မျိုးချစ်သီချင်း 'Rule၊ Britannia!၊ Britannia သည် လှိုင်းတံပိုးများကို အုပ်စိုးသည်' ကို တော်ဝင်အဲလ်ဘတ်ခန်းမတွင် နှစ်စဉ်ကျင်းပသည့် 'Last Night of the Proms' တွင် အစဉ်အလာအတိုင်း ကပြသည်။

မူလက ကြီးမြတ်သည်။ 55BC တွင်ဗြိတိန်ကိုကျူးကျော်ဝင်ရောက်ခဲ့သောရောမတို့က 'Albion' ဟုခေါ်တွင်ခဲ့သော်လည်း နောက်ပိုင်းတွင် 'Britannia' ဖြစ်လာခဲ့သည်။ ဤလက်တင်စကားလုံးသည် အင်္ဂလန်နှင့် ဝေလနယ်တို့ကို ရည်ညွှန်းသော်လည်း ရောမလူမျိုးများ ထွက်ခွာသွားပြီးနောက် အချိန်အတော်ကြာ အသုံးမပြုတော့ပါ။

ထို့နောက် ၎င်းသည် ပိုမိုအဓိပ္ပာယ်ရှိလာသည့် အင်ပါယာခေတ်တွင် ပြန်လည်ရှင်သန်လာခဲ့သည်။ Britannia ဟူသောစကားလုံးသည် ဂရိသမိုင်းပညာရှင် Diodorus Siculus (1BC) မှဗြိတိန်တွင်ဂရိလူမျိုးများနေထိုင်သည်ဟုယုံကြည်သော Pretani လူမျိုးအတွက်အသုံးပြုသောအသုံးအနှုန်းမှ 'Pretannia' မှဆင်းသက်လာခြင်းဖြစ်သည်။ Britannia တွင်နေထိုင်သူများကို Britanni ဟုရည်ညွှန်းသည်။

ရောမများသည် Centurion ဦးထုပ်နှင့်တိုဂါကိုဝတ်ဆင်ကာ ညာဘက်ရင်သားကိုဖွင့်ကာ Britannia နတ်ဘုရားမကိုဖန်တီးခဲ့သည်။ ဗစ်တိုးရီးယားခေတ်တွင်၊ ဗြိတိသျှအင်ပါယာသည် လျင်မြန်စွာ ကျယ်ပြန့်လာသောအခါ၊ ၎င်းတွင် နိုင်ငံ၏ စစ်သွေးကြွမှု၏ ပြီးပြည့်စုံသော မျိုးချစ်စိတ်ဓာတ်ကို ကိုယ်စားပြုသည့် ဗြိတိသျှအလံနှင့် ဒိုင်းတစ်ခုတို့ကို တပ်ဆင်ခြင်းတွင် ၎င်းကို ပြောင်းလဲခဲ့သည်။ သူမသည် နိုင်ငံ၏ပင်လယ်ပြင်ကြီးစိုးမှုကို ကိုယ်စားပြုသည့် ခြင်္သေ့ (အင်္ဂလန်နိုင်ငံ၏ အမျိုးသားတိရစ္ဆာန်) နှင့်အတူ ရေထဲတွင် ရပ်နေလေ့ရှိသည်။ Victorians များသည် သူမ၏ ရင်သားကို ဖုံးကွယ်ထားရန် အလွန်မာနကြီးလွန်းပြီး သူမ၏ဂုဏ်သိက္ခာကို ကာကွယ်ရန်အတွက် ၎င်းကို ကျိုးနွံစွာ ဖုံးအုပ်ထားသည်။

