De mooglikheid om te kommunisearjen fia in dielde taal is iets dat wy allegear as fanselssprekkend nimme. It makket diel út fan 'e tradysjes en kultuer fan in naasje, lykwols binne guon talen troch de ieuwen bedrige en hawwe muoite om te oerlibjen. , ôfkomstich út in Keltyske taal dy't sprutsen waard troch de âlde Britten. Troch syn histoarje hat it tal fan útdagings foar syn bestean te krijen hân.

Welsk is in Brytonske taal, wat Britsk Keltysk fan oarsprong betsjut en waard sprutsen yn Brittanje noch foar de Romeinske besetting. Nei alle gedachten oankommen yn Brittanje om 600 f.Kr., ûntjoech de Keltyske taal him op 'e Britske Eilannen ta in Brytonske taal dy't net allinnich de basis joech foar it Welsk, mar ek it Bretonsk en it Kornysk. Op dit stuit yn Jeropa waarden Keltyske talen sprutsen oer it kontinint sels oant Turkije ta.

Ien fan 'e earste wurden yn it Welsk dy't bewarre bleaun en opnommen is, waard om 700 nei Kristus ynskreaun op in grêfstien yn St Cadfan's tsjerke yn Tywyn, yn it histoaryske greefskip Merionethshire. It earste skreaune Welsk wurdt nei alle gedachten tocht noch 100 jier werom te datearjen, wat de rike skiednis fan dizze taal reflektearret.

It iere Welsk fan syn Keltyske foarsitters waard it medium foar midsieuske Welske dichters lykas Aneirin en Talesin. Beide figueren waarden opmerklike barden en har wurk waard bewarre foarfolgjende generaasjes om te genietsjen.

Aneirin wie Brytonysk dichter út de iere midsiuwske perioade waans wurk bewarre bleaun is yn in manuskript út de trettjinde ieu neamd it "Boek fan Aneirin". Binnen dizze tekst wurdt in kombinaasje fan Ald- en Midwelsk brûkt. Hoewol't nimmen hielendal wis is oer de krekte timing fan 'e komposysje fan dizze poëzy, is de wearde fan 'e mûnlinge tradysje dy't troch de generaasjes trochjûn wurdt evident.

Aneirin's meast ferneamde wurk mei de titel "Y Gododdin" wie in midsieuske Welsk gedicht opboud út in searje elegyen foar allegearre dy't fochten foar it Britske keninkryk Gododdin. Dizze krigers út it noardlike Britske keninkryk waarden tocht dat se har lot yn 600 nei Kristus kamen doe't se stoaren tsjin 'e Angelen fan Deira en Bernicia yn 'e Slach by Catraeth.

Underwilens wie in kollega-bard neamd Taliesin in ferneamde dichter dy't tsjinne yn 'e hôven fan ferskate Brytonske keningen. Mei in protte midsieuske gedichten dy't him taskreaun wurde, is it net dreech te begripen wêrom't er oantsjut is as Taliesin Ben Beirdd of Taliesin, Chief of Bards.

Under de Angelsaksen evoluearre de Welske taal stadichoan. Yn de súdwestlike streken fan Brittanje ûntjoech de taal him ta de iere fûneminten fan it Kornysk en it Welsk, wylst yn it noarden fan Ingelân en it leechlân Skotlân de taal evoluearre ta it Kumbric.

Welsk sprutsen yn de midsieuwen perioade, tusken1000 en 1536, waard bekend as it Midden-Welsk.

Fan de tolfde iuw ôf foarme it Midden-Welsk de basis foar ien fan de bekendste manuskripten fan dizze tiid yn Brittanje, it Mabinogion. Dizze ferneamde literêre samling proazaferhalen is ien fan 'e ierste foarbylden yn syn soarte, nei alle gedachten út 'e tolfde of trettjinde iuw en ynspirearre troch eardere ferhalen.

Mabinogion-ferhalen binne in eklektysk en alles omfiemjend proaza dat de lêzer in ferskaat oan sjenres biedt om út te kiezen. De breedte fan stilen dy't yn 'e tekst behannele binne omfetsje romantyk en trageedzje, lykas fantasy en komeedzje. De Mabinogion, gearstald út ferskate ferhalefertellers oer in perioade fan tiid, is in testamint fan it Midden-Welsk en de mûnlinge tradysjes dy't oerlibbe.

Dit wie ek in perioade yn 'e Welske skiednis dy't dominearre waard troch in protte foarsten dy't har lannen regearje. , mei it Welsk as bestjoerlik ark en ek yn it deistich gebrûk ûnder de hegere klassen.

