Als zoon van koning Alfred de Grote had Edward de Oudere veel om waar te maken tijdens zijn regeerperiode, maar hij stelde niet teleur. Hoewel hij Alfreds grote wetenschappelijke reputatie niet deelde, was Edward in staat om te regeren als koning van de Angelsaksen, door een steeds groter gebied te domineren en tegelijkertijd de Vikingdreigingen in het noorden af te weren. Zijn militaire staat van dienst en zijn vermogen om het centrale gezag te handhavenvijfentwintig jaar lang was bewonderenswaardig.

Geboren als zoon van Koning Alfred de Grote en zijn vrouw Ealhswith van Mercia, werd hij de "Elder" genoemd, niet omdat hij de oudste zoon was, maar door historici gebruikt om onderscheid te maken tussen de laatste Koning Edward de Martelaar.

Als jonge jongen zou hij aan het hof van Alfred naast zijn zus Aelfthryth les hebben gehad in literatuur en proza, maar ook in gedrag, plicht en houding. Deze vroege opvoeding zou hem goed van pas komen bij de zware eisen die tijdens zijn latere regeerperiode aan zijn managementvaardigheden werden gesteld.

Bovendien deed Alfred zijn best om ervoor te zorgen dat de weg naar het koningschap vrij was voor de jonge Edward, door lang van tevoren regelingen te treffen om Edwards positie te versterken en hem militaire instructie te geven.

In 893 kreeg Edward de verantwoordelijkheid om een leger te leiden in de Slag bij Farnham toen de Vikingen oorlog bleven voeren.

Rond dezelfde tijd trouwde Edward ook, het eerste van drie huwelijken tijdens zijn leven. In totaal kreeg hij dertien kinderen, van wie er drie de troon zouden erven na zijn dood.

Ondertussen stond alles op het punt te veranderen toen op 26 oktober 899 Koning Alfred de Grote overleed en Edward als de volgende in lijn achterbleef.

Alles verliep echter niet van een leien dakje voor de jonge royal, want Edwards troonsbestijging bleef niet onomstreden. Zijn positie werd bedreigd door zijn neef Aethelwold, wiens vader koning Aethelred I was geweest, de oudere broer van Alfred.

Aethelwolds aanspraak op de troon was legitiem, gebaseerd op het feit dat zijn vader als koning had gediend en toen hij in 871 stierf, was de enige reden waarom Aethelreds zonen de troon niet erfden, dat ze nog baby's waren. In plaats daarvan erfde Aethelreds jongere broer Alfred de kroon van Wessex en zo werd de dynastieke lijn voortgezet.

Onder het leiderschap van Koning Alfred bleken de Vikingen een aanzienlijke bedreiging voor de kroon, vooral toen ze regio's als Northumbria, East Anglia en East Mercia beheersten.

Koning Alfred de Grote

In een poging om de macht te behouden kon Koning Alfred zijn prestige consolideren en zijn Angelsaksische bolwerk behouden toen de Heer van de Mercians (in het naburige koninkrijk) instemde met Alfreds heerschappij.

In 886 was Koning Alfred niet langer gewoon de Koning van Wessex, maar eerder de Koning van de Angelsaksen.

Dit was de titel die Edward erfde toen zijn vader stierf.

Toen deze de troon opvolgde, lanceerde Aethelwold als reactie zijn opstand vanuit Wimbourne in Dorset en nam koninklijke bezittingen in beslag terwijl hij dreigementen uitte aan het adres van de nieuwe koning.

Aethelwold besloot echter al snel om midden in de nacht weg te sluipen om Edwards mannen te ontlopen en ging op weg naar Northumbria waar hem een koningschap werd aangeboden door de Vikingen.

Ondertussen werd Edward op 8 juni 900 in Kingston upon Thames tot koning gekroond.

In een laatste wanhopige poging in 901 keerde Aethelwold terug naar Wessex en verloor uiteindelijk het jaar daarop zijn leven in de Slag bij Holme.

Op dit punt kon Edward opgelucht ademhalen, want de laatste tastbare bedreiging voor zijn positie was verdwenen.

Nu moest hij zich vooral richten op de onheilspellende dreiging van de Vikingen die zich hadden gevestigd in hun nieuw veroverde gebied.