ကျွန်ုပ်တို့ ယနေ့အသိအမှတ်ပြုထားသည့် 'Rule, Britannia!' သီချင်းစကော့တလန် ခေတ်မီ အချစ်ရေးကဗျာဆရာနှင့် ပြဇာတ်ရေးဆရာ James Thomson (1700-48) နှင့် David Mallet (1703-1765) တို့ ရေးသော ကဗျာအဖြစ် စတင်ခဲ့သည်။ သူသည် စကော့တလန်ကဗျာဆရာတစ်ဦးလည်းဖြစ်သော်လည်း Thomson ထက် လူသိနည်းသည်။ အင်္ဂလိပ်တေးရေးဆရာ Thomas Augustine Arne (1710-1778) သည် Alfred the Great အကြောင်း 'Alfred' အတွက် ဂီတကို ရေးစပ်ခဲ့သည်။ Masques သည် 16 နှင့် 17 ရာစု အင်္ဂလန်တွင် ရေပန်းစားသော ဖျော်ဖြေရေးပုံစံဖြစ်ပြီး ကျမ်းပိုဒ်များနှင့် မျက်နှာဖုံးများ ပါဝင်သည်မှာ အံ့သြစရာပင်။ ဤမျက်နှာဖုံး၏ ပထမဆုံး ဖျော်ဖြေမှုကို ဩဂုတ်လ 1 ရက်၊ 1740၊ တွင် Cliveden House၊ Maidenhead တွင် ပြုလုပ်ခဲ့သည်။

ဝေလမင်းသား ဖရက်ဒရစ် တည်းခိုနေသည့် Cliveden တွင်ဖြစ်သည်။ သူသည် ဂျာမန်လူမျိုးဖြစ်ပြီး ဟန်နိုဗာတွင် ဒုတိယမြောက် ဂျော့ခ်ျဘုရင်၏သားတော်ဖြစ်သည်။ ဖခင်နှင့် ဆက်ဆံရေး တင်းမာခဲ့သော်လည်း ဖခင်ဘုရင်ဖြစ်လာပြီးနောက် ၁၇၂၈ ခုနှစ်တွင် အင်္ဂလန်သို့ ရောက်ရှိလာခဲ့သည်။ မင်းသား Frederick သည် Danes (Vikings) ကို အနိုင်ယူနိုင်ခဲ့သော အလယ်ခေတ်ဘုရင် Alfred the Great နှင့် ဆက်စပ်နေသောကြောင့် ၎င်းသည် မင်းသား Frederick အား သဘောကျကာ ၎င်းအား ဗြိတိန်၏ ရေတပ်လွှမ်းမိုးမှုကို မြှင့်တင်ရန် ချိတ်ဆက်ပေးသောကြောင့် ၎င်းကို သဘောကျခဲ့သည်။ ဂျော့ဂ်ျ ၁ (ဒါက ဂျော်ဂျီယာခေတ်၊ 1714-1830) နဲ့ မင်းသမီး Augusta ရဲ့ မွေးနေ့ပွဲတို့ကို ဂုဏ်ပြုတဲ့အနေနဲ့ ဒီမျက်နှာဖုံးကို ဖျော်ဖြေခဲ့ပါတယ်။

ကဗျာအပေါ် လွှမ်းမိုးမှုအမျိုးမျိုးရှိခဲ့ပါတယ်။ စကော့တလန်သွန်မ်ဆင်သည် ၎င်း၏ဘဝအများစုကို အင်္ဂလန်တွင်နေထိုင်ပြီး ဗြိတိသျှအထောက်အထားကို အတုလုပ်ရန်မျှော်လင့်ကြောင်း၊အင်္ဂလိပ်သီချင်းစာသား။ အခြားသူ၏ လက်ရာများမှာ 'ဆိုဖနစ္စဘာ၏ ကြေကွဲဖွယ်ရာ' (1730) ဖြစ်သည်။ ရောမတို့ထံ အပ်နှံပြီး ကျွန်ဖြစ်မည့်အစား Sophonisba သည် မိမိကိုယ်ကိုသတ်သေရန် ရွေးချယ်ခဲ့သည်။ ၎င်းသည် 'ဗြိတိတန်နီယာ' နှင့် 'ဗြိတိန်းနီးယား' တွင် သြဇာလွှမ်းမိုးမှုရှိနိုင်သည်၊ 'ဗြိတိသျှများသည် မည်သည့်အခါမျှ ကျွန်ဖြစ်မည်မဟုတ်'။ မူရင်းကဗျာနှင့် ယနေ့ကျွန်ုပ်တို့သိသော သီချင်းကြားတွင် စကားလုံးများသည် အနည်းငယ်ကွဲပြားပါသည်။ Thomson (1763၊ Vol II, pg 191) ၏ 'The Works of James Tomson' တွင် ပါရှိသည့်အတိုင်း အောက်ပါကဗျာဖြစ်သည်-

