Hendrik II lijkt moeite te hebben om een impact te hebben op de populaire geschiedenis. Zijn regeerperiode valt in een eeuw die wordt geflankeerd door de Normandische Verovering en Magna Carta. Als achterkleinzoon van Willem de Veroveraar, echtgenoot van Eleanor van Aquitanië en vader van twee van onze bekendere vorsten, Richard Leeuwenhart en Koning Jan, lijkt het begrijpelijk dat hij vaak wordt vergeten.

Henry werd in 1133 geboren als zoon van graaf Geoffrey van Anjou en keizerin Matilda. Hij erfde het hertogdom van zijn vader en werd op 18-jarige leeftijd hertog van Normandië. Op zijn 21e besteeg hij de Engelse troon en in 1172 hadden de Britse eilanden en Ierland hem erkend als hun opperheer en regeerde hij over meer van Frankrijk dan welke monarch ook sinds de val van de Karolingische dynastie in 891. Het was Henry die Engeland op het goede spoor zetteom een van de meest dominante naties ter wereld te worden.

De regeerperiode van Hendrik was bezaaid met voortdurende geschillen met zijn belangrijkste rivaal, koning Lodewijk VII van Frankrijk. In 1152, voordat hij koning van Engeland werd, had Hendrik Lodewijk de genadeklap gegeven door te trouwen met Eleonora van Aquitanië, slechts acht weken na de nietigverklaring van haar huwelijk met de Franse koning. Het probleem voor Lodewijk was dat hij geen zoon had en als Eleonora een jongen zou krijgen met Hendrik, zou het kindopvolgen als hertog van Aquitanië en elke claim van Louis en zijn dochters wegnemen.

Henry eiste de koninklijke opvolging op van koning Stefanus ( rechts afgebeeld ) in 1154 na een lange en verwoestende burgeroorlog, 'De Anarchie'. Na de dood van Stefanus besteeg Hendrik de troon. Hij werd meteen met problemen geconfronteerd: tijdens het bewind van Stefanus waren er een groot aantal malafide kastelen gebouwd en er was veel verwoesting als gevolg van de verwoestende oorlog. Hij besefte dat hij om de orde te herstellen de macht moest terugnemen van de machtige baronnen. Hij deed daaromondernam een grootscheepse reconstructie van het koninklijk bestuur, waarbij alle veranderingen die waren doorgevoerd na de dood van Hendrik I in 1135 teniet werden gedaan.

Hendrik gaf Engeland een nieuwe financiële impuls en legde op effectieve wijze de basis voor het Engelse gewoonterecht zoals we dat vandaag de dag kennen. Binnen de eerste twee jaar van zijn bewind had hij bijna de helft van de kastelen afgebroken die tijdens de burgeroorlog illegaal door landeigenaren waren gebouwd en drukte hij zijn stempel op de adel. Nieuwe kastelen konden nu alleen met koninklijke toestemming worden gebouwd.

Het veranderen van de relatie tussen kerk en monarchie stond ook op Henry's agenda. Hij introduceerde zijn eigen rechtbanken en magistraten, rollen die traditioneel door de kerk werden vervuld. Hij verwierp vaak elke pauselijke invloed om zijn eigen koninklijke autoriteit over de kerk te vergroten.

De jaren 1160 werden gedomineerd door Henry's relatie met Thomas Becket. Na de dood van Theobald, aartsbisschop van Canterbury in 1161, wilde Henry zijn controle over de kerk laten gelden. Hij benoemde Thomas Becket, die op dat moment zijn kanselier was, in die functie. In Henry's ogen zou dit hem de leiding over de Engelse kerk geven en zou hij de macht over Becket kunnen behouden.Becket leek echter van rol te veranderen en werd een verdediger van de kerk en haar traditie. Hij verzette zich consequent tegen Henry en maakte ruzie met hem, omdat hij hem niet toestond het koninklijk gezag op de kerk te laten gelden.

