Op 1 augustus 1798 begon in de baai van Aboukir bij Alexandrië, Egypte, de Slag om de Nijl. Het conflict was een belangrijk tactisch zeeslaggevecht tussen de Britse Royal Navy en de marine van de Franse Republiek. Twee dagen lang woedde de strijd, waarbij Napoleon Bonaparte uit was op strategische winst in Egypte; dit mocht echter niet zo zijn. Onder leiding van Sir Horatio Nelson kreeg de Britse vlootHoewel Nelson gewond raakte in de strijd, zou hij zegevierend naar huis terugkeren en herinnerd worden als een held in de strijd van Groot-Brittannië om de controle over de zeeën te krijgen.

De Slag om de Nijl

De Slag om de Nijl was een belangrijk hoofdstuk in een veel groter conflict dat bekend staat als de Franse Revolutionaire Oorlogen. In 1792 was er oorlog uitgebroken tussen de Franse Republiek en verschillende andere Europese mogendheden, aangezet door de bloedige en schokkende gebeurtenissen van de Franse Revolutie. Hoewel de Europese bondgenoten erop gebrand waren om hun macht over Frankrijk te laten gelden en de monarchie te herstellen, waren ze in 1797 nog steedsHet tweede deel van de oorlog, bekend als de Oorlog van de Tweede Coalitie, begon in 1798 toen Napoleon Bonaparte besloot Egypte binnen te vallen en de uitdijende gebieden van Groot-Brittannië te belemmeren.

Terwijl de Fransen in de zomer van 1798 hun plannen uitvoerden, werd de Britse regering onder leiding van William Pitt zich ervan bewust dat de Fransen zich voorbereidden op een aanval in de Middellandse Zee. Hoewel de Britten niet zeker waren van het exacte doelwit, gaf de regering instructies aan John Jervis, de opperbevelhebber van de Britse vloot, om schepen onder het bevel van Nelson uit te zenden om toezicht te houden op deDe orders van de Britse regering waren duidelijk: ontdek het doel van de Franse manoeuvre en vernietig deze.

In mei 1798 zeilde Nelson vanuit Gibraltar in zijn vlaggenschip HMS Vanguard met een klein eskader met maar één missie voor ogen: het doelwit van Napoleons vloot en leger ontdekken. Helaas voor de Britten werd deze taak belemmerd door een krachtige storm die het eskader trof, de Vanguard vernietigde en de vloot dwong uiteen te gaan, waarbij de fregatten terugkeerden naar Gibraltar. Dit bleek strategisch voordelig voor Napoleon, die onverwachts vanuit Toulon vertrok.Dit liet de Britten op achterstand staan en moest zich aanpassen aan de situatie.

Terwijl ze werden omgebouwd in de Siciliaanse haven St Pietro, ontvingen Nelson en zijn bemanning een aantal broodnodige versterkingen van Lord St Vincent, waardoor de vloot in totaal uit vierenzeventig kanonneerboten bestond. Ondertussen waren de Fransen nog steeds vooruit aan het stomen in de Middellandse Zee en waren ze erin geslaagd om de controle over Malta in handen te krijgen. Deze strategische winst veroorzaakte verdere paniek bij de Britten, met een steeds toenemende urgentieGelukkig kreeg een zekere kapitein Troubridge op 28 juli 1798 informatie dat de Fransen naar het oosten waren gevaren, waardoor Nelson en zijn mannen hun aandacht richtten op de Egyptische kustlijn en Alexandrië bereikten op 1 augustus.

Ondertussen ging de Franse vloot, onder bevel van vice-admiraal François-Paul Brueys d'Aigalliers, voor anker bij de baai van Aboukir, gesterkt door hun overwinningen en vol vertrouwen in hun defensieve positie omdat de klippen bij Aboukir bescherming boden bij het vormen van een gevechtslinie.