In foarbyld fan syn tapassing yn it Welsk bestjoer is de skepping fan 'e Welske wetten bekend as 'Cyfraith Hywel', gearstald yn 'e tsiende ieu troch Hywel ap Cadell, de kening fan Wales. Dizze histoaryske figuer kaam om grutte stikken lân te kontrolearjen en krige mei de tiid kontrôle oer de hiele regio. It wie op dit punt dat hy it pertinint fielde om alle wetten fan Wales byinoar te bringen. In iere eksimplaar út de trettjinde iuwoerlibbet hjoed.

Yn dizze perioade spile de Kristlike Tsjerke ek in weardefolle rol by it kopiearjen en optekenjen fan dokuminten foar wolfeart. Religieuze oarders lykas de Cistersiënzer abdijen wiene benammen fan libbensbelang.

De folgjende wichtige perioade yn 'e skiednis fan 'e Welske taal, datearret út 'e tiid fan Hindrik VIII en rint yn 'e moderne perioade. It wie fan 1536 en Henry VIII's Act of Union dat de Welske taal begon te lijen troch wetten dy't oannommen waarden dy't har status as bestjoerstaal dramatysk beynfloedzjen.

Dit markearre in perioade fan grutte feroaring foar de hiele Britske Eilannen en mei Ingelske soevereiniteit oer Wales, it brûken fan 'e Welske taal waard ferbean en syn offisjele status fuorthelle. Boppedat wie der kultureel in ferskowing plak mei in protte leden fan 'e Welske adel dy't in mear Ingelsk-sintraal perspektyf omearmden, de taal en alles wat dermei kaam te stypjen.

De rest fan 'e Welske befolking moast har hâlde oan dizze nije strange regels. Dit slagge lykwols net om te foarkommen dat it Welsk sprutsen waard ûnder de algemiene befolking foar wa't it fan belang wie om har taal, gewoanten en tradysjes fêst te hâlden. bestjoerstaal betsjutte dat minsken op it wurk yn it Ingelsk kommunisearje soene. Dizze clampdown ek útwreide nei ûnderwiis as middel fanit ûnderdrukken fan de taal fan jongs ôf.

Plaket om biskop William Morgan te betinken by de tsjerke fan Llanrhaeadr ym Mochnant. Yn 1588 wie er hjir predikant doe't er de Bibel yn it Welsk oersette. Nammefermelding: Eirian Evans. Lisinsearre ûnder de Creative Commons Attribution-Share Alike 2.0 Generic lisinsje.

Op 'e nij spile religy in krúsjale rol om te soargjen dat de taal lykwols yn gebrûk, bewarre en fêstlein bliuwe soe. Yn 1588 waard de Bibel, bekend as William Morgan's Bible, foar it earst yn it Welsk publisearre.

In fierdere útdaging foar it behâld fan it Welsk kaam mei de ynstream fan Ingelsktaligen it lân yn 'e achttjinde iuw, foar in grut part brocht troch de gefolgen fan de Yndustriële Revolúsje.

Dit wie in tiidrek fan grutte massale migraasje en binnen gjin tiid begon de Ingelske taal it wurkplak en de strjitten fan Wales te feroverjen, en waard rap de gewoane taal sprutsen troch elkenien.

Yn de njoggentjinde iuw profitearre de Welske taal noch hieltyd net fan it tanimmende literatuernivo ûnder it grutte publyk. Wylst bern ferplichte wiene om nei skoalle te gean, wie it Welsk gjin diel fan it skoalkurrikulum. It Ingelsk wie noch altyd de dominante taal, om't it bestjoer en it bedriuwslibben fertsjintwurdige yn in tiidrek fan keizerlike útwreiding.

Yn de tweintichste iuw wie der in groeiende erkenning dat de Welske taal enWelsktaligen waarden diskriminearre, bygelyks, yn 1942, de Welsh Courts Act offisjeel behannele it probleem fan fertochten en oanklagers dy't twongen waarden om yn it Ingelsk te praten en in nije wet ynlieden wêrtroch it Welsk yn 'e rjochtbanken koe wurde brûkt.

Tsjin 1967 waard in tige wichtich en krúsjaal stikje wetjouwing yntrodusearre tanksij de kampanje fan in protte yndividuen, wêrûnder Plaid Cymru en de Welsh Language Society.

Dizze wetjouwing waard foar in grut part modelearre op it Hughes Parry-rapport mar twa jier earder dêr't yn stie dat it Welsk yn 'e rjochtbanken likefolle status as it Ingelsk moast hawwe, sawol skreaun as sprutsen.

Dit wie in krúsjale momint doe't de foaroardielen dy't yn 'e Tudor-perioade ynlutsen begûnen te kearen. Tsjintwurdich wurdt de Welske taal omearme en sprutsen thús, op 'e wurkflier, yn 'e mienskip en yn oerheid. Yn 'e folkstelling fan 2011 neamden mear as 562.000 minsken it Welsk as har haadtaal.