Hedendaagse bezoekers van Winchester in het graafschap Hampshire kunnen niet anders dan de geschiedenis in zich opnemen als ze door de oude straten van deze kleine stad wandelen. Weinigen realiseren zich echter dat enkele van de eerste kolonisten van Winchester hier meer dan 2000 jaar geleden aankwamen.

De eerste permanente bewoners van Winchester schijnen in de ijzertijd te zijn aangekomen, ergens rond 150 voor Christus, en vestigden zowel een heuvelfort als een handelsnederzetting aan de westelijke rand van de moderne stad. Winchester zou ongeveer tweehonderd jaar lang het exclusieve thuis van de Keltische Belgae-stam blijven.

Kort nadat de Romeinen in 43 na Chr. in Richborough in Kent aan land waren gegaan, trokken legioensoldaten met hulptroepen door heel zuidelijk Groot-Brittannië en veroverden waar nodig heuvelforten uit de ijzertijd en legden de Romeinse heerschappij op aan de plaatselijke bevolking.

Er zijn echter aanwijzingen dat de Belgae-stam van Winchester de indringers met open armen heeft ontvangen. Het lijkt erop dat het heuvelfort van de Begae al vele jaren voor de komst van de Romeinen in verval was geraakt. Bovendien voelden de binnenvallende Romeinen zich niet eens bedreigd genoeg om een militair fort in het gebied te vestigen van waaruit ze opstandige inboorlingen onder controle konden houden.

De Romeinen begonnen echter met de bouw van hun eigen 'nieuwe stad' in Winchester, bekend als Venta Belgarum, of marktplaats van de Belgae. Deze Romeinse nieuwe stad ontwikkelde zich in de loop van de eeuwen van bezetting tot de hoofdstad van de regio, met straten die in een rasterpatroon waren aangelegd om plaats te bieden aan de prachtige huizen, winkels, tempels en openbare baden. Tegen de 3e eeuw werden de houten verdedigingswerken van de stad vervangen doorstenen muren. Winchester besloeg toen bijna 150 hectare en was daarmee de op vier na grootste stad in Romeins Brittannië.

Samen met andere Romeins-Britse steden begon Winchester in belang af te nemen rond de 4e eeuw. En er lijkt een bijna abrupt einde aan te zijn gekomen toen in 407 na Christus de laatste Romeinse legioenen uit Brittannië werden teruggetrokken, terwijl hun rijk aan het afbrokkelen was.

In een relatief korte periode na deze terugtrekking lijken deze eens zo belangrijke bruisende steden en culturele centra simpelweg te zijn verlaten.

Voor de rest van de vijfde eeuw en het begin van de zesde eeuw kwam Engeland terecht in wat nu de Donkere Middeleeuwen Het was tijdens deze Donkere Middeleeuwen dat de Angelsaksen zich vestigden in Zuid- en Oost-Engeland.

Vanaf ongeveer 430 na Chr. arriveerde een groot aantal Germaanse migranten in Engeland, met Juten van het schiereiland Jutland (het huidige Denemarken), Angelen uit Angeln in het zuidwesten van Jutland en Saksen uit het noordwesten van Duitsland. In de daaropvolgende ongeveer honderd jaar stichtten de binnenvallende koningen en hun legers hun koninkrijken. De meeste van deze koninkrijken zijn tot op de dag van vandaag bewaard gebleven en zijn beter bekend als de Engelse graafschappen; Kent (Juten),East Anglia (oost Angelen), Sussex (zuid Saksen), Middlesex (midden Saksen) en Wessex (west Saksen).

Het waren de Saksen die naar een Romeinse nederzetting verwezen als een 'caester', en zo werd Venta Belgarum in het West-Saksische Wessex Venta Caester, voordat het werd veranderd in Wintancaester en uiteindelijk verbasterd tot Winchester.

Vanaf 597 na Christus begon het nieuwe christelijke geloof zich te verspreiden in Zuid-Engeland en in het midden van de 7e eeuw werd de eerste christelijke kerk, de Old Minster, gebouwd binnen de Romeinse muren van Winchester. Een paar jaar later, in 676, verplaatste de bisschop van Wessex zijn zetel naar Winchester en zo werd de Old Minster een kathedraal.

Hoewel geboren in Wantage in Berkshire, is de beroemdste zoon van Winchester Alfred 'The Great'. Alfred (Aelfred) werd heerser over de West-Saksen nadat hij en zijn broer de Deense Vikingen hadden verslagen in de Slag bij Ashdown. In 871, op de jonge leeftijd van 21, werd Alfred gekroond tot koning van Wessex en vestigde hij Winchester als zijn hoofdstad.

