“Betra að deyja en að vera huglaus.”

Þetta eru opinber einkunnarorð Royal Gurkha Rifles hersveitarinnar í breska hernum. Gurkhas eru hersveit innan breska hersins sem er nokkuð frábrugðin öllum öðrum. Þeir eru ekki frá fyrrum yfirráðasvæði eða meðlimur samveldisins heldur eru þeir hermenn af nepalskri þjóðerni sem ráðnir eru og þjóna á stríðssvæðum um allan heim.

Sögulega má rekja nafn þeirra til hindúa stríðsheilagans Guru Gorakhnath sem er með sögulegan helgidóm í Gorkha-hverfinu í Nepal. Dýrlingurinn sem lifði fyrir 1200 árum var talinn hafa spáð því að þjóð hans væri ætluð til að vera þekkt um allan heim fyrir hugrekki sitt og staðfestu.

Orðin hugrekki og hugrekki hafa síðan orðið samheiti Gurkhanna, sérstaklega þegar þær urðu fyrst áberandi á alþjóðavettvangi. Á tímum heimsveldisuppbyggingar var það í Anglo-Nepal stríðinu sem Gorkha konungsríkið (Nepal nútímans) og Austur-Indíafélagið komust fyrst í snertingu við hvert annað.

Hönnun keisaraveldisins til að stækka landamæri leiddu til átaka milli aðilanna tveggja. Það var á þessum tíma sem Gurkhas höfðu svo mikil áhrif á Breta.

Gurkha Soldiers and Family, Indland, 1863

Fyrsta fundur milli þetta tvennt átti sér stað í kringum 1814 þegar Bretland var að reyna að ráðast inn í Nepal í því skyni að taka yfir norðurhluta Indlands.Bretar voru undrandi yfir hugrekki og þrautseigju nepalska bardagamannanna sem voru aðeins vopnaðir kukris/khukuri (hefðbundnum hnífum) á meðan Bretar áttu riffla. Gurkharnir urðu fljótlega frægir fyrir þetta hefðbundna vopn, átján tommu bogadreginn hníf.

Munurinn á vopnabúnaði virtist ekki hindra framgang nepalsku hermannanna sem börðust af mikilli hugrekki og list, svo mjög að Bretar gátu ekki sigrað og komist í gegnum varnir sínar og neyddu þá til að játa sig sigraða eftir sex mánuði. Hugrekki þeirra kom Bretum á óvart.

Árið 1816 hafði átökin milli Gurkhas og Breta verið leyst með Sugauli-sáttmálanum sem lauk stríðinu ásamt því að setja fram aðstæður friðsamlegra samskipta Bretlands og Nepals. Sem hluti af þessu samkomulagi var samið um landamæralínu Nepal, auk nokkurra landhelgisívilnana frá Nepal, sem gerði kleift að stofna breskan fulltrúa í Kathmandu. Einkum var þó samkomulagið sem gerði Bretlandi kleift að ráða Gurkhas til herþjónustu og skilgreindi þannig samskipti þjóðanna tveggja fyrir komandi kynslóðir.

Bretar höfðu mikið að græða á þessum sáttmála, þar á meðal fleiri hermenn af mjög háum gæðaflokki sem og meira vald og yfirráðasvæði á ákveðnum svæðum. Í desember 1923, hins vegar, eftir að hafa þjónað við hlið hvers annars íFyrri heimsstyrjöld, sáttmálinn yrði leiðréttur til að einbeita sér að vinsamlegu og friðsælu sambandi milli viðkomandi landa.

Gurkha-hermennirnir höfðu skilið eftir varanleg áhrif á Breta, sem voru nú í friði við Nepal og með tímanum varð ljóst að breski herinn ætlaði að beita bardagahæfileikum sínum til að efla styrk sinn. Gurkharnir voru því ráðnir til að berjast við hlið Breta og þjóna í hernum, þjónusta sem hefur séð kynslóðir af hugrökkum Gurkhas berjast við hlið breskra hermanna í stríðum um allan heim. Árið 1891 hafði hersveitin fengið nafnið 1. Gurkha Rifle Regiment.

