De Krimoorlog brak uit op 5 oktober 1853, een militair conflict dat werd uitgevochten tussen het Russische Rijk aan de ene kant en een alliantie van Groot-Brittannië, Frankrijk, het Ottomaanse Rijk en Sardinië aan de andere kant. De complexiteit van de oorlog betekende dat deze werd uitgevochten op grond van verschillende redenen door verschillende partijen, omdat iedereen een gevestigd belang had in de regio.

De uitbraak van geweld kwam voort uit verschillende factoren, waaronder de kwestie van de rechten van christelijke minderheden in het Heilige Land, het algehele verval van het Ottomaanse Rijk dat leidde tot de "oostelijke kwestie" en de weerstand van de Britten en Fransen tegen de Russische expansie. Met zoveel factoren in het spel bleek de Krimoorlog onvermijdelijk.

In de jaren voorafgaand aan de Krim was de concurrentie tussen naties groot, met als prijs de controle over het Midden-Oosten, wat genoeg was om de nationale rivaliteit tussen Frankrijk, Rusland en Groot-Brittannië aan te wakkeren. Frankrijk had in 1830 al van de gelegenheid gebruik gemaakt om Algerije te bezetten en het vooruitzicht op verdere winst was aanlokkelijk. De Franse keizer Napoleon III had grootse plannen om de pracht en praal van Frankrijk op de Krim te herstellen.op het wereldtoneel, terwijl Groot-Brittannië graag haar handelsroutes naar India en daarbuiten veilig wilde stellen.

De "oostelijke kwestie", zoals het bekend stond, was in wezen een diplomatieke kwestie die zich concentreerde op het in verval geraakte Ottomaanse Rijk met andere landen die streden om de controle over de voormalige Ottomaanse gebieden. Deze kwesties ontstonden periodiek als spanningen in de Turkse domeinen problemen veroorzaakten tussen Europese mogendheden die probeerden te profiteren van de Ottomaanse desintegratie.

Met het falende Ottomaanse Rijk in de voorhoede van de internationale bezorgdheid in de negentiende eeuw, was het Rusland dat het meeste te winnen leek te hebben bij de uitbreiding van haar grondgebied naar het zuiden. In de jaren 1850 hadden Groot-Brittannië en Frankrijk hun belangen afgestemd op het Ottomaanse Rijk om de Russische expansie te belemmeren. Wederzijds belang verenigde een onwaarschijnlijke alliantie van landen om het vooruitzicht van Rusland te bestrijden.profiteren van de Ottomanen.

Sinds het begin van de 19e eeuw werd het Ottomaanse Rijk geconfronteerd met uitdagingen voor zijn bestaan. Met de Servische Revolutie van 1804 was er bevrijding voor de eerste christelijke Ottomaanse natie op de Balkan. In de decennia daarna zette de Griekse Onafhankelijkheidsoorlog de Ottomanen nog meer onder druk wat betreft militaire kracht en politieke cohesie. De Ottomanen voerden oorlogen op vele frontenen begon de controle over haar gebieden af te staan, zoals Griekenland toen het onafhankelijk werd in 1830.

Slechts een jaar eerder hadden de Ottomanen ingestemd met het Verdrag van Adrianopole, dat de Russen en West-Europese handelsschepen toegang gaf tot de Straat van de Zwarte Zee. Hoewel Groot-Brittannië en zijn westerse bondgenoten het Ottomaanse Rijk bij verschillende gelegenheden hadden gesteund, was het resultaat voor het afkalvende rijk een gebrek aan controle over de buitenlandse politiek. Zowel Groot-Brittannië als Frankrijk hadden gevestigde belangen inVooral Groot-Brittannië maakte zich zorgen dat Rusland de macht zou kunnen krijgen om op te rukken naar India, een afschrikwekkend vooruitzicht voor Groot-Brittannië, dat graag wilde voorkomen dat het een machtige Russische marine tegenover zich zou krijgen. Angst bleek meer dan wat dan ook genoeg om de oorlog te ontketenen.

Tsaar Nicolaas I

De Russen werden ondertussen geleid door Nicolaas I, die het verzwakkende Ottomaanse Rijk de "zieke man van Europa" noemde. De tsaar had grote ambities om te profiteren van deze zwakke plek en richtte zijn vizier op het oostelijke Middellandse Zeegebied. Rusland had grote macht uitgeoefend als lid van de Heilige Alliantie, die in wezen had gefungeerd als de Europese politie. In het Verdrag van Wenen van 1815 was ditDe Russen verwachtten hulp bij het oplossen van de problemen die waren ontstaan door het uiteenvallen van het Ottomaanse Rijk, maar Groot-Brittannië en Frankrijk hadden andere ideeën.