Om zijn koninkrijk tegen de Denen te beschermen, organiseerde Alfred de verdediging van Wessex. Hij bouwde een marine met nieuwe snelle schepen om zich tegen aanvallen vanaf zee te verdedigen. Hij organiseerde de plaatselijke militie in 'snellereactie-eenheden' om overvallers vanaf het land aan te pakken en startte een bouwprogramma van versterkte nederzettingen in heel Engeland van waaruit deze eenheden zich konden verzamelen om zich te verdedigen.

Het Saksische Winchester werd daarom herbouwd met straten in een rasterpatroon, mensen werden aangemoedigd om zich er te vestigen en al snel bloeide de stad weer op. Zoals het een hoofdstad betaamt in het bouwprogramma dat volgde, werden zowel New Minster als Nunnaminster gesticht. Samen werden ze al snel de belangrijkste centra van kunst en geleerdheid in Engeland.

In 1066, na de Slag bij Hastings, gaf de weduwe van koning Harold, die in Winchester verbleef, de stad over aan de binnenvallende Noormannen. Kort daarna gaf Willem de Veroveraar opdracht tot de herbouw van het Saksische koninklijke paleis en de bouw van een nieuw kasteel ten westen van de stad. De Noormannen waren ook verantwoordelijk voor de sloop van de oude Minster-kathedraal en het begin van de bouw vande nieuwe huidige kathedraal op dezelfde plek in 1079.

Gedurende de vroege middeleeuwen werd het belang van Winchester als een belangrijk cultureel centrum keer op keer bevestigd, zoals blijkt uit het aantal koninklijke geboorten, sterfgevallen en huwelijken die in de stad plaatsvonden.

Het fortuin van Winchester begon echter af te nemen in de 12e en 13e eeuw toen de macht en het prestige geleidelijk verschoven naar de nieuwe hoofdstad Londen, inclusief de verhuizing van de koninklijke Munt.

Winchester werd getroffen door een ramp in 1348-49 toen de Zwarte Dood toesloeg, die vanaf het vasteland van Europa werd meegebracht door migrerende Aziatische zwarte ratten. De pest keerde opnieuw in alle hevigheid terug in 1361 en met regelmatige tussenpozen gedurende tientallen jaren daarna. Er wordt geschat dat meer dan de helft van de bevolking van Winchester verloren is gegaan aan de ziekte.

Het fortuin van Winchester was in een groot deel van de Middeleeuwen te danken aan de wolindustrie, omdat de lokaal geproduceerde wol eerst werd gereinigd, geweven, geverfd, tot stof werd verwerkt en vervolgens werd doorverkocht. Maar door de toegenomen binnenlandse concurrentie ging ook deze industrie achteruit, zo dramatisch zelfs dat het aantal inwoners van de stad in 1500 naar schatting tot ongeveer 4000 was gedaald.

Deze bevolking zou nog verder afnemen toen Hendrik VIII in 1538-39 de drie kloosterinstellingen van de stad opdoekte en hun landerijen, gebouwen en andere bezittingen aan de hoogste bieder verkocht.

Tijdens de Engelse Burgeroorlog veranderde Winchester verschillende keren van eigenaar. Misschien door de nauwe band met het koningshuis, was de steun van de plaatselijke bevolking in eerste instantie echter voor de koning. In een van de laatste daden van dat lange en bloedige conflict verwoestten de mannen van Cromwell Winchester Castle, om te voorkomen dat het ooit weer in handen van de koningsgezinden zou vallen.

Winchester heeft ongeveer 35.000 inwoners en is nu een rustig, bescheiden marktstadje. Maar als je vandaag de dag door de straten loopt, merk je aan één grote en vele kleinere herinneringen dat je door de oude hoofdstad van Engeland loopt.

Hier komen

Winchester is gemakkelijk bereikbaar over de weg en per trein. Raadpleeg onze Reisgids voor het Verenigd Koninkrijk voor meer informatie.

Aanbevolen rondleidingen

Wij raden de Winchester Literary Tour aan, een twee uur durende wandeling waarbij je ontdekt hoe King Arthur, Thomas Hardy en Jane Austen allemaal literaire wortels in de stad hebben.

Romeinse sites

Angelsaksische vindplaatsen in Groot-Brittannië

Kathedralen in Groot-Brittannië

Museum s

Bekijk onze interactieve kaart van musea in Groot-Brittannië voor meer informatie over plaatselijke galerieën en musea.

Kastelen in Engeland