie dozen vol, om precies te zijn.

Peebles Tontine werd, net als alle tontines, gefinancierd door middel van een alternatief investeringsplan. bekend als - raad eens - een tontine, bedacht in de 17e eeuw door een Italiaan genaamd Tonti.

Het werkte als volgt:

- Mensen kochten aandelen in een onroerend goed. Dat is niets nieuws.

- Voor elk aandeel dat ze bezaten, benoemde de aandeelhouder een persoon, een 'nominee' genaamd,

- Toen de genomineerde overleed, gaf de aandeelhouder zijn aandeel op.

- Na verloop van tijd waren de aandelen van minder mensen en kregen deze mensen hogere dividenden.

- De aandeelhouder met de langstlevende genomineerde kreeg de volle eigendom van het eigendom. Er was geen financieel voordeel verbonden aan het zijn van een genomineerde. Aandeelhouders konden hun genomineerden niet veranderen.

Hier is een voorbeeld:

Er zijn 4 aandelen in een woning.

Aandeelhouder Adam bezit drie aandelen.

Zijn drie genomineerden zijn zijn kinderen Ben, Charlotte en David.

Aandeelhouder Edward bezit één aandeel.

Zijn enige genomineerde is zijn kleindochter Fiona.

Ben, Charlotte en David sterven aan griep. Fiona overleeft hen.

Edward wordt dus eigenaar van het pand.

Wie kon een genomineerde zijn? Dat hing af van het contract. In het contract voor de Tontine Inn stond dat de eigenaars "vrij waren om hun eigen leven in te voeren of dat van een andere persoon... levens zijn beperkt tot Groot-Brittannië en Ierland...".

De lijst met oorspronkelijke genomineerden is niet gevonden, maar de lijst uit 1840 laat zien dat de genomineerden zichzelf, vrienden en familie waren, geen mensen die in de publieke belangstelling stonden. In andere voorbeelden noemden patriotten leden van de koninklijke familie.

De balzaal van Tontine vandaag

Eigenaars konden worden opgeroepen om te bewijzen dat hun genomineerde nog in leven was door een certificaat te overleggen dat was ondertekend door een gerenommeerd persoon zoals een dominee van de kerk.

Hoewel we de identiteit van alle nominees niet kennen, hebben we wel de namen van alle oorspronkelijke 75 aandeelhouders en het aantal aandelen dat ze elk in hun bezit hadden, uit het contract. Het soort mensen dat aandelen kocht, waren landadel, bankiers, kooplieden. Mensen die de 25 pond of £2.000 vandaag de dag niet zouden missen, opnieuw met behulp van RPI-equivalentie.

75 mensen bezaten de 158 aandelen. 32 van hen waren lid van de Tweeddale Shooting Club, een herenclub van plaatselijke landeigenaren en aristocratie, waarvan de leden overvloedig dineerden in de Tontine. De club komt nog steeds bijeen in de Tontine. Onder de aandeelhouders bevonden zich elf kooplieden, acht schrijvers van de zijde (advocaten), drie bankiers, twee mannen van de stoffen en drie vrouwen. Velen waren afkomstig uit Edinburgh.

De genomineerden moesten op de Britse eilanden wonen. Ongetwijfeld was de hoop dat het gemakkelijker zou zijn om te bewijzen dat je genomineerde nog leefde als hij of zij in het land was. Maar mensen hebben de gewoonte om bedoelingen te verwarren. Tijdens Victoria's bewind vinden we genomineerden in verafgelegen buitenposten van het Rijk, en het bewijs van hun voortbestaan is problematischer.

Het comité had wat moeite om mensen hun nominaties te laten noemen. Hoe beslis je wie van je kennissen waarschijnlijk het langst leeft? Sommige aandeelhouders noemden zichzelf, een goede manier om vrienden en familie niet voor het hoofd te stoten door hen niet te kiezen. De Tontine-regeling wordt toegeschreven aan het feit dat het de aanzet gaf tot de ontwikkeling van actuariële tabellen, die worden gebruikt om de kosten van levensverzekeringen te bepalen.

De regeling had ook andere problemen. Uit documenten blijkt dat de eigenaars om hun geld werd gevraagd in twee termijnen en er waren een aantal trage betalers - zeer trage betalers. De betaling voor de aandelen moest voor Lammas 1807 zijn gedaan, voordat de bouw begon, maar het comité zat nog steeds achter de betalingen aan in 1822 toen ze uiteindelijk hun geduld verloren en ten minste één naam van de lijst schrapten - JamesInglis, die £37 10s schuldig was op zijn twee aandelen. Hij was in verlegenheid gebracht en ging naar West-Indië, waar hij stierf.

De Tontine-regeling is een langetermijnverbintenis en lijkt een beetje op een loterij: je kunt je aandelen verliezen als je genomineerde overlijdt, maar je kunt uiteindelijk een herberg bezitten als ze langer leven dan de andere genomineerden. Of liever gezegd, je nalatenschap zou dat kunnen: het zou een nogal verrassende 80 jaar duren voordat de Peebles Tontine-regeling eindigde.

Maar dat is een ander verhaal.

Sandy is een toegewijde plaatselijke historica, schrijfster en spreekster die in Peebles woont. Ze deelt de genegenheid van de stad voor de historische herberg in de High Street en heeft een boek geschreven met de titel 'The Public Rooms of The County', the Tontine 1803 - 1892'. Royalty's worden gedoneerd aan plaatselijke liefdadigheidsinstellingen.