Blitzkrieg - de bliksemoorlog - was de naam voor de verwoestende Duitse bombardementen waaraan het Verenigd Koninkrijk van september 1940 tot mei 1941 werd onderworpen.

De Blitz, zoals het bekend werd in de Britse pers, was een aanhoudende luchtaanval waarbij golven bommen neerkwamen op Britse steden. De aanvallen werden uitgevoerd door de Luftwaffe en maakten deel uit van een grotere campagne om te proberen de Britse infrastructuur te vernietigen, verwoesting en vernieling aan te richten en het moreel te verlagen.

In heel Groot-Brittannië werden steden onderworpen aan de Duitse bombardementen die in acht maanden tijd resulteerden in 43.500 doden onder onschuldige burgers.

De geplande campagne kwam voort uit de mislukkingen van de Duitse Luftwaffe tijdens de Battle of Britain die plaatsvond in juli 1940. De slag zelf was een militaire campagne die in de lucht werd uitgevochten waarbij de Royal Air Force het Verenigd Koninkrijk met succes verdedigde tegen de luchtaanvallen van de nazi's.

Ondertussen waren de Duitsers met succes door Europa aan het marcheren en hadden ze zowel de Lage Landen als Frankrijk overmeesterd. Binnen deze context werd Groot-Brittannië geconfronteerd met een invasiedreiging, hoewel aanvallen over zee onwaarschijnlijk leken omdat het Duitse opperbevel de moeilijkheden van een dergelijke aanval had ingeschat. In plaats daarvan had Adolf Hitler Operatie Zeeleeuw voorbereid als onderdeel van een dubbele aanval over zeeDuitsland wendde zich in plaats daarvan tot nachtelijke bombardementen in een tragische episode van de geschiedenis die de Blitz werd genoemd.

De bliksemoorlog begon op wat bekend werd als "Zwarte Zaterdag", 7 september 1940 toen de Luftwaffe haar aanval op Londen lanceerde, die de eerste van vele zou worden. Ongeveer 350 Duitse bommenwerpers voerden hun plan uit en lieten explosieven op de stad vallen, vooral gericht op East End van Londen.

In slechts één nacht vielen er in Londen ongeveer 450 doden en ongeveer 1.500 gewonden. Vanaf dat moment zou de hoofdstad in duisternis gehuld moeten worden omdat de Duitse bommenwerpers maanden achtereen een aanhoudende aanval uitvoerden.

Bijna 350 Duitse bommenwerpers (geëscorteerd door meer dan 600 jachtvliegtuigen) lieten explosieven vallen op Oost-Londen, met name gericht op de havens. De bedoeling was om de economische ruggengraat van Londen, waaronder havens, fabrieken, magazijnen en spoorlijnen, volledig te ontwrichten in een poging om de infrastructuur te vernietigen en te verzwakken. East End van Londen was nu een hoofddoelwit voor inkomende aanvallen van de Luftwaffe,Hierdoor werden veel kinderen in de hoofdstad geëvacueerd naar huizen in het hele land om ze te beschermen tegen de gevaren van de Blitz.

Binnen een paar weken na het eerste bombardement op Londen, veranderden de aanvallen in nachtelijke bombardementen, waardoor de angst en onvoorspelbaarheid toenam. Dit was niet alleen een fysieke daad van vernietiging, maar ook een doelbewust psychologisch middel.

Als de sirenes van de luchtaanvallen loeiden, werden Lononders vaak gedwongen om in schuilkelders te slapen, hetzij in ondergrondse stations die door de hele stad liepen of Anderson schuilkelders die op de bodem van tuinen waren gebouwd voor het geval een openbare schuilplaats niet op tijd kon worden bereikt.

Schuilplaatsen van Anderson boden een zekere mate van bescherming omdat ze werden gemaakt door een groot gat te graven en daarin de schuilplaats te plaatsen. De verdediging, gemaakt van golfplaten, was sterk en bood beschutting in de buurt omdat tijd in veel gevallen van essentieel belang was.

Als onderdeel van het bredere programma om nachtelijke aanvallen aan te pakken, werden vervolgens "black-outs" afgekondigd, waardoor steden in duisternis werden gehuld in een poging om de Luftwaffe te verhinderen hun doelen te vinden. Helaas bleven de bommen neerregenen op steden in het Verenigd Koninkrijk.

In de acht maanden durende periode van bombardementen zouden de dokken het zwaarst getroffen gebied worden voor burgers die in angst leefden voor een aanval. Men gelooft dat er in totaal ongeveer 25.000 bommen op het Docklands-gebied werden gegooid, een bewijs van de Duitse intentie om het commerciële leven te vernietigen en de burgerlijke vastberadenheid te verzwakken.

Londen zou gedurende deze fase van de oorlog een primair doelwit blijven, zozeer zelfs dat het op 10 en 11 mei 1941 werd onderworpen aan 711 ton hoge explosieven, wat leidde tot ongeveer 1500 doden.

In het hele land begon zich echter een vergelijkbaar beeld af te tekenen toen de Blitz het hele Verenigd Koninkrijk aanviel. Er waren maar weinig gebieden die onaangetast bleven door de verwoestingen die steden en dorpen in het hele land teisterden. Het onheilspellende geluid van de luchtalarmsirene werd een treurig bekend geluid toen het door de straten galmde en het publiek waarschuwde voor inkomende gevaren.