၁။ ဗြိတိန်သည် ပထမအချိန်၊ ကောင်းကင်ဘုံ၏အမိန့်တော်ဖြင့်

ပြာပြာရောင်ပင်မမှထကာ၊

ဤသည်ပြည်၏ပဋိဉာဉ်ဖြစ်သည်၊

ထို့နောက် အုပ်ထိန်းသောကောင်းကင်တမန်များသည် ဤအသံကိုသီဆိုကြသည်-

“အုပ်ချုပ်၊ Britannia! လှိုင်းတံပိုးများကို အုပ်စိုးသည်-

“ဗြိတိန်သားများသည် မည်သည့်အခါမျှ ကျွန်ဖြစ်မည်မဟုတ်ပါ။”

၂။ မင်းတို့လောက် မချမ်းသာဘူး၊ သူတို့အားလုံးကို မနာလိုပါ။

“စည်းကမ်း၊ Britannia! လှိုင်းတံပိုးများကို အုပ်စိုးသည်-

“ဗြိတိန်သားများသည် မည်သည့်အခါမျှ ကျွန်ဖြစ်မည်မဟုတ်ပါ။”

၃။ သင်သည် ပို၍ ကြီးကျယ်ခမ်းနားစွာ မြင့်တက်လာလိမ့်မည်၊

နိုင်ငံခြားလေဖြတ်မှုတစ်ခုစီမှ ပို၍ ကြောက်စရာကောင်းသည်၊

ကောင်းကင်ကို မျက်ရည်ကျစေသော ကျယ်လောင်သော ပေါက်ကွဲသံကဲ့သို့၊

သင့်အား အမြစ်တွယ်ရန် ဆောင်ရွက်ပေးသည်၊ ဇာတိ ဝက်သစ်ချပင်။

“စည်းကမ်း၊ Britannia! လှိုင်းတံပိုးများကို အုပ်စိုးသည်-

“ဗြိတိန်သားများသည် မည်သည့်အခါမျှ ကျွန်ဖြစ်မည်မဟုတ်ပါ။”

၄။ မာနထောင်လွှားသော အာဏာရှင်များကို အောင်နိုင်လိမ့်မည်-

သင့်ကို ကိုင်းညွတ်ရန် ကြိုးစားမှုမှန်သမျှ၊

သင့်၏ စေတနာမီးလျှံကို နှိုးဆွပေးလိမ့်မည်၊

သို့သော် သူတို့အမင်္ဂလာ၊ မင်းရဲ့နာမည်ကြီး။

“မင်း၊ Britannia!လှိုင်းတံပိုးများကို အုပ်စိုးသည်-

“ဗြိတိန်သားများသည် မည်သည့်အခါမျှ ကျွန်ဖြစ်မည်မဟုတ်ပါ။”

၅။ ကျေးလက်မင်းသည် သင့်အတွက်၊

သင်၏မြို့များသည် ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေး ထွန်းလင်းစေလိမ့်မည်-

သင့်အားလုံးသည် လက်အောက်ခံဖြစ်ရမည်၊

ပြီးပါက ကမ်းရိုးတန်းတိုင်းသည် သင့်အား ဝိုင်းထားသည်။

“အုပ်ချုပ်၊ Britannia! လှိုင်းတံပိုးများကို အုပ်စိုးသည်-

“ဗြိတိန်သားများသည် မည်သည့်အခါမျှ ကျွန်ဖြစ်မည်မဟုတ်ပါ။”

၆။ လွတ်လပ်စွာရှာဖွေတွေ့ရှိခဲ့သော မူဆယ်များသည်

သင်၏ပျော်ရွှင်သောကမ်းခြေကို ပြုပြင်ရလိမ့်မည်။ Blest Isle!