De vloot werd ingedeeld met het vlaggenschip L'Orient in het midden met 120 kanonnen. Helaas voor Brueys en zijn mannen hadden ze een enorme fout gemaakt in hun opstelling, waardoor er genoeg ruimte overbleef tussen het leidende schip Guerrier en de klippen, waardoor de Britse schepen tussen de klippen door konden glippen. Bovendien was de Franse vloot maar aan één kant voorbereid, met de kanonnen aan bakboord gesloten en de dekken niet vrijgemaakt, waardoor ze extreem kwetsbaar waren. Om deze problemen nog erger te maken, leden de Fransen aan vermoeidheid en uitputting door de slechte voorraden, waardoor de vloot gedwongen werd om foerageerploegen uit te zenden, wat resulteerde inEen groot deel van de matrozen was op elk moment weg van de schepen. Het toneel was klaar en de Fransen waren zorgwekkend onvoorbereid.

De Britten vallen de Franse linieschepen aan.

Ondertussen hadden Nelson en zijn vloot 's middags de positie van Brueys ontdekt en om zes uur 's avonds voeren de Britse schepen de baai binnen, waarbij Nelson het bevel gaf voor een onmiddellijke aanval. Terwijl de Franse officieren de nadering observeerden, weigerde Brueys te bewegen, in de overtuiging dat Nelson waarschijnlijk zo laat op de dag niet zou aanvallen. Dit zou een enorme misrekening blijken te zijn door deTerwijl de Britse schepen oprukten, splitsten ze zich op in twee divisies. De ene sneed dwars door en passeerde tussen de voor anker liggende Franse schepen en de kustlijn, terwijl de andere de Fransen vanaf de zeekant aanviel.

Nelson en zijn mannen voerden hun plannen uit met militaire precisie. Ze rukten geruisloos op en wachtten met vuren tot ze zich naast de Franse vloot bevonden. De Britten maakten onmiddellijk gebruik van het grote gat tussen de Franse vloot en de Franse vloot. Guerrier en de scholen, met HMS Goliath Ze openden het vuur vanaf bakboord met nog eens vijf schepen als back-up. Ondertussen vielen de overgebleven Britse schepen aan stuurboord aan, waardoor ze in het kruisvuur terechtkwamen. Drie uur later hadden de Britten winst geboekt met vijf Franse schepen, maar het centrum van de vloot bleef nog steeds goed verdedigd.

De ontploffing van het Franse vlaggenschip L'Orient

Tegen die tijd was de duisternis ingevallen en werden de Britse schepen gedwongen witte lampen te gebruiken om zich van de vijand te onderscheiden. Onder kapitein Darby, de Bellerophon werd bijna volledig verwoest door L'Orient maar dit weerhield Brueys er niet van de strijd voort te zetten. Rond negen uur ging Brueys' vlaggenschip L'Orient vloog in brand, met Brueys aan boord en zwaar gewond. Het schip kwam nu onder vuur te liggen van Alexander , Gierzwaluw en Leander het lanceren van een snelle en dodelijke aanval van waaruit L'Orient Om tien uur ontplofte het schip, grotendeels doordat verf en terpentijn die op het schip waren opgeslagen om overgeschilderd te worden, vlam vatten.

Nelson kwam ondertussen tevoorschijn op Vanguard Gelukkig was hij met de hulp van een chirurg in staat geweest om het commando weer op zich te nemen en getuige te zijn van de overwinning van Groot-Brittannië.

De Cockpit, Slag om de Nijl. Nelson en anderen, gewond, worden verpleegd.

De gevechten duurden tot diep in de nacht, met slechts twee Franse linieschepen en twee van hun fregatten die vernietiging door de Britten konden voorkomen. De slachtoffers waren hoog, met de Britten die bijna duizend gewonden of doden hadden. Het Franse dodental was vijf keer zo hoog, met meer dan 3000 gevangen genomen of gewonde mannen.

De Britse overwinning hielp om de dominante positie van Groot-Brittannië voor de rest van de oorlog te verstevigen. Napoleons leger bleef strategisch zwak en afgesneden achter. Napoleon zou later terugkeren naar Europa, maar niet met de glorie en bewondering waarop hij had gehoopt. Daarentegen werd een gewonde Nelson begroet met een heldenontvangst.

De Slag om de Nijl bleek van doorslaggevend belang voor het veranderende lot van deze respectievelijke naties. De prominente positie van Groot-Brittannië op het wereldtoneel was een feit. Voor Nelson was dit nog maar het begin.

Jessica Brain is een freelance schrijfster gespecialiseerd in geschiedenis. Ze woont in Kent en is een liefhebber van alles wat met geschiedenis te maken heeft.