In november 1940 begon een offensief tegen steden in het hele land, al dan niet provinciaal, en gebieden waar men dacht dat er industrie was. De enige pauze in de aanvallen kwam in juni het jaar daarop, toen de aandacht van de Luftwaffe op Rusland werd gevestigd en er nieuwe doelen opdoken.

Op het hoogtepunt van de activiteit in november 1940 werd de stad Coventry in de Midlands onderworpen aan een afschuwelijke aanval die resulteerde in een enorm verlies aan mensenlevens en een volledige vernietiging van de infrastructuur die de blauwdruk van de stad voor altijd zou veranderen. De middeleeuwse kathedraal van Coventry was een van de slachtoffers op die noodlottige avond op 14 november. De ruïnes van een eens zo prachtig historisch gebouw warenachtergelaten als een aangrijpende herinnering aan de wreedheden van de oorlog.

Winston Churchill bezoekt de ruïnes van de kathedraal van Coventry

De omvang van de verwoesting die de inwoners van Coventry te verduren kregen, was zo groot dat de Duitsers vanaf die nacht een nieuw werkwoord gebruikten, Koventrieren , een terminologie die gebruikt wordt om een stad te beschrijven die met de grond gelijk gemaakt en vernietigd wordt.

Een soortgelijk beeld van afschuw speelde zich af in andere steden in het Verenigd Koninkrijk, waaronder Birmingham, waar in drie opeenvolgende maanden invallen werden gedaan en met succes een kritiek epicentrum van industriële activiteit, de Birmingham Small Arms fabriek, werd vernietigd.

In datzelfde jaar was Liverpool het op één na meest getroffen gebied na Londen, met de dokken als belangrijkste doelwit, terwijl de omliggende woonwijken volledig werden verwoest. In de eerste week van mei 1941 hadden de bombardementen in Merseyside zulke proporties aangenomen dat de bombardementen elke nacht doorgingen, met 2000 doden tot gevolg.Om nog maar te zwijgen van het astronomische aantal mensen dat dakloos is geworden.

Liverpool Blitz

Ondertussen werden in Manchester rond de kerstperiode zware aanvallen uitgevoerd waarbij belangrijke monumenten werden verwoest, waaronder Smithfield Market, St Anne's Church en de Free Trade Hall. Helaas waren veel brandweermannen uit Manchester nog steeds bezig met het bestrijden van het inferno dat in Liverpool brandde. Terwijl Merseyside in lichterlaaie stond, vormden de felle vlammen van de verwoesting in oorlogstijd een nuttig referentiepunt voor de bommenwerpers.op weg naar Manchester.

Havensteden en epicentra van de industrie waren altijd de belangrijkste doelwitten tijdens de Blitz, met een vergelijkbaar lot voor veel locaties in het Verenigd Koninkrijk, waaronder Sheffield, bekend om zijn staalproductie en de haven van Hull. Andere Luftwaffe-aanvallen werden gelanceerd op havensteden in het Verenigd Koninkrijk, waaronder Cardiff, Portsmouth, Plymouth, Southampton, Swansea en Bristol. In de grote industriëleIn de kernlanden, de Midlands, Belfast, Glasgow en vele andere waren fabrieken het doelwit en werden transportlijnen verstoord.

Hoewel de acht maanden durende bombardementen hun tol eisten van de burgerbevolking van Groot-Brittannië, vormden ze geen significante belemmering voor het functioneren van de economie in oorlogstijd. De voortdurende bombardementen verhinderden niet dat de oorlogsproductie doorging, in plaats daarvan werden de Britten gedwongen om de productie in verschillende gebieden uit te voeren terwijl locaties werden herbouwd. De snelheid en organisatie van de oorlogsinspanning werd gehandhaafd.tegen alle verwachtingen in.

Poster uit oorlogstijd

In het licht van dit stoïcisme tegenover de verschrikkingen van de oorlog, ontstond de "Blitz Spirit" als een manier om de kenmerken te beschrijven van de Britse burgerbevolking die doorzette in een crisis. Geen enkele slogan vat deze geest beter samen dan "Keep calm and carry on". Het verlangen om een bepaald niveau van moreel te handhaven was het belangrijkste doel van het spel, om het leven gewoon voort te zetten en de procedure te volgen.

De inspanningen van de burgerbevolking mogen dan ook niet onderschat worden, want zij speelden een cruciale rol bij de bescherming en wederopbouw van hun steden. Veel organisaties zoals de Hulpbrandweer en het Vrouwelijk Vrijwilligerswerk voor Civiele Verdediging speelden een vitale rol om de boel draaiende te houden in een tijd van grote beroering.

Tegen mei 1941 namen de nachtelijke aanvallen af omdat Hitler zijn aandacht elders richtte. De Blitz was een periode geworden die werd gekenmerkt door vernietiging, dood, slachtoffers en angst, maar het verminderde de vastberadenheid van de mensen niet en vernietigde evenmin de oorlogsproductie.

De Blitz zal voor altijd herinnerd worden als een cruciale episode van de Tweede Wereldoorlog, een tijd waarin mensen bij elkaar moesten blijven, elkaar moesten helpen en moesten besluiten om het leven zo goed mogelijk voort te zetten. Daarom blijft de Blitz een vitaal onderdeel van de Britse en wereldwijde geschiedenis en zal het nog vele jaren herinnerd worden.

Jessica Brain is een freelance schrijfster gespecialiseerd in geschiedenis. Ze woont in Kent en is een liefhebber van alles wat met geschiedenis te maken heeft.