ယှဉ်ပြိုင်မှုမရှိဘဲ လှပသောသရဖူဖြင့်၊

တရားမျှတမှုကို စောင့်ထိန်းရန် ယောက်ျားပီသသောနှလုံးသားများရှိသည်။

“စည်းကမ်း၊ Britannia! လှိုင်းတံပိုးများကို အုပ်စိုးသည်-

“ဗြိတိန်သားများသည် မည်သည့်အခါမျှ ကျွန်ဖြစ်မည်မဟုတ်ပါ။ ချဲ့ထွင်ပြီး 'လှိုင်းများကို အုပ်စိုးရန်' ကြိုးစားသည်။ အမှန်မှာ၊ ၁၅ ရာစုနှင့် ၁၆ ရာစုများအစောပိုင်းမှစ၍ အခြားနိုင်ငံများ၏ စူးစမ်းလေ့လာရေးဆိုင်ရာ တိုးတက်မှုများသည် ဗြိတိန်ကို လိုက်နာရန် တွန်းအားပေးခဲ့သည်။ စပိန်နှင့် ပေါ်တူဂီတို့သည် ဥရောပရှေ့ဆောင်များဖြစ်ကြပြီး အင်ပါယာများ စတင်တည်ထောင်သည့်ခေတ်ဖြစ်သည်။ ယင်းက အင်္ဂလန်၊ ပြင်သစ်နှင့် နယ်သာလန်တို့ကို အလားတူလုပ်ဆောင်ရန် လှုံ့ဆော်ခဲ့သည်။ သူတို့သည် အမေရိကနှင့် အာရှတွင် ကုန်သွယ်ရေးလမ်းကြောင်းများကို သိမ်းပိုက်ပြီး တည်ထောင်ခဲ့ကြသည်။

၁၇ နှင့် ၁၈ ရာစုတစ်လျှောက်တွင် အင်္ဂလန်၏ လွှမ်းမိုးချုပ်ကိုင်မှု ကြီးထွားလာသောကြောင့် 'Rule, Britannia!' ၏ အရေးပါမှုဖြစ်သည်။ အင်္ဂလန်သည် 1536 ကတည်းက Wales နှင့် ပေါင်းစည်းခဲ့သော်လည်း 1707 တွင်သာ သမဂ္ဂအက်ဥပဒေဖြင့် နှစ်ပေါင်းများစွာ ဆက်ဆံရေးတင်းမာခဲ့ပြီးနောက် အင်္ဂလန်သည် စကော့တလန်နှင့်ပါလီမန်များပါ၀င်ခဲ့သည်။ ဒီလိုဖြစ်သွားတာ။ဘာကြောင့်လဲဆိုတော့ နှစ်နိုင်ငံစလုံးအတွက် အကျိုးရှိမယ်။ စကော့တလန်၏ ပေါင် ၂၀၀,၀၀၀ ကုန်ကျသည့် ပနားမားတွင် ကိုလိုနီတည်ထောင်ရန် ကြိုးပမ်းမှု မအောင်မြင်သဖြင့် အင်္ဂလန်နှင့် ပေါင်းစည်းမှုမှာ အလွန်ဆွဲဆောင်မှု ရှိပုံရသည်။ စကော့တလန်သည် ငွေပေးချေစရာမလိုဘဲ အင်္ဂလိပ်ကုန်သွယ်မှုလမ်းကြောင်းများကို အသုံးပြုနိုင်သည်။ ပြင်သစ်တို့နှင့် ကွဲလွဲနေသော ဆက်ဆံရေး ကြုံနေရသော အင်္ဂလန်သည် ၎င်းတို့ဘက်တွင် တစ်စုံတစ်ဦးရှိရန်၊ ၎င်းတို့အတွက် တိုက်ပွဲဝင်ရန် အဓိပ္ပာယ်ရှိသော်လည်း ၎င်းတို့ကိုယ်တိုင် ခြိမ်းခြောက်မှုကိုလည်း မတင်ပြဘဲ ဖြစ်နေသည်။ ဗြိတိန်နိုင်ငံ၊ ဗြိတိန်နိုင်ငံကို တည်ထောင်ခဲ့သည်။