Aanvankelijk had Edward in 906 een wapenstilstand gesloten, maar deze duurde niet lang en uiteindelijk begonnen nieuwe groepen Vikingen invallen te doen.

Al snel werd duidelijk dat Edward zijn militaire training moest gebruiken om een tegenaanval in te zetten, wat hij deed met de hulp van zijn zus, Aethelflaed.

Samen begonnen broer en zus met de bouw van forten om hun territorium te beschermen.

In de jaren 910 lanceerde een gecombineerd Merciaans en West-Saksisch leger een belangrijke nederlaag tegen de oprukkende dreiging van Northumbria.

Ondertussen richtte Edward zijn aandacht op Zuid-Engeland en het door Vikingen gedomineerde gebied. Met de hulp van zijn zus, die nu de Vrouwe van de Mercians was na de dood van haar man, konden de twee broers en zussen een zeer succesvolle aanval lanceren.

Dame Aethelflaed

Als weduwe van de Merciaanse koning controleerde Aethelflaed nu haar eigen leger en terwijl zij haar aandacht richtte op West-Mercia en het gebied rond de rivier de Severn, richtte Edward zich op East Anglia.

Bijna een decennium later konden de twee broers en zussen bogen op hun successen in het steeds verder terugdringen van de positie van de Vikingen, terwijl Aethelflaed zelf een belangrijke bijdrage leverde door Leicester zonder slag of stoot in te nemen en daarbij de trouw van de Denen in York te winnen.

De bereidheid om banden aan te gaan met de Vrouwe van Mercia kwam waarschijnlijk voort uit de behoefte aan bescherming tegen de angstaanjagende aanwezigheid van de Noorse Vikingen die Northumbrië al domineerden. Hoewel de stad zelf later bezweek onder de lust naar grondgebied van de Vikingen, was de bijdrage van Aethelflaed aan Edwards terugslag van de Vikingen onmiskenbaar.

Toen ze in 919 stierf, was de poging van haar dochter om in de voetsporen van haar moeder te treden helaas van korte duur, want Edward nam haar mee naar Wessex en absorbeerde Mercia in het proces.

Tegen het einde van het decennium overzag Edward zijn heerschappijen die Wessex, Mercia en East Anglia omvatten.

Bovendien hadden drie Welshe koningen, die zich voorheen aansloten bij het leiderschap van de Vrouwe van Mercia, nu trouw gezworen aan Edward.

Tegen 920 had hij over veel meer gebieden de scepter gezwaaid en zijn machtsbasis aanzienlijk uitgebreid. Wat hij aan academische bekwaamheid miste, maakte hij goed met militair inzicht en politieke machinaties.

Dat wilde echter niet zeggen dat hij zonder tegenstand was, want hij zou te maken krijgen met opstanden tegen zijn groeiende macht en betrokkenheid in andere gebieden, zoals in Mercia waar een opstand in Chester uitbrak. Een gecombineerde inspanning van Mercian en Welsh tegen koning Edward liet zien dat niet al zijn onderdanen blij waren met zijn uitgebreide overheersing over hun eigen koninkrijken.

In 924 stierf hij in Farndon, niet ver van Chester, aan de verwondingen van de rebellen terwijl hij de aanvallen van een opstand afsloeg.

Zijn vijfentwintig jaar durende heerschappij was op het slagveld ten einde gekomen, waardoor zijn oudste zoon Aethelstan de troon zou erven.

Terwijl zijn vader, koning Alfred, een grote invloed had op de cultuur en sociale infrastructuur tijdens zijn heerschappij, was de grootste invloed van Edward zijn militaire dapperheid tegenover grote dreigingen van overzee.

De heerschappij van koning Edward overheerste een tijdperk van toenemende dreigingen tegen de Angelsaksische macht. In deze tijd was zijn grootste prestatie niet alleen het behouden van zijn eigen heerschappij over Wessex, maar ook het verkrijgen van meer land en macht, het onderwerpen van anderen en het zo ver mogelijk terugdringen van de Vikingtroepen, waardoor hij zijn eigen persoonlijke macht en die van de Angelsaksen als geheel consolideerde.

Jessica Brain is een freelance schrijfster gespecialiseerd in geschiedenis. Ze woont in Kent en is een liefhebber van alles wat met geschiedenis te maken heeft.