De inwoners van Londen die de Grote Pest in 1665 hadden overleefd, moeten hebben gedacht dat het jaar 1666 alleen maar beter kon worden, en onmogelijk nog slechter!

Arme zielen... ze konden zich de nieuwe ramp niet voorstellen die hen in 1666 zou overkomen.

Op 2 september ontstond er brand in de bakkerij King's in Pudding Lane bij London Bridge. Branden kwamen in die tijd vaak voor en waren snel geblust. Toen de burgemeester van Londen, Sir Thomas Bloodworth, wakker werd gemaakt om over de brand te worden ingelicht, antwoordde hij: "Pish! Een vrouw zou het uit kunnen pissen! Die zomer was echter erg heet geweest en er was wekenlang geen regen gevallen, dusDaardoor waren de houten huizen en gebouwen kurkdroog.

Het vuur greep al snel om zich heen: 300 huizen stortten snel in en de sterke oostenwind verspreidde de vlammen verder en sprong van huis naar huis. Het vuur raasde door de wirwar van straatjes met huizen waarvan de bovenste verdiepingen bijna over de smalle kronkelige steegjes raakten. Pogingen om het vuur met emmers onder controle te krijgen mislukten al snel. Paniek begon zich door de stad te verspreiden.

Terwijl de brand woedde, probeerden mensen de stad te verlaten en stroomden naar de rivier de Theems in een poging per boot te ontsnappen.

Er heerste absolute chaos, zoals vandaag de dag nog vaak gebeurt, toen duizenden 'sightseers' uit de dorpen de ramp kwamen bekijken. Samuel Pepys en John Evelyn, de dagboekschrijvers, gaven allebei een dramatisch verslag uit de eerste hand van de dagen die volgden. Samuel Pepys, die klerk was bij de Privy Seal, haastte zich om koning Charles II op de hoogte te stellen. De koning beval onmiddellijk dat alle huizen op het pad van de brand moesten worden ontruimd.Dit werd gedaan met gehaakte palen, maar het mocht niet baten want het vuur overvleugelde ze!

Op 4 september stond half Londen in brand. De koning zelf sloot zich aan bij de brandweerlieden en gaf emmers water aan hen in een poging de vlammen te doven, maar het vuur woedde verder.

Als laatste redmiddel werd buskruit gebruikt om huizen op te blazen die in het pad van het vuur lagen en zo een nog grotere brandgang te creëren, maar het geluid van de explosies deed geruchten oplaaien dat er een Franse invasie aan de gang was.... nog meer paniek!!!

Terwijl de vluchtelingen de stad uitstroomden, kwam de St. Paul's Cathedral in de vlammen terecht. Het lood op het dak smolt en stroomde als een rivier over straat en de grote kathedraal stortte in. Gelukkig ontsnapte de Tower of London aan het inferno en uiteindelijk werd het vuur onder controle gebracht en op 6 september was het helemaal gedoofd.

Slechts een vijfde van Londen stond nog overeind! Vrijwel alle openbare gebouwen waren verwoest, evenals 13.000 particuliere woningen, maar verbazingwekkend genoeg waren er slechts zes doden te betreuren.

Honderdduizenden mensen raakten dakloos. Negenentachtig parochiekerken, de Guildhall, talloze andere openbare gebouwen, gevangenissen, markten en zevenenvijftig hallen waren nu slechts uitgebrande hulzen. Het verlies aan eigendommen werd geschat op £5 tot £7 miljoen. Koning Charles gaf de brandweerlieden een royale beurs van 100 guineas om onder hen te verdelen. Niet voor de laatste keer zou een natie haar dapperebrandweerlieden.

In de onmiddellijke nasleep van de brand bekende een arme demente Franse horlogemaker, genaamd (Lucky) Hubert, dat hij de brand opzettelijk had aangestoken: justitie was snel en hij werd snel opgehangen. Pas later realiseerde men zich dat hij de brand niet kon hebben aangestoken, omdat hij op dat moment niet in Engeland was!

Hoewel de grote brand een catastrofe was, reinigde hij de stad wel. De overbevolkte en door ziektes geteisterde straten werden verwoest en er ontstond een nieuw Londen. Er werd een monument opgericht in Pudding Lane op de plek waar de brand begon en dit monument is vandaag de dag nog te zien als herinnering aan die vreselijke dagen in september 1666.

Sir Christopher Wren kreeg de opdracht om Londen te herbouwen en zijn meesterwerk St. Paul's Cathedral werd in 1675 opgestart en in 1711 voltooid. Ter nagedachtenis aan Sir Christopher is er een inscriptie in de kathedraal die luidt: "Si Monumentum Requiris Circumspice" - "Als je zijn monument zoekt, kijk dan om je heen".

Wren herbouwde ook 52 van de kerken in de stad en zijn werk veranderde de stad Londen in de stad die we vandaag de dag kennen. De bovenstaande kaart, naar verluidt een reproductie van het origineel, toont het plan van Sir Christopher Wren voor de wederopbouw van de stad na de grote brand van Londen. Let linksonder op een afbeelding van Thamesis, de riviergod naar wie de rivier de Theems is vernoemd. In de linker-bovenhoekde mythische feniks suggereert dat ook Londen uit de as zou herrijzen.

Sommige gebouwen overleefden de brand, maar slechts een handvol is nog steeds te zien. Zie voor meer informatie en foto's ons artikel 'Gebouwen die de grote brand van Londen overleefden'.