၁၇၇၀ တွင် Captain James Cook သည် ဩစတေးလျ၏ အရှေ့ဘက်ကမ်းရိုးတန်းကို သိမ်းပိုက်ခဲ့ပြီး ဝိတိုရိယခေတ်တွင် နောက်ပိုင်းတွင် ချဲ့ထွင်မှုအဖြစ် စံနမူနာယူခဲ့သည်။ သို့သော် ၁၇၈၃ ခုနှစ်တွင် အမေရိကန်လွတ်လပ်ရေးစစ်ပွဲအပြီးတွင် အမေရိကန် နယ်မြေ ၁၃ ခု ဆုံးရှုံးခဲ့ရသည်။ ထို့နောက်တွင် ဗြိတိန်သည် ၎င်း၏ ကြိုးပမ်းအားထုတ်မှုကို အခြားနိုင်ငံများထံ လွှဲပြောင်း၍ အမြဲတမ်း ကိုလိုနီနယ်ချဲ့ထွင်ရန် ကြိုးစားခဲ့သည်။

နပိုလီယံစစ်ပွဲများ နှစ်အတန်ကြာပြီးနောက် ၁၈၁၅ ခုနှစ်တွင် ပြင်သစ်သည် နောက်ဆုံးတွင် Waterloo တိုက်ပွဲတွင် အရေးနိမ့်ခဲ့ပြီး ၎င်းသည် ဗြိတိန်၏ရာစုနှစ်အစကို ကြွေးကြော်ခဲ့သည်။ ပါဝါ။ အင်ပါယာ၏ အမြင့်တွင်၊ Britannia သည် ကမ္ဘာ့လူဦးရေ၏ လေးပုံတစ်ပုံခန့်နှင့် ကုန်းမြေထု၏ ငါးပုံတစ်ပုံကို ထိန်းချုပ်ထားသည်။

ဗြိတိသျှအင်ပါယာ 1919

သီချင်း၏ မူရင်းစကားလုံးများသည် ဗြိတိန်၏ ပါဝါအတက်အကျနှင့်အတူ ပြောင်းလဲသွားသည်၊ 'Britannia, rule the waves' သည် နောက်ပိုင်းတွင် 'Britannia' သည် Victorian ခေတ်တွင် 'လှိုင်းများကို အုပ်စိုးခြင်း' ဖြစ်လာခဲ့သည်၊ အကြောင်းမှာ ဗြိတိန်သည် အမှန်တကယ်ပင် အုပ်စိုးခဲ့ခြင်းကြောင့် ဖြစ်သည်။လှိုင်း! 'ဗြိတိသျှအင်ပါယာအပေါ် ဘယ်တော့မှ နေမဝင်ဘူး' ဟူသော ကျော်ကြားသော စကားစုသည် အစပိုင်းတွင် ရိုးရိုးရှင်းရှင်း မျှော်လင့်ချက်ရှိပြီး ထက်မြက်သော၊ အမြဲတောက်ပပြီး အောင်မြင်နေပုံရသည်။ သို့သော်၊ ဗြိတိန်သည် ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းရှိ နယ်ပယ်များစွာကို ကိုလိုနီပြုထားသောကြောင့်၊ ၎င်းတို့အနက်မှ အနည်းဆုံးတစ်ခုအပေါ် နေရောင်တောက်ပနေစေရန်အတွက် ၎င်းကို ဖန်တီးခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်!

၁၉ ရာစုသည် စီးပွားရေးနှင့် စက်မှုလုပ်ငန်း ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်သည့် ကာလလည်းဖြစ်သည်။ ကမ္ဘာ။ အင်အားကြီးနိုင်ငံများ ထွန်းကားလာခြင်းကြောင့် 20 ရာစုတွင် ကမ္ဘာစစ်နှစ်ခု ဖြစ်ပွားခဲ့ပြီး ဗြိတိသျှအင်ပါယာ ကျဆင်းလာခဲ့သည်။ နောက်ဆက်တွဲအဖြစ် ခွဲထွက်ခြင်းလည်းရှိခဲ့ပြီး ယနေ့တွင် နယ်မြေ ၁၄ ခုသာ ကျန်ရှိတော့သည်။

၁၉၉၆ ခုနှစ်မှစ၍ 'အုပ်ချုပ်၊ Britannia!' ကို 'Cool Britannia' အဖြစ် ပြောင်းလဲခဲ့သည်။ စကားလုံးများပေါ်တွင် ဤပြဇာတ်သည် ခေတ်သစ်ဗြိတိန်နိုင်ငံ၊ စတိုင်ကျသော ဂီတ၊ ဖက်ရှင်နှင့် မီဒီယာကို ထင်ဟပ်စေသည်။ အထူးသဖြင့် လန်ဒန်၊ ဂလပ်စကို၊ ကာဒစ်ဖ် နှင့် မန်ချက်စတာတို့၏ လေထုနှင့် ကျယ်ပြောလှသော လေထုကို လွှမ်းခြုံထားသည်။

'Rule, Britannia!' သည် အလွန်ရေပန်းစားခဲ့ပြီး နည်းအမျိုးမျိုးဖြင့် အသုံးပြုခဲ့သည်။ 1836 တွင် Richard Wagner သည် 'Rule, Britannia!' ကိုအခြေခံ၍ ဖျော်ဖြေပွဲတစ်ခုရေးသားခဲ့သည်။ Victorian ခေတ်က ဟာသအော်ပရာရေးတဲ့ Arthur Sullivan ကလည်း ဒီသီချင်းကို ကိုးကားပါတယ်။ 'Rule, Britannia!' သည် 1881 ခုနှစ်တွင် Royal Norfolk Regiment ၏ Regimental March ဖြစ်လာခဲ့ပြီး ယနေ့တိုင် အချို့သော တော်ဝင်ရေတပ်သင်္ဘောများကို HMS Britannia ဟုခေါ်သည်။

BBC ၏ နောက်ဆုံးညတွင် The Proms ၏ နောက်ဆုံးညတွင် အစီအစဉ်တစ်ခု အမြဲပါဝင်ပါသည်။ သီချင်းလည်းပါတယ်။ 'Britannia' လို့ အဓိပ္ပါယ်ဖော်နေတုန်းပါပဲ။ယနေ့ ဂုဏ်ယူမှုနှင့် မျိုးချစ်စိတ် ခံစားချက်-

“Britannia ကို အုပ်စိုးခြင်း!

Britannia သည် လှိုင်းတံပိုးများကို အုပ်စိုးသည်

ဗြိတိသျှတို့သည် မည်သည့်အခါမျှ၊ ဘယ်တော့မှ ကျွန်ခံကြရမည်မဟုတ်ပေ။

Britannia အုပ်ချုပ်မှု

Britannia သည် လှိုင်းတံပိုးများကို အုပ်စိုးသည်။

ဗြိတိသျှများသည် မည်သည့်အခါမျှ ကျွန်ခံကြရမည်မဟုတ်ပေ။"