Nusseree herfylkingin, síðar þekkt sem 1. Gurkha Rifles, um 1857

Sumir af þessum átökum voru Pindaree stríðið 1817, Bharatpur 1826 og á næstu áratugum, fyrsta og annað Anglo-Sikh stríðið. Gurkharnir voru notaðir af Bretum á Indlandi til að hindra uppreisn, sem og á fjölda annarra staða eins og Grikkland, Ítalíu og Miðausturlönd, svo ekki sé minnst á að berjast við Japana í Singapúr og í þéttum frumskógum Búrma.

Í fyrri heimsstyrjöldinni börðust um eitt þúsund Gurkhar fyrir Bretland. Á meðan hryllingurinn og grimmdarverk stríðsins fóru fram á vígvöllum Frakklands, börðust þeir og dóu við hlið bandamanna sinna. Í heimsstyrjöldunum tveimur er talið að um 43.000 menn hafi týnt lífi.

ÍFrakkland í fyrri heimsstyrjöldinni, 1915

Á tuttugustu öld, tímum sem var undirorpið af heimsstyrjöldum og alþjóðlegum átökum, urðu Gurkhas mikilvægur hluti af breska hernum. Þegar síðari heimsstyrjöldin braust út barðist allur nepalski herinn fyrir Bretland, sem nam alls um fjórðung milljón Gurkha hermanna. Þar að auki gaf konungur Nepal umtalsverðar fjárhæðir fyrir hergögn sem hjálpuðu stríðsátakinu og aðstoðuðu jafnvel við fjárhagslegan stuðning sem nauðsynlegur var fyrir orrustuna um Bretland. Framlög til borgarstjóra Lundúna voru veitt til að aðstoða stríðsátakið og hjálpa þeim sem verst þurftu.

Það er ekki hægt að ofmeta gjafmildi og velvilja frá Nepal: land sem var lítið og ekki eins auðugt og hliðstæða þess í Evrópu, aðstoðaði með mannafla og fjármál og fórnaði miklu til að hjálpa bandamanni sínum.

Síðan þessi örlagaríka viðureign árið 1814, þegar Bretar áttuðu sig á hinum ótrúlega styrk karakters, félaga og hernaðartækni sem Gurkhas búa yfir, heldur bandalag þessara tveggja þjóða áfram til þessa dags. Í augnablikinu eru um 3500 Gurkhas sem þjóna í hernum og þjóna í nokkrum herstöðvum í Bretlandi. Hin fræga konunglega herakademía í Sandhurst er aðeins einn af þessum stöðum þar sem Gurkhas aðstoða við þjálfun breskra hermanna.

Breskir hermenn.Gurkha hermenn í Írak, 2004

Í dag eru Gurkhas áfram valdir úr afskekktum svæðum Nepal. Gurkha-hjónin hafa sýnt hernaðarhæfileika sína í gegnum árin og það kemur ekki á óvart að þeir hafi unnið 26 Viktoríu krossa fyrir hugrekki, sem gerir þá að skreyttustu hersveitinni í öllum breska hernum.

“Hraustast af þeim hugrökku, flestir örlátur hinna örlátu, aldrei átt land trúfastari vini en þú.“

Sir Ralph Turner MC, 3rd Queen Alexandra's Own Gurkha Rifles, 193

Eftir skiptingu Indlands árið 1947, Hvort um sig lönd Nepal, Indland og Bretland náðu samkomulagi þar sem Gurkha herdeildir indverska hersins yrðu afhentar Bretum og mynduðu því Gurkha Brigade.

Á meðan þeir eru hluti af breska hernum hafa Gurkhas leitað að viðhalda menningarlegum bakgrunni sínum og viðhorfum, þar með talið að fylgja trúarhátíðum innfæddra í Nepal.

Árið 1994 voru fjórar aðskildar hersveitir sameinaðar í Royal Gurkha Rifles, nú eina Gurkha fótgönguliðsherdeild breska hersins. Nýlega hafa Gurkhas komið inn í fréttirnar eftir að hafa verið neitað um jafnréttissjóði, og þvingað fram opinbera herferð til að fá lífeyrisréttindi þeirra endurheimt. Því miður heldur þessi barátta áfram í dag.

Þessir ógnvekjandi stríðsmenn sem eiga uppruna sinn í afskekktum hæðum Nepal hafa þjónað í breska hernum í um 200 ár,áunnið sér ægilegt orðspor sem stríðsmenn með mikla hreysti, kunnáttu og tryggð.

Jessica Brain er sjálfstætt starfandi rithöfundur sem sérhæfir sig í sagnfræði. Staðsett í Kent og elskaður alls sögulegt.