De naam Newgate is berucht in de annalen van de Londense geschiedenis. Het is ontstaan uit een verzameling cellen in de oude stadsmuren aan de westkant (boven de 'New Gate') en werd in 1188 tijdens het bewind van Hendrik II opgericht om gevangenen vast te houden voorafgaand aan hun proces voor de koninklijke rechters. De naam werd berucht als een woord voor wanhoop; een oubliette waaruit het touw van de beul vaak de enige uitweg wasuit.

Diefstal, diefstal, het niet betalen van schulden; het waren allemaal misdaden die je in de gevangenis konden doen belanden, zoals een reeks beroemde gevangenen, van Ben Johnson tot Casanova, konden getuigen. De gevangenis lag vlakbij het Smith Field, net buiten de stadsmuren, een plek waar tijdens marktdagen vee werd geslacht en waar de veroordeelden werden opgehangen of verbrand tijdens openbare executies.

Het is geen verrassing dat Newgate Prison, het vervallen hart van de middeleeuwse stad, zijn deel aan grimmige en gruwelijke verhalen heeft. Een daarvan vertelt over een ernstige hongersnood die het land in zijn greep hield tijdens het bewind van Henry III. Er wordt gezegd dat de omstandigheden binnen zo wanhopig werden dat de gevangenen tot kannibalisme werden gedreven om in leven te blijven. Het verhaal gaat dat een geleerde werd opgeslotentussen de wanhopige gevangenen, die weinig tijd verspilden om de hulpeloze man te overmeesteren en vervolgens te verslinden.

Maar dit bleek een vergissing te zijn, want de geleerde was gevangengezet voor hekserij tegen de koning en de staat. Zeker genoeg, zo gaat het verhaal, werd zijn dood gevolgd door de verschijning van een monsterlijke koolzwarte hond die de schuldige gevangenen achtervolgde in het slijmerige donker van de gevangenis, en iedereen doodde totdat een klein aantal wist te ontsnappen, gek van angst. Het werk van de hond echterwas nog niet gedaan; het beest joeg op elke man en revancheerde zo zijn meester aan gene zijde van het graf.

Tekening van de Zwarte Hond van Newgate, 1638

Misschien was deze kwade geest een manifestatie van de wrede omstandigheden binnen, een verhaal dat aan kinderen werd verteld als waarschuwing voor wat er zou gebeuren als ze aan de verkeerde kant van de wet zouden komen te staan. Maar kleine criminaliteit was een manier van leven voor velen, die vaak moesten kiezen tussen stelen en verhongeren. De gevierde dief Jack Sheppard was zo iemand, en zijn opeenvolging van gedurfde ontsnappingen uit verschillende gevangenissenmaakte van hem een volksheld voor de arbeidersklasse.

Hij is er vier keer in geslaagd om uit te breken uit de gevangenis, waaronder twee keer uit Newgate zelf. De eerste keer maakte hij een ijzeren staaf in het raam los, liet zich op de grond zakken met een geknoopt laken en ontsnapte vervolgens in vrouwenkleren. De tweede keer dat hij zich bevond bij Zijne Britse Majesteit, was zijn ontsnapping nog gewaagder. Hij klom vanuit zijn cel via de schoorsteen in de kamer erboven,Met niets meer dan een deken baande hij zich een weg naar een naburig gebouw, brak stilletjes in, ging de trap af en liet zich via de achterdeur op straat zetten - en dat alles zonder de buren wakker te maken.

Toen dit bekend werd, was zelfs Daniel Defoe (zelf een voormalige gast van Newgate) verbaasd en hij schreef een verslag over de prestatie. Helaas voor Sheppard zou zijn volgende verblijf in Newgate (want het lijkt erop dat hij zijn dievenbestaan niet kon opgeven) zijn laatste zijn. Hij werd naar de galg in Tyburn gebracht en daar op 16 november 1724 opgehangen.

Jack Sheppard in de Newgate-gevangenis

Tegen het einde van de achttiende eeuw werden alle openbare executies verplaatst naar Newgate en dit viel samen met een groter gebruik van de doodstraf, zelfs voor misdaden die voorheen als te licht werden beschouwd om de ultieme straf te verdienen. De zogenaamde 'Bloody Code' creëerde meer dan tweehonderd overtredingen die nu strafbaar waren met de doodstraf, en dit zou niet worden versoepeld tot de jaren 1820, hoewel transport naar deKoloniën werden vaak gebruikt voor verschillende misdaden.

Newgate werd een zee van toeschouwers op executiedagen en er werd een groot podium gebouwd op wat nu Old Bailey is, zodat de enorme menigte het best mogelijke uitzicht had. Als je geld had, verhuurde het Magpie and Stump Public House (gunstig gelegen recht tegenover het grootste deel van de gevangenis) graag een kamer op de bovenverdieping en zorgde voor een goed ontbijt. Dus, omdat de veroordeelden eentot rum voor de laatste reis over Dead Man's Walk naar het schavot, konden de welgestelden een glas van een betere kwaliteit heffen terwijl ze toekeken hoe de beul zijn werk deed.

De openbare executies werden in de jaren 1860 stopgezet en werden verplaatst naar de binnenplaats van de gevangenis zelf. Je vindt de Magpie and Stump echter nog steeds op de oude locatie, met een niet al te ongelijksoortige klantenkring; rechercheurs en advocaten staan schouder aan schouder met journalisten terwijl ze de vonnissen afwachten van de talloze rechtszalen in Old Bailey, de menigte van de schreeuwende menigte vervangen door het krioelen vantelevisiecamera's.

Openbare ophanging buiten Newgate, begin 1800

Newgate Prison werd uiteindelijk in 1904 gesloopt, waarmee een einde kwam aan de zevenhonderd jaar durende heerschappij als het zwartste gat van Londen. Maar maak een wandeling door Newgate Street en je ziet de oude stenen van de voormalige gevangenis nu de moderne muren van het Central Criminal Court ondersteunen. Londen heeft een manier om zijn verleden te recyclen. Als je zin hebt, maak dan een korte wandeling over de weg naar de plek waar de kerk van St SepulchreLoop naar binnen en loop door het schip, en daar vind je in een glazen kast de oude Newgate-executieklok. Deze werd geluid tijdens de nacht voorafgaand aan een executie - een alarm dat voor iedereen eindigde in een permanente slaap.

Door Edward Bradshaw. Ed studeerde Engels aan Royal Holloway, University of London, en heeft een grote interesse in alles wat met Britse geschiedenis te maken heeft, na vele jaren in de kunst- en erfgoedsector te hebben gewerkt. Hij is ook een professionele freelance gids voor de City of London Corporation en lid van de City Guide Lecturers' Association. Ed is ook een fervent schrijver met podium- en radiocredits, enwerkt momenteel aan zijn eerste roman.

Geselecteerde rondleidingen door Londen: