"जगातील सर्वात प्रभावशाली पुस्तकाची सर्वात प्रभावशाली आवृत्ती, ज्याची आता सर्वात प्रभावशाली भाषा आहे" - किंग जेम्स बायबलची 400 वर्षे, द टाइम्स लिटररी सप्लीमेंट 9 फेब्रुवारी 2011

किंग जेम्स बायबल हे फार पूर्वीपासून ख्रिश्चन धर्माच्या प्रवेशयोग्य चित्रणासाठीच नव्हे तर इंग्रजी भाषेचा प्रसार करण्याच्या क्षमतेसाठीही, आतापर्यंतच्या सर्वात महत्त्वपूर्ण ग्रंथांपैकी एक म्हणून साजरे केले जात आहे. जगभरात प्रबळ जागतिक भाषा बनण्यासाठी (व्यावसायिक आणि सांस्कृतिक दोन्ही अर्थाने) ती आज आहे.

तथापि, आज ती बायबलची सर्वात व्यापकपणे मान्यताप्राप्त आवृत्ती असली तरी, किंग जेम्स आवृत्ती कोणत्याही प्रकारे नाही मूळ बायबलसंबंधी ग्रंथांचे पहिले भाषांतर.

मूळ इंग्रजी भाषांतरे

जॉन वायक्लिफ, इंग्रजी मुख्य धर्मोपदेशक, तत्त्वज्ञ आणि सुधारणावादी यांनी बायबलच्या अनुवादास सक्रियपणे पाठिंबा दिला. चर्च ऑफ इंग्लंडला अधिक स्वायत्तता प्रदान करण्याचा प्रयत्न. प्रोटेस्टंट सुधारणांचे पूर्वज म्हणून अनेकदा उद्धृत केलेले, वायक्लिफ आणि त्यांच्या अनुयायांनी (ज्यांना लॉलार्ड्स म्हणून ओळखले जाते), 1382-1384 दरम्यान वल्गेट (बायबलची चौथ्या शतकातील लॅटिन आवृत्ती) चे इंग्रजीत भाषांतर केले. वाईक्लिफच्या मृत्यूनंतर 1388 आणि 1395 मध्ये वायक्लिफचे सहाय्यक जॉन पुर्वे आणि इतर समर्थकांद्वारे पुढील अद्यतने जोडली गेली. 31 डिसेंबर 1384 रोजी त्यांच्या लोकलमध्ये मास सुरू असताना अनेक दिवस आधी स्ट्रोक आल्याने त्यांचे निधन झाले.पॅरिश चर्च.

विक्लिफचे बायबल, जसे की ते ज्ञात झाले, ते 'इंग्रजी' बायबलची सर्वात जुनी आवृत्ती असू शकते, हे हिब्रू आणि ग्रीक बायबलसंबंधी ग्रंथांचे 16 व्या शतकातील विद्वानांनी केलेले भाषांतर आहे, अनुवादक आणि सुधारणावादी विल्यम टिंडेल जे प्रिंटिंग प्रेसच्या आगमनानंतर 1525 मध्ये नवीन कराराची पहिली मुद्रित आवृत्ती बनली. ओल्ड टेस्टामेंटचे भाषांतर पूर्ण करण्याआधीच त्याचा गळा दाबून खून करण्यात आला आणि त्याला विधर्मी म्हणून जाळण्यात आले, टिन्सडेलचे भाषांतर अनेक आवृत्त्यांचा आधार बनले; 1539 च्या ग्रेट बायबलसह, इंग्रजीतील बायबलची पहिली अधिकृत आवृत्ती; 1560 चे जिनिव्हा बायबल, जे इंग्रजी धार्मिक सुधारकांनी तयार केले होते जे कॅथलिक मेरी ट्यूडरने सिंहासनावर बसल्यावर जिनिव्हाला पळून गेले होते आणि खरे तर किंग जेम्स बायबल.

वेळेपर्यंत एलिझाबेथ मी 1558 मध्ये सिंहासन स्वीकारले, इंग्लंड लोकप्रिय जिनिव्हा बायबल, चर्च ऑफ इंग्लंडचे बिशप बायबल - ग्रेट बायबलचे वजनदार, महागडे आणि म्हणून कमी लोकप्रिय पुनर्रचना - आणि 1582 च्या डुए-रहिम्स न्यू टेस्टामेंट यांच्या समर्थकांमध्ये विभागले गेले, जे काउंटर रिफॉर्मेशनचा एक भाग म्हणून निर्वासित रोमन कॅथलिकांनी निर्मिती केली होती.

नवीन राजा आणि नवीन बायबल

मे १६०१ मध्ये, स्कॉटलंडचा राजा जेम्स सहावा जनरलमध्ये उपस्थित होता बर्नटिसलँडमधील सेंट कोलंबा चर्च येथे स्कॉटलंडच्या चर्चची सभा, मुरली तेस्वतः अनेक स्तोत्रांचे भाषांतर करून इंग्रजीमध्ये बायबलच्या नवीन भाषांतराच्या बाजूने युक्तिवाद करा. परिणाम म्हणजे अद्ययावत जिनिव्हा बायबल, स्कॉटलंडमध्ये इंग्रजी मजकूर आणि स्कॉटिश प्रस्तावनेसह प्रकाशित झाले.

1603 मध्ये एलिझाबेथ I च्या मृत्यूनंतर, प्रिव्ही कौन्सिलने जेम्सला सिंहासनावरील त्याच्या अधिकाराबद्दल सूचित केले आणि पाठवले एलिझाबेथची अंगठी त्याच्या हक्काचे प्रतिकात्मक हावभाव म्हणून. त्यानंतर जेम्सने एडिनबर्गहून लंडनला किंग जेम्स I बनण्यासाठी प्रवास केला आणि दोन मुकुटांना एकत्र केले. नवीन इंग्लिश राजा म्हणून जेम्सचा शांततापूर्ण स्वीकार होत असताना त्याला एलिझाबेथच्या कारकिर्दीतील खोल आणि भयंकर धार्मिक संघर्षांचा वारसा मिळाला.

1560 च्या दशकात स्कॉटलंडच्या सुधारणेच्या पार्श्वभूमीवर मतप्रधान सुधारणावाद्यांशी काही वेळा संघर्ष होऊन जेम्स स्कॉटलंडने अनेक वर्षांपासून पाहिलेला सर्वात मजबूत आणि प्रभावी राजा बनला. तथापि, त्याच वेळी, इंग्लंडला धर्माच्या एलिझाबेथन सेटलमेंटचा अनुभव येत होता. एलिझाबेथ एक तरुण स्त्री म्हणून सिंहासनावर आल्यानंतर तिला मोठ्या धर्मातील अस्थिरतेचा सामना करावा लागला. तिचे वडील हेन्री एक मजबूत प्रोटेस्टंट होते, परंतु त्याच्या पूर्ववर्ती मेरी ट्यूडरने इंग्लंडला कॅथोलिक दिशेने नेले होते. एलिझाबेथने एक सम्राट म्हणून स्वतःचा अधिकार प्रस्थापित करण्याचा प्रयत्न केला आणि प्रोटेस्टंट आणि कॅथलिक धर्म यांच्यात समतोल साधला आणि देशात स्थिरता आणली.

एलिझाबेथच्या मृत्यूच्या पार्श्वभूमीवर धार्मिक अनिश्चितता ही खरी चर्चा होतीसंपूर्ण जमीन. रोमन कॅथलिकांना आशा होती की त्यांच्यावरील काही दंडात्मक कायदे शिथिल केले जातील आणि जेम्स त्यांच्या इच्छेशी सहमत होतील या आशेने प्युरिटन्सने त्याला पाठिंबा दर्शवण्यासाठी धाव घेतली. जेम्सला विरोधी गटांकडून मागण्यांची यादी देण्यात आली होती आणि यावेळी बायबलची नवीन इंग्रजी आवृत्ती तयार करावी अशी कोणतीही सूचना नसताना त्याच्यावर काहीतरी

कमिशन आणि अनुवाद

18 जानेवारी 1604 रोजी जेम्सने विद्वान आणि चर्चमनच्या एका संग्रहाला हॅम्प्टन कोर्ट येथे एका परिषदेत उपस्थित राहण्यासाठी बोलावले, जिथे तो आधारित होता लंडनला पकडलेल्या प्लेगपासून दूर राहा. बिशपच्या वतीने एक उल्लेखनीय उपस्थित होते, रिचर्ड बॅनक्रॉफ्ट, लंडनचे बिशप आणि कँटरबरीचे भावी मुख्य बिशप, जे परिषदेचे अध्यक्ष होते. प्युरिटन शिष्टमंडळाचा एक प्रमुख सदस्य म्हणून, जॉन रेनॉल्ड्स यांना त्यांच्या शैक्षणिक उत्कृष्टतेमुळे आणि राजकीय आणि चर्चवादी दृष्ट्या मध्यम विचारांमुळे परिषदेसाठी आमंत्रित करण्यात आले.

जेम्स आणि त्यांच्या दोघांच्या उपस्थितीत ही परिषद प्रिव्ही चेंबरमध्ये झाली. प्रिव्ही कौन्सिल. आयर्लंडमधील धर्मोपदेशकांच्या तरतुदीवर चर्चा म्हणून तीन दिवसीय परिषदेचे बिल तयार करण्यात आले होते, चर्चमधील न्यायालये लोकांना चर्चमधून बाहेर काढू शकतात का आणि बायबलमधील वाचन आणि प्रार्थनांवर प्युरिटन आक्षेपांचा विचार केला जातो. जेम्स दोन्ही पक्षांना कळवण्यास उत्सुक होता की त्याची इच्छा आहेआधी काय घडले आहे त्याचे सातत्य शोधा आणि बदल शोधत नाही तर आधीच काय ठरले आहे याची पुष्टी करा.

दुसऱ्या दिवशी, रेनॉल्ड्सने चुकून बिशपचा समावेश करण्यासाठी चर्चचे एक मॉडेल सुचवून राजाला राग दिला. आणि प्रिस्बिटरीमध्ये एकत्र काम करणारी मंडळी. स्कॉटिश प्रेस्बिटेरियन्ससह असंख्य समस्यांना तोंड देत जेम्स चुकीच्या विचारांच्या संदर्भामुळे नाखूष होते. प्युरिटन लोकांचे बिशपच्या बायबलचे मुद्दे मांडण्यासाठी रेनॉल्ड्सने आपली भूमिका बदलली आणि प्युरिटन विचारसरणीच्या अनुषंगाने आणखी एक बायबल चर्चमध्ये वाचण्याची परवानगी द्यावी अशी विनंती केली, म्हणजे जिनिव्हा बायबल. जेम्स जिनेव्हा भाषांतराच्या तत्त्वांशी सहमत असताना, त्याने त्याच्या भाष्याला खूप विरोध केला होता, विशेषत: एक्सोडस पुस्तकाच्या पहिल्या अध्यायातील किरकोळ नोट ज्याने राजाच्या अधिकारावर प्रश्नचिन्ह उपस्थित केले होते. याच टप्प्यावर जेम्सने तडजोड म्हणून नवीन भाषांतर सुचवले.

फ्रंटिसपीस टू द किंग जेम्स बायबल, १६११, बारा प्रेषितांना शीर्षस्थानी दाखवते . मोझेस आणि अॅरॉन मध्यवर्ती मजकूराच्या बाजूला आहेत. चार कोपऱ्यात मॅथ्यू, मार्क, ल्यूक आणि जॉन, चार गॉस्पेलचे लेखक, त्यांच्या प्रतिकात्मक प्राण्यांसह बसले आहेत

राष्ट्रातील सर्वात विद्वान पुरुषांची बनलेली ५४ अनुवादक आणि पुनरावृत्ती करणार्‍यांची समिती भाषांतर पूर्ण करण्यासाठी ओळख करून देण्यात आली6 समित्या, ज्यांना कंपन्या म्हणतात. जुन्या करारासाठी तीन कंपन्या जबाबदार होत्या, दोन नवीन करारासाठी आणि एक अपोक्रिफा , प्रोटेस्टंट ख्रिश्चन चर्चने उपयुक्त मानलेली परंतु दैवी प्रेरित नसलेली पुस्तके.

जेम्स आणि बॅनक्रॉफ्ट यांनी काढले अनुवादकांसाठी अतिशय विशिष्ट नियम, ज्यात मसुद्यांची देवाणघेवाण करण्याची प्रक्रिया समाविष्ट होती जी तेव्हा बारीक तपासणीच्या अधीन होते आणि सीमांत नोट्स वगळणे ज्याने जिनिव्हा भाषांतर इतके समस्याग्रस्त केले होते.

राजा, बिशप आणि प्युरिटन्स त्यांच्या गरजा (किंवा किमान काहींच्या) पूर्ण झाल्याबद्दल सर्वांनी आनंदाने परिषद सोडली. चर्च ऑफ इंग्लंडच्या सेवेच्या औपचारिक पैलूंबद्दल प्युरिटन्सने त्यांचे बहुतेक युक्तिवाद गमावले असताना त्यांनी बायबलचे नवीन भाषांतर मिळवले होते त्यामुळे ते वाजवी आनंदी होते. नवीन बायबलचे नियम प्रत्यक्षात त्यांच्या विरोधात रचले गेले आहेत हे त्यांना नंतर कळले नाही.

१६०८ पर्यंत विविध विभाग पूर्ण झाले आणि १६१० मध्ये अनुवादावर चर्चा करण्यासाठी आणि सहमती देण्यासाठी एक बैठक झाली. लंडन शहरातील स्टेशनर्स हॉल आणि किंग जेम्स बायबल 1611 मध्ये किंग्ज प्रिंटर रॉबर्ट बार्कर यांनी प्रकाशित केले.

किंग जेम्स बायबलचा वारसा

किंग जेम्स बायबल हे देशभरातील प्रत्येक चर्चमध्ये वाचले गेले आणि अनेकांनी नियमितपणे ऐकलेली पुरातन भाषा राष्ट्राच्या धर्मात अंतर्भूत झाली.चेतना आणि स्थानिक भाषा, दररोज आणि ख्रिश्चन उपासनेच्या प्रथेप्रमाणेच परिचित.