Tegen het jaar 1170 was Henry's relatie met Becket nog verder verslechterd en tijdens een zitting van het koninklijk hof zou hij gezegd hebben: "Laat iemand me verlossen van deze onstuimige priester." Deze woorden werden verkeerd geïnterpreteerd door een groep van vier ridders die Thomas Becket vermoordden voor het hoofdaltaar van de kathedraal van Canterbury. Deze gebeurtenis veroorzaakte schokgolven door heel christelijk Europa enheeft de neiging om de geweldige dingen die Henry wist te bereiken te overschaduwen.

De moord op Thomas Becket in de kathedraal van Canterbury

Het land onder Henry's controle werd bekend als het 'Angevin' of 'Plantagenet' rijk en bereikte zijn grootste omvang in 1173 toen Henry geconfronteerd werd met de grootste bedreiging tijdens zijn hele regeerperiode. Deze kwam niet van het buitenland of van de kerk, maar van binnen zijn eigen familie. Henry's zonen verzetten zich tegen de intentie van hun vader om zijn land gelijkelijk onder hen te verdelen. De oudste zoon, bekend als Henry de Jonge Koningwilde niet dat zijn erfenis uiteen zou vallen.

De opstand werd geleid door de Jonge Koning en hij werd bijgestaan door zijn broer Richard, de koningen van Frankrijk en Schotland en vele baronnen uit Engeland en Normandië. Het verslaan van deze jarenlange opstand was misschien wel Henry's grootste prestatie. Ondanks het feit dat hij zich op bijna elk front van zijn rijk moest verdedigen, dwong Henry zijn vijanden één voor één om zich terug te trekken en te accepteren dat zijn heerschappij niet zouIn deze opstand nam hij met succes koning Willem van Schotland gevangen in de Slag bij Alnwick, waardoor hij hem dwong opnieuw zijn heerschappij over Schotland te aanvaarden. Vlak voor de slag toonde Henry publiekelijk berouw over de dood van Thomas Becket, die sindsdien martelaar was geworden. Hij beweerde dat de opstand zijn straf was. De daaruit voortvloeiende gevangenneming van Willem werd gezien als goddelijkinterventie en Henry's reputatie verbeterde dramatisch.

In het kielzog van deze grote overwinning werd Henry's dominantie op het hele continent erkend en zochten velen zijn bondgenootschap op om niet uit de gratie bij hem te vallen. De breuken in de familie waren echter nooit echt geheeld en alle grieven van Henry's zonen waren slechts tijdelijk opgelost. In 1182 bereikten deze spanningen opnieuw een breekpunt en brak er een open oorlog uit in Aquitanië die eindigde in een patstelling.Tijdens deze periode stierf de jonge koning Henry door ziekte, waardoor zijn broer Richard de nieuwe erfgenaam werd.

Een portret van koning Hendrik II

De laatste jaren van Henry's regeerperiode tot aan zijn dood in 1189 werden gekweld door ruzies met zijn zonen. Hij had een groot rijk opgebouwd en van Engeland een machtige natie gemaakt. Maar in de pogingen van zijn zonen om te voorkomen dat het Angevin-rijk zou worden opgedeeld, begonnen ze onbedoeld het proces dat het door hun voortdurende geruzie verscheurde. Henry stierf aan een ziekte op 6 juli 1189, verlaten door zijnovergebleven zonen die oorlog tegen hem bleven voeren.

Hoewel zijn regeerperiode geen glorieus einde kende, is het de nalatenschap van Hendrik II die trots blijft. Zijn imperiumbouw legde de basis voor het vermogen van Engeland en later Groot-Brittannië om een wereldmacht te worden. Zijn bestuurlijke veranderingen zijn tot op de dag van vandaag belichaamd in kerk en staat. Hij was misschien niet de meest populaire koning onder zijn eigen tijdgenoten, maar zijn bijdrage aan de toekomstige Engelse samenleving enregering verdient meer erkenning.

Dit artikel is geschreven voor Historic UK door Chris Oehring van @TalkHistory op Twitter.