Hoewel er een aantal langetermijnoorzaken waren voor de escalatie van de spanningen, die voornamelijk te maken hadden met de ineenstorting van het Ottomaanse Rijk, was de religiekwestie een meer directe bron van conflicten die een oplossing behoefde. Het geschil over de controle over de toegang tot religieuze plaatsen in het Heilige Land tussen katholiek Frankrijk en orthodox Rusland was gedurende vele jaren een constante bron van onenigheid tussen de twee.De groeiende spanning over deze kwestie bereikte een hoogtepunt toen er rellen uitbraken in Bethlehem, toen een regio van het Ottomaanse Rijk. Tijdens de gevechten werden een aantal orthodoxe monniken gedood toen ze in conflict raakten met Franse monniken. De tsaar gaf de Turken, die de controle hadden over deze regio's, de schuld van deze doden.

Het Heilige Land leverde veel problemen op, want het was het domein van het islamitische Ottomaanse Rijk, maar ook van groot belang voor het jodendom en het christendom. In de Middeleeuwen had religie de kruistochten aangewakkerd in een poging om dit land te controleren, terwijl de christelijke kerk was versplinterd in de kleinere denominaties met de Oosters-orthodoxe kerk en de Rooms-katholieke kerk die twee van de grootste vertegenwoordigen.Helaas bleken de twee niet in staat om hun meningsverschillen op te lossen omdat beiden de controle over de heilige plaatsen opeisten; religie als bron van conflict stak opnieuw de kop op.

De Ottomanen waren er niet blij mee dat het conflict tussen Frankrijk en Rusland zich op hun grondgebied afspeelde, dus stelde de sultan een commissie in om de claims te onderzoeken. Frankrijk stelde voor dat de katholieke en orthodoxe kerken gezamenlijk de controle over de heilige plaatsen zouden krijgen, maar dit leidde tot een patstelling. In 1850 hadden de Turken de Fransen twee sleutels van de Geboortekerk gestuurd, ondertussenEr was een decreet naar de Orthodoxe Kerk gestuurd met de verzekering dat de sleutels niet in het deurslot pasten!

De deur van nederigheid, de hoofdingang van de Geboortekerk

De daaropvolgende ruzie over de sleutel van de deur escaleerde en in 1852 hadden de Fransen de controle over verschillende heilige plaatsen overgenomen. Dit werd door de tsaar gezien als een directe uitdaging voor zowel Rusland als de orthodoxe kerk. Voor Nicolaas was het eenvoudig; hij zag de bescherming van orthodoxe christenen als een prioriteit, omdat velen volgens hem als tweederangsburgers werden behandeld onder Ottomaanse controle.

Ondertussen probeerden de kerken zelf hun meningsverschillen op te lossen en tot een of andere overeenkomst te komen, maar helaas waren noch Nicolaas I noch Napoleon III van plan terug te krabbelen. De rechten van de christelijke minderheden in het Heilige Land werden daarom een belangrijke katalysator voor de naderende Krimoorlog. De Fransen ijverden voor de rechten van de rooms-katholieken, terwijl de Russensteunde de Oosters-Orthodoxe Kerk.

Tsaar Nicolaas I vaardigde een ultimatum uit om de orthodoxe onderdanen van het Ottomaanse Rijk onder zijn controle en bescherming te stellen. Hij wilde ook graag aan de Britten en Fransen laten zien, door middel van gesprekken met de Britse ambassadeur George Seymour in januari 1854, dat het Russische verlangen naar expansie niet langer een prioriteit was en dat hij gewoon zijn christelijke gemeenschappen in het Ottomaanse Rijk wilde beschermen.De tsaar stuurde vervolgens zijn diplomaat, prins Mensjikov, op een speciale missie om te eisen dat er een Russisch protectoraat zou komen voor alle orthodoxe christenen in het rijk, ongeveer twaalf miljoen mensen.

Met Groot-Brittannië als vermeende bemiddelaar werd een compromis bereikt tussen Nicholas en de Ottomanen, maar nadat verdere eisen waren besproken, verwierp de Sultan, die werd gesteund door de Britse ambassadeur, elke verdere overeenkomst. Dit was onaanvaardbaar voor beide partijen en daarmee was de weg vrij voor oorlog. De Ottomanen, met aanhoudende steun van Frankrijk en Groot-Brittannië, verklaardenoorlog tegen Rusland.

Het uitbreken van de Krimoorlog was een culminatie van internationale kwesties op de langere termijn in combinatie met onmiddellijke conflicten over christelijke minderheden in het Heilige Land. Gedurende enkele jaren bood de macht die werd uitgeoefend door het in verval geraakte Ottomaanse Rijk andere naties de gelegenheid om hun machtsbasis uit te breiden. Uiteindelijk bleken het verlangen naar macht, de angst voor concurrentie en het conflict over religie temoeilijk op te lossen.

Jessica Brain is een freelance schrijfster gespecialiseerd in geschiedenis. Ze woont in Kent en is een liefhebber van alles wat met geschiedenis te maken heeft.