भाषांतराचे सर्वात उल्लेखनीय वैशिष्ट्य म्हणजे त्याची साधेपणा. बायबल प्रतिध्वनी आणि उत्थान लयांसह लिहिले गेले होते. शेक्सपियर आणि मिल्टन प्रमाणेच 10 अक्षरांची ओळखीची रचना आणि एक iambic लय लक्षात ठेवणे सोपे होते जे बोलण्यासाठी लिहिले गेले होते.

हे फक्त गद्य आणि भाषेचा प्रभाव नव्हता; अठराव्या आणि एकोणिसाव्या शतकातील लेखकांवर वास्तविक कथांचा मोठा प्रभाव होता. मोबी डिक आणि द ओल्ड मॅन अँड द सी या कादंबऱ्या किंग जेम्स बायबलपासून प्रेरित आहेत. हा प्रभाव साहित्याच्या पलीकडे गेला आणि हँडलचा सर्वात प्रसिद्ध अठराव्या शतकातील तुकडा, मसीहा यासारख्या अनेक भजन आणि संगीत रचनांसाठी प्रेरणा प्रदान केली.

तथापि, किंग जेम्स बायबलचा केवळ यूके संस्कृतीवर प्रभाव पडला नाही, पण जगभर त्यांची उपस्थिती होती.

1620 मध्ये पिलग्रिम फादर्स या नावाने ओळखल्या जाणार्‍या प्युरिटन गटाने मेफ्लॉवरवर अमेरिकेला रवाना केले तेव्हा किंग जेम्स बायबलने प्रथम परदेशात प्रवास केला. त्यांची योजना एक नवीन सभ्यता स्थापन करण्याची होती त्यांच्या प्युरिटन आदर्शांसह अधिक पाळणे. बायबल त्यांच्याबरोबर घेऊन गेल्याने ते लवकरच अमेरिकेच्या धार्मिक संस्कृतीच्या केंद्रस्थानी स्थापित झाले.

सेंट पॉल कॅथेड्रलच्या बायबल आणि मिशनरी सोसायट्यांनी जगभरात बायबलची निर्यातही केली.साधे शब्दसंग्रह परदेशी भाषांमध्ये भाषांतर करण्यासाठी आणि इंग्रजी भाषा शिकण्यासाठी आणि शिकण्यासाठी एक उपयुक्त साधन म्हणून कर्ज देते.

ब्रिटिश साम्राज्याची वाढ ही इंग्रजी भाषेच्या प्रसारासाठी एक उत्तम यंत्रणा होती आणि किंग जेम्स बायबल महान व्यापारी नौदलाच्या जहाजांवर नेहमीच बसलेले, हे पहिले इंग्रजी पुस्तक बनले जे जगभरात अनेकांना भेटेल. एकट्या ईस्ट इंडिया कंपनीने भारत आणि आफ्रिका, ऑस्ट्रेलिया आणि न्यूझीलंडमधील वसाहतींमध्ये प्रवास करताना पाहिले; इंग्रजी आता प्रबळ जागतिक भाषा होण्याचे आणखी एक कारण.

किंग जेम्स बायबलने इंग्रजी भाषेत २५७ वाक्ये दिली आहेत, शेक्सपियरच्या कृतींसह इतर कोणत्याही एका स्रोतापेक्षा जास्त. “मलमातील माशी” , “बाजूचा काटा” आणि “आम्ही डोळ्यांना पाहतो का” यासारखे अभिव्यक्ती, जे अजूनही सामान्यतः वापरले जातात आज सर्व बायबल मध्ये उगम. बेंजामिन ब्लेनी यांनी तयार केलेली अठराव्या शतकातील बायबलची सुधारित, व्याकरणदृष्ट्या योग्य आवृत्ती आहे जी आज अधिक वापरली जाते, परंतु किंग जेम्स बायबलच्या चिरस्थायी अपीलवर तर्क करता येत नाही.

ख्रिश्चन धर्माची उपासना करणाऱ्यांपासून जे आपल्या सांस्कृतिक वारशाची पूजा करतात, किंग जेम्स बायबल हे इंग्रजी साहित्य आणि भाषेचे प्रतिनिधित्व करते जे आपल्याला प्रिय आहे तसेच विश्वासाचे चिरस्थायी साधन आहे. गंमत म्हणजे किंग जेम्सच्या परिषदेत एक आवेगपूर्ण सूचना असलेला अनुवाद1604 ची वस्तुतः त्या चर्चेची चिरस्थायी कलाकृती आहे.

किंग जेम्स बायबल ट्रस्टची स्थापना बायबलच्या पहिल्या इंग्रजी भाषांतराच्या 400 व्या वर्धापन दिनानिमित्त करण्यात